Hoàng Linh - "Ăn lấy thảo"

Hôm nay 6-2  là ngày làm việc cuối của năm.

Trên đường đi làm tôi ghé vào quán cơm đông đúc bên đường làm vội dĩa cơm tấm. Khi gọi tính tiền, ông chủ cười thật tươi:

- Mấy ông trả tiền cả năm rồi, hôm nay cho tôi mời dĩa cơm.

Ông này nhìn lầm mình với vị khách quen nào đó chăng?

- Vâng, nhưng để tôi trả tiền, tôi mới ăn cơm ở đây lần đầu, thật vừa miệng.

- Không, tôi vẫn mời anh dĩa cơm này, gọi là ăn lấy thảo.

Vào quán cà phê 40 gần TT làm ly cà phê nóng...

- Cuối năm anh Linh cho Quân mời ly cà phê uống lấy thảo.

" Thảo" là gì? Chắc là trong nhóm ăn được uống được?

Tôi lại nhầm.

Rửa xe xong, thằng nhóc lao đến cười hết cỡ:

- Không lấy tiền, cuối năm tặng ông thầy suất rửa xe lấy thảo.

Sử gia Trịnh Hoài Đức trong Gia Định thành thông chí ghi rằng người phương xa đi khắp Gia Định hay Nam kỳ lục tỉnh không cần phải lo lắng về việc ăn uống. Đến nhà nào dù thân quen hay không đều được lo cái ăn cái uống...như chủ nhà. Có gì ăn nấy.

Hồi tôi còn nhỏ, má dạy mình cho người ta cái gì, mời người ta cái gì chủ yếu là cái tình chứ không phải giá trị vật chất hay mưu cầu lợi dụng...gọi là " ăn lấy thảo". Người nhận vì thế cũng sẽ không áy náy, gọi là " nhận lấy thảo".

Trải qua nhiều biến động, tấm lòng thơm thảo của những người đi mở cõi vẫn còn lưu hương yêu dấu trong cách cư xử của dân Sài Gòn.

HOÀNGLINH 06.02.2021