 |
Đăng ngày:
Trung Quốc tập trận, Mỹ biểu dương lực lượng chưa từng thấy tại Biển Đông
Từ
ngày 1 đến ngày 5 tháng Bảy, Trung Quốc tập trận quanh Hoàng Sa, quần
đảo cưỡng chiếm của Việt Nam năm 1974. Đối với Hà Nội, vụ tập trận vừa
rồi « vi phạm nghiêm trọng chủ quyền Việt Nam », ngoại trưởng Philippines cũng cho đây là một sự « khiêu khích trầm trọng ».
Ông Mathieu Duchâtel, phụ trách châu Á của Viện Montaigne nhận xét cuộc tập trận này « gồm
cả kịch bản đổ bộ bằng hải lục quân, trong đó có lực lượng tuần duyên
tham gia. Đây là lần đầu tiên kể từ khi lực lượng này được đặt dưới
quyền chỉ huy trực tiếp của Quân ủy trung ương. Như vậy Trung Quốc tăng
cường khả năng chiếm các đảo của đối thủ ». Đối với nhà nghiên cứu, «
việc chọn Hoàng Sa để tập trận là lời cảnh báo nhắm vào Việt Nam, vào
lúc nước này ngày càng muốn đưa Trung Quốc ra tòa án quốc tế ».
Tuy nhiên không phải là Bắc Kinh đã thắng. Chuyên gia Duchâtel ghi nhận « Trung
Quốc vẫn còn cách xa mục tiêu mở rộng quản lý hành chính trên Biển Đông
để loại trừ tất cả sự hiện diện của các tàu không thuộc các nước ven
biển ».
Hoa Kỳ cực lực tố cáo vụ tập trận. Bộ Ngoại giao Mỹ trong thông cáo ngày 03/07 đả kích : « Các hành động của Trung Quốc đi ngược lại cam kết không quân sự hóa Biển Đông, và tầm nhìn của Hoa Kỳ về một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và rộng mở ». Thông cáo còn tố cáo các hành vi nhằm « khẳng định các yêu sách bất hợp pháp và bất lợi » đối với các láng giềng Đông Nam Á.
Đặc
biệt Hoa Kỳ đưa hai hàng không mẫu hạm Ronald Reagan và Nimitz đến khu
vực, một sự triển khai lực lượng chưa từng thấy kể từ năm 2014. Từ Biển
Philippines tiến vào Biển Đông hôm thứ Bảy 04/07, Hải quân Hoa Kỳ đã cho
cất cánh hàng trăm lượt phi cơ tiêm kích, phi cơ thám sát và trực
thăng. Trong vòng 28 giờ, một oanh tạc cơ B-52 Mỹ còn tham gia vào cuộc
tập trận này.
Theo chuẩn đô đốc George M.Wikoff, chỉ huy hàng không mẫu hạm Ronald Reagan, cuộc tập trận « đưa ra dấu hiệu rõ ràng với các đối tác và đồng minh, rằng Hoa Kỳ cam đoan gìn giữ an ninh và ổn định khu vực ».
Hồi tháng Tư, Hải quân Mỹ và Úc cũng đã tập trận chung trên Biển Đông,
và đến tháng Sáu, Mỹ-Nhật tập luyện chung trên Biển Nhật Bản.
 |
| Diễu võ giương oai. |
Hôm 03/07, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) tuyên bố « nguyên
nhân căn bản của sự mất ổn định trên Biển Đông là hoạt động quân sự quy
mô và một số nước ở cách khu vực hàng chục ngàn cây số biểu dương sức
mạnh ».
Đến 06/07, Hoàn cầu Thời báo tố cáo hai đội hàng không mẫu hạm là « những con cọp giấy trước ngưỡng cửa Trung Quốc ». Tờ báo của đảng đe dọa là
« Khu vực nằm trong tầm hoạt động của quân đội Trung Quốc, với các vũ
khí có thể hủy diệt tàu sân bay. Cuộc tập trận của Mỹ chỉ là một sô diễn
để che giấu sự mất thể diện trong việc kiểm soát dịch bệnh và mất đi lá
bài Hồng Kông ».
Căng
thẳng Mỹ-Trung cũng rất lớn xung quanh Đài Loan, không quân và hải quân
Trung Quốc ngày càng hiện diện nhiều trong khu vực. Cũng theo Mathieu
Duchâtel, cuộc tập trận mới nhất tại Hoàng Sa « diễn ra trong bối
cảnh quân đội và tuần duyên Trung Quốc hoạt động rất nhộn nhịp tại các
biên giới tranh chấp, cuộc đụng độ đẫm máu ở Himalaya, xâm phạm lãnh hải
Senkaku trong thời gian kỷ lục 39 giờ, xâm nhập không phận Đài Loan ».
Chuyên
gia nhận định việc Trung Quốc dùng đến vũ lực và có thái độ hung hăng
là nhằm làm giảm đi quyết tâm của các đối thủ. Với trên 600 tàu chiến,
hạm đội Trung Quốc nay đứng nhì thế giới chỉ sau Hoa Kỳ.
 |
| Một nhà hàng dán đầy khẩu hiệu ủng hộ dân chủ, trước khi luật an ninh áp đặt lên Hồng Kông. |
Còn tại Hồng Kông, Les Echos cho rằng « Đàn áp của Bắc Kinh cũng đe dọa đến việc làm ăn ».
Giới kinh doanh đã sai khi nghĩ rằng luật an ninh quốc gia là công cụ
chận đứng biểu tình, tái lập yên tĩnh ở Hồng Kông. Luật này đã làm thay
đổi hẳn tính chất của trung tâm tài chính này.
Từ cuộc khủng hoảng
kinh tế châu Á 1997 cho đến khủng hoảng thế giới năm 2008, rồi Cách
mạng Dù cuối 2014, Hồng Kông đã trải qua nhiều giông bão, nhưng giới
kinh doanh vẫn tin rằng Bắc Kinh không bao giờ phá vỡ trung tâm tài
chính, nơi hai phần ba vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài rót vào Hoa lục.
Gần 400 công ty Pháp hiện diện tại Hồng Kông, tin tưởng đặc khu vẫn được
giữ nguyên trạng.
Tất
cả đã thay đổi một cách thô bạo vào ngày 01/07/2020, đúng 23 năm sau
khi trao trả. Tập Cận Bình ngang nhiên vi phạm thỏa ước đã ký với Anh
dưới sự bảo trợ của Liên Hiệp Quốc. Gần 400 người biểu tình bị bắt ngay
lập tức, phong trào Demosisto giải tán và một trong những thủ lãnh là La
Quán Thông (Nathan Law) đi lưu vong. Các thương gia gỡ vội những
áp-phích ủng hộ dân chủ, thư viện rút lại sách của các nhà đấu tranh,
giới trẻ Hồng Kông xóa sạch nội dung Twitter, Telegram…Tự do ngôn luận
đã chết tại Hồng Kông vào ngày 1 tháng Bảy năm nay.
 |
| Biểu tình tại một trung tâm thương mại ở Hồng Kông ngày 09/06/2020. |
Hồng
Kông thịnh vượng nhờ vào thế mạnh cửa ngõ duy nhất đi vào Hoa lục với
Nhà nước pháp quyền vững chắc. Nay quyền lực của đảng Cộng Sản Trung
Quốc có thể phá vỡ độc lập tư pháp, và luật an ninh dễ dàng mở rộng sang
lãnh vực kinh tế, thậm chí người ngoại quốc cũng có thể là mục tiêu.
Hai
công dân Canada đang ngồi tù tại Hoa lục, nhằm trả đũa vụ bắt giám đốc
tài chính Hoa Vi (Huawei). Tỉ phú Tiêu Kiến Hoa (Xiao Jianhua) đang ở
khách sạn Four Seasons, Hồng Kông bỗng « mất tích » rồi xuất hiện tại
Hoa lục. Tổng giám đốc Cathay Pacific bị mất chức vì ủng hộ người biểu
tình, sự ra đi của ông được…đài truyền hình công Trung Quốc loan báo.
Ngân hàng BNP Paribas phải sa thải một nhân viên ủng hộ phong trào dân
chủ, ngân hàng HSBC tuyên bố ủng hộ luật an ninh…
Sebastian Veg, giám đốc nghiên cứu EHESS nhận định : « Trong lăng kính Bắc Kinh, thà để cho trung tâm tài chính bị xói mòn dần, hơn là để yên một phong trào phản kháng lâu dài ».
Trước
việc Bắc Kinh áp đặt luật an ninh quốc gia lên Hồng Kông, Liên hiệp
Châu Âu (EU) chỉ có thể trả đũa một cách thận trọng - đó là nhận xét của
Le Monde.
Cựu đại sứ Pháp tại Hoa Kỳ, Pierre Vimont nhận
định châu Âu chỉ có thể đóng vai quan sát viên, như các nhân tố khác.
Thứ Hai 22/06 sau hội nghị với Tập Cận Bình, các lãnh đạo châu Âu
Charles Michel và Ursula von der Leyen nhắc đi nhắc lại « quan ngại sâu sắc »,
nhưng không một chi tiết nào về việc trả đũa. Muốn khẳng định vị trí
trên trường quốc tế và không dính vào xung đột Mỹ-Trung, nhưng EU vẫn
chưa tìm được phương thức. Một nhà ngoại giao cho rằng bà Angela Merkel « không phản đối việc trả đũa Trung Quốc, với điều kiện không phải Đức đứng ra hành động ».
Thủ
tướng Đức hồi tháng 9/2019 đã dẫn đầu một phái đoàn thăm Bắc Kinh đến
lần thứ 12, trong lúc cuộc đấu tranh dân chủ đang sôi sục ở Hồng Kông,
và có những tiết lộ về trại cải tạo Tân Cương. Bà làm ngơ trước những
chỉ trích đối với 5G của Hoa Vi, và không chúc mừng bà Thái Anh Văn tái
đắc cử như Paris và Luân Đôn đã làm.
Thận trọng và thực dụng,
Berlin hy vọng một liên hệ quân bình, trước hết về kinh tế, sau mới đến
các chủ đề khác. Vấn đề là trước mắt Bruxelles và Bắc Kinh khó thể tìm
được đồng thuận về địa chính trị. Cũng theo ông Vimont : « Thực tế chưa ai tìm được cách buộc chế độ Trung Quốc phải nhượng bộ ».
Trong
khi đó tình báo Pháp cho biết Trung Quốc tìm cách mua chuộc « bạn bè »
Pháp thông qua việc cung cấp khẩu trang – mặt hàng vô cùng hiếm hoi
trong thời kỳ đỉnh dịch virus corona.
Hôm 05/04, hai người thuộc
một hiệp hội Trung Quốc bị câu lưu sau khi bị bắt quả tang tại quận 16
Paris với trên 10.000 khẩu trang dành cho nhân viên y tế. Hai ngày sau,
ba sinh viên Trung Quốc cũng bị bắt tại Hauts-de-Seine khi đang phân
phát các « kit Covid » gồm khẩu trang FFP2 và găng. Đại sứ quán Trung
Quốc đã can thiệp vào các vụ này. Quận 13 Paris, nơi có nhiều người châu
Á sinh sống, và một số thành phố khác của Pháp cũng nhận được sự giúp
đỡ « hào hiệp » tương tự, kể cả từ Hoa Vi, mà theo tình báo Pháp là nhằm
tìm kiếm sự ủng hộ của Paris trước những tuyên bố của Bắc Kinh.
 |
| Loan báo nội các mới tại điện Élysée ngày 06/07/2020. |
Tựa chính các báo Paris hôm nay 07/07/2020 tập trung cho sự kiện Pháp cải tổ nội các. Le Figaro chạy tựa « Chính phủ Castex : Macron tìm kiếm con đường cánh hữu », Les Echos cho rằng đây là « Thách thức của Macron để tái thúc đẩy nhiệm kỳ ». Libération tóm
tắt những nét chính của các khuôn mặt nổi bật trong nội các mới : người
thì quay trở lại chính trường, người từ đảng Xanh và một nhân vật gây
tranh cãi. La Croix chạy tựa lớn « Ngạc nhiên và kế tục », còn Le Monde ra từ chiều hôm trước nói về « Lộ trình chính trị của thủ tướng Jean Castex ».
Trong bài xã luận « Casting và kịch bản », Le Figaro
nhận định trong thành phần nội các mới, màu xanh (cánh hữu) rõ ràng lấn
át màu hồng (cánh tả) và màu xanh. Đặc biệt bản thân việc bổ nhiệm nhân
vật Éric Dupont-Moretti đã là một sự kiện. Đưa một luật sư thường gây
tranh cãi và vừa nộp đơn kiện Viện Kiểm sát Tài chính, lên làm bộ trưởng
tư pháp, theo tờ báo, cũng như quăng lựu đạn vào một thùng thuốc súng.
« Casting » đã xong, bây giờ đến kịch bản. Những cuộc khủng hoảng trước
mặt, từ dịch tễ, kinh tế cho đến văn hóa, chính trị, đòi hỏi sự kiên
quyết lẫn khôn khéo, trật tự và đoàn kết – những giá trị không tả cũng
không hữu.
Nhật báo thiên tả Libération trong bài xã luận nhấn mạnh đến việc đảng Cộng Hòa Tiến Bước (LREM) của tổng thống Emmanuel Macron luôn là « Chiếc vỏ rỗng »,
và việc bổ nhiệm ông Jean Castex làm thủ tướng cho thấy ông Macron muốn
nắm cả điện Matignon. Một sự tính toán cho cuộc bầu cử tổng thống năm
2022, với nguy cơ đơn độc trong cuộc chiến.
Còn theo La Croix,
từ nhiều thập niên qua có một điều không hề thay đổi trong cuộc sống
chính trị nước Pháp, đó là đến cuối ngày mới loan báo thành phần chính
phủ, và hôm qua cũng vậy. Một sự ngạc nhiên giả tạo, rốt cuộc là một
ê-kíp gần giống như cũ, trừ hai ngoại lệ ở bộ Tư pháp và Văn hóa.
Tờ
báo ghi nhận tuyên bố chính sách của tân thủ tướng Jean Castex bị đẩy
lùi lại sau Quốc khánh 14/07 để tổng thống có thể phát biểu trước. Nhận
xét thứ hai, là thời gian không còn nhiều để ghi dấu ấn. Nước Pháp đang
trong tình thế tế nhị là phải có những quyết định phong tỏa rồi lại dỡ
bỏ để bảo đảm cả an toàn lẫn hoạt động kinh tế. Ông Jean Castex đã có
kinh nghiệm trong việc này, và nếu nội các mới hoạt động tốt, thì thời
gian còn lại của nhiệm kỳ sẽ hữu ích cho đất nước.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.