 |
Đăng ngày:
Một năm sau phong trào dân chủ, Bắc Kinh ra luật « bàn tay sắt » với Hồng Kông
Le Monde
lưu ý, theo truyền thống thì ngày 1 tháng Bảy tại Hồng Kông được đánh
dấu bằng hai sự kiện riêng biệt : lễ thượng kỳ với diễn văn của trưởng
đặc khu, và cuộc tuần hành lớn của người dân vào buổi chiều. Năm 2003,
có đến nửa triệu người tham gia cuộc tuần hành để chống lại luật an ninh
được dự kiến trong điều 23 Luật căn bản (Hiến pháp) Hồng Kông.
Trước
sự chống đối này, Bắc Kinh đã quyết định áp đặt một cách thô bạo. Lần
đầu tiên cuộc tuần hành và hai cuộc tập họp khác hôm nay bị cấm, với cái
cớ dịch bệnh virus corona.
Le Figaro và Les Echos
nhắc lại, ngày 1 tháng Bảy năm ngoái, các thanh niên biểu tình đòi dân
chủ đã xông vào Nghị viện Hồng Kông, giương lá cờ Anh, thách thức quyền
lực độc tài Trung Quốc. Hôm qua 30/06 dưới pa-nô búa liềm, Quốc hội
Trung Quốc đã thông qua luật « an ninh quốc gia », mang lại phương tiện
đàn áp tại đặc khu vốn được bảo đảm quyền tự trị cho đến năm 2047 thông
qua một hiệp ước với Anh quốc.
Cai trị Hồng Kông thông qua gieo rắc sợ hãi
Libération
nhận xét, chỉ trong vài tuần lễ, Bắc Kinh đã áp đặt điều mà chính quyền
Hồng Kông không thể buộc được cho người dân suốt 23 năm qua : một luật
an ninh quốc gia mà cả 7,5 triệu dân lẫn Nghị viện Hồng Kông đều không
được tham vấn. Đạo luật có nội dung được giữ kín đến phút chót, được ban
hành vào 23 giờ địa phương và có hiệu lực ngay lập tức. Le Monde dẫn lời ông Đái Khải Tư (Philip Dykes), chủ tịch luật sư đoàn Hồng Kông coi đây là chuyện vô tiền khoáng hậu về mặt hiến định.
Theo
luật này, Bắc Kinh có thể trừng phạt mọi hành động « ly khai », « nổi
dậy », « khủng bố », « thông đồng », những khái niệm mơ hồ trong luật an
ninh Trung Quốc để đàn áp đối lập ở Hoa lục. Nếu vi phạm luật, có thể
bị dẫn độ sang Trung Quốc, khung hình phạt cao nhất là chung thân đối
với những người lãnh đạo phong trào. Tội « khủng bố » được định nghĩa
rất rộng, từ quăng bom xăng đến làm hư hại, bôi bẩn phương tiện công
cộng.
Những tiếng nói quan ngại của các tổ chức phi chính phủ, của
G7, NATO, Hoa Kỳ, Liên hiệp Châu Âu đều không có tác dụng, kể cả những
biện pháp trừng phạt đầu tiên của Washington. Amnesty International cho
rằng mục đích của Bắc Kinh là « cai trị Hồng Kông thông qua sự sợ hãi ».
 |
| Cờ Trung Quốc bị quăng dưới đất trong cuộc biểu tình của người Hồng Kông chống luật an ninh ngày 01/07/2020. |
« Nhất quốc, lưỡng chế » đã chết cùng với tương lai Hồng Kông
Nhiều
người Hồng Kông vội vã gỡ những tấm áp-phích ủng hộ dân chủ, những tài
khoản Twitter, WhatsApp, Telegram xóa đi những nội dung chống chế độ.
Một nhà đấu tranh tên tuổi khuyến cáo « Hãy xóa hết những trao đổi của chúng ta trên WhatsApp », luật sư Lương Doãn Tín (Wilson Leung) nhận xét « Sự giải thể Hồng Kông diễn ra với tốc độ khủng khiếp ».
Hoàng
Chi Phong (Joshua Wong) rời khỏi đảng Demosisto (Hương Cảng Chúng Chí),
và đảng này cùng với nhiều đảng khác giải thể trong cùng ngày hôm qua.
Lương Tụng Hằng (Baggio Leung), nhóm Hong Kong National Front giải thích
đó là « để giảm thiểu nguy cơ ». « Hai năm qua, nhóm bị truyền
thông thân Bắc Kinh theo dõi sát, chụp hình các thành viên và người tình
nguyện ». Dân biểu trẻ này bị loại năm 2016, vì khi tuyên thệ anh quàng dải băng có hàng chữ « Hồng Kông không phải là Trung Quốc ».
Cũng
như anh, vài trăm người khác không thể rời đặc khu vì hộ chiếu đã bị
tịch thu trong khi chờ ra tòa : từ tháng 6/2019 đến tháng 5/2020 cảnh
sát đã bắt trên 9.110 người. Một số đã tự tìm đường ra đi, như nhà đấu
tranh đòi độc lập Trần Gia Câu (Wayne Chan) hôm Chủ nhật loan báo đã đi
tị nạn. Cựu trưởng đặc khu Lương Chấn Anh (CY Leung) chưa chi đã hứa
thưởng 1 triệu đô la Hồng Kông (114.729 euro) cho những ai giúp bắt được
những « kẻ vô lại » này.
Một ủy viên hội đồng địa phương chua chát : « Quy
chế một đất nước, hai chế độ đã chết, cùng với tương lai của Hồng Kông.
Ai muốn đầu tư vào một nơi mà luật lệ nằm trong tay Bắc Kinh ? Các nhà
đầu tư và tư bản sẽ dần dà ra đi ».
 |
| Bắt bớ người biểu tình, 01/07/2020. |
Bắc Kinh muốn triệt tiêu tinh thần tự do của người Hồng Kông
Không
chỉ có thế, Bắc Kinh còn muốn kiểm soát cả tư tưởng, tiêu diệt tinh
thần tự do của người Hồng Kông, và đặc biệt nhắm vào các lãnh vực văn
hóa, giáo dục, truyền thông.
Le Monde cho biết một cuộc triển lãm và trình diễn nghệ thuật mang tên « Câu chuyện của năm đầu tiên », vẽ lại 12 tháng biểu tình đòi dân chủ ở đặc khu dự kiến diễn ra vào tuần trước, đã bị ách lại hai ngày trước khi khai mạc.
Các
đài truyền hình và truyền thanh phát thông cáo tố cáo « những kẻ nổi
dậy », nêu ra các hình phạt, trên nền tiếng còi xe cấp cứu. Cư dân được
kêu gọi không ủng hộ biểu tình, phải chọn lựa trật tự ổn định xã hội.
Những tấm áp-phích to tướng xuất hiện đầy trên các đường phố, hành lang
métro, trạm xe buýt, trùm lên toàn bộ các toa tàu điện, ca ngợi đạo luật
« an ninh quốc gia ».
 |
| Người biểu tình Hồng Kông dẫm lên ảnh Tập Cận Bình trong dịp quốc khánh Trung Quốc 01/10/2019. |
« Giáo dục ái quốc » để tẩy não ?
Một
nhà sản xuất phim ảnh, từ năm 2018 đã cho biết các đối tác Trung Quốc
luôn áp đặt trong hợp đồng một điều khoản cấm các bình luận chính trị.
Tháng 12/2015, một năm sau « Phong trào Dù vàng », tập đoàn Alibaba mua
lại nhật báo uy tín Hồng Kông South China Morning Post, và từ
đó các vấn đề nhạy cảm ít được đề cập tới, những cây bút xông xáo nhất
biến mất. Toàn bộ truyền thông đều biết rằng phải tự kiểm duyệt.
Giáo
sư xã hội học Lưu Triệu Giai (Lau Siukai), phát ngôn viên một think
tank thân Bắc Kinh cho rằng nhà trường, báo chí và chính quyền phải
« giáo dục ái quốc » - một chương trình tẩy não từng bị thất bại bởi
Hoàng Chi Phong, lúc đó mới là một học sinh 15 tuổi.
Trong khi hệ
thống giáo dục Hồng Kông luôn khuyến khích tinh thần phản biện, quan
điểm mao-ít « chỉnh đốn tư tưởng » lại được làm sống dậy. Một đại biểu
địa phương nhấn mạnh cần phải chống lại tuyên truyền của chính quyền và
giải thích cho những người chưa hiểu, vì tuyên truyền lặp đi lặp lại
không phải là không có tác động.
 |
| Giang Trạch Dân bắt tay thái tử Charles trong buổi lễ trao trả Hồng Kông vào nửa đêm 30/06/1997. |
Hồi kết của ảo tưởng phương Tây về dân chủ hóa Trung Quốc
Trong bài phân tích « Hồi kết của ảo tưởng phương Tây khi chìa bàn tay hòa hiếu với Trung Quốc », Le Monde
nhận định việc thông qua luật an ninh Hồng Kông đã làm tắt lịm niềm hy
vọng vốn là cơ sở cho chính sách mở cửa của Hoa Kỳ. Phương Tây đã sai
lầm khi tin tưởng vào Trung Quốc ? Cuộc tranh luận một lần nữa được dấy
lên.
Ngày 01/07/1997 khi Anh vừa trao trả, phương Tây tràn ngập lạc quan. Tổng bí thư Triệu Tử Dương (Zhao Ziyang) khẳng định « chắc chắn Hồng Kông sẽ được quản lý một cách dân chủ ».
Ngay cả sau vụ thảm sát Thiên An Môn, đến năm 2001 Trung Quốc vẫn được
gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), và một số người mơ rằng Hồng
Kông sẽ gieo virus dân chủ vào xã hội Trung Quốc.
Phương Tây giờ
đây phải để tang cho một chính sách mà đối với Pháp đã bắt đầu từ năm
1964, khi tướng De Gaulle công nhận Trung Quốc cộng sản, và được áp đặt
sau chuyến thăm của ông Richard Nixon năm 1972. Tổng thống Mỹ dù chống
cộng vẫn cho rằng không nên để Trung Quốc đứng ngoài cộng đồng các quốc
gia, và chính sách này được đeo đuổi suốt nửa thế kỷ.
Orville
Schell, chuyên gia về Trung Quốc kể lại, sau vụ Thiên An Môn, tổng thống
George Bush cha bí mật gởi cố vấn an ninh quốc gia Brent Scowcroft đến
Bắc Kinh để nối lại đối thoại, cho biết « người dân Mỹ bị sốc » và « tổng thống Bush đang rất khó xử ». Đặng Tiểu Bình, kẻ chủ trương vụ thảm sát thay vì ở thế thủ, lại ngang nhiên khẳng định « không bao giờ để cho bất kỳ ai can thiệp vào chuyện nội bộ của Trung Quốc ».
Sự ngạo mạn cộng sản của Tập Cận Bình
Nhà
Trắng biện minh cho chủ trương hòa dịu là tự do hóa kinh tế sẽ giúp dân
chủ hóa các chế độ toàn trị. Thực tế đã diễn ra ngược lại. Trong cuốn « Cái chết của sự cam kết »
(The Death of Engagement), Orville Schell nhận định, chính sách từng
mang lại 50 năm hòa bình thịnh vượng nay đã cáo chung. Nếu Trung Quốc
không cải cách chính trị và chuyển đổi để hội nhập vào trật tự thế giới,
không có lý do gì để Hoa Kỳ tiếp tục chìa tay ra cho Bắc Kinh. Bởi vì
Tập Cận Bình coi cải cách là mối đe dọa cho đảng cộng sản.
Chính quyền Donald Trump còn đi xa hơn, cho rằng sai lầm trên là « thất bại lớn nhất trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ kể từ thập niên 30 », và cần phải sửa đổi lại « 40 năm quan hệ với Trung Quốc theo kiểu một chiều, bất công ».
Trong
khi phương Tây nhận ra chính sách hòa hiếu đã giúp Trung Quốc làm giàu
trên lưng của mình, Bắc Kinh lại cho đây là một cái bẫy mà họ tự hào đã
không rơi vào. Các nhà lãnh đạo cộng sản coi cuộc khủng hoảng tài chính
năm 2008 cho thấy sự yếu kém của kinh tế thị trường, và đại dịch virus
corona chứng tỏ ưu thế của chế độ Trung Quốc.
Từ nhiều năm qua,
Tập Cận Bình đã đưa ra quan điểm mô hình phương Tây đang đi xuống. Việc
siết chặt Hồng Kông là bằng chứng cho thấy Trung Quốc nghĩ rằng họ đang ở
thế thượng phong ; và có rất ít hy vọng những « quan ngại sâu sắc » của
các ngoại trưởng G7 hôm 17/06 làm thay đổi được ý đồ của Bắc Kinh. Phát
ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) còn
tuyên bố đạo luật của Mỹ về Hồng Kông « xứng đáng quẳng vào thùng rác ».
Tái thúc đẩy kinh tế châu Âu : Thách thức của bà Angela Merkel
Les Echos hôm nayquan tâm đến « Airbus, cú sốc xã hội mang tính lịch sử ».
Tập đoàn hàng không châu Âu sa thải 15.000 nhân viên trong đó có 5.000
người tại Pháp, do thị trường thế giới sụt giảm lâu dài. Libération dành trang bìa cho « Thế hệ sinh thái » với các tân thị trưởng của đảng Xanh lên nắm quyền sau cuộc bầu cử hôm Chủ nhật tại Pháp.
Hôm
nay 01/07/2020 Đức trở thành chủ tịch luân phiên Liên hiệp Châu Âu, vào
lúc chỉ còn một năm nữa bà Angela Merkel sẽ rời chính trường. Trang
nhất của La Croix đăng ảnh nữ thủ tướng giữa lá cờ châu Âu với hàng tựa lớn « Thời điểm của bà Merkel ». Tương tự, Le Figaro chạy tựa « Thách thức châu Âu cuối cùng của bà Angela Merkel » :
trong sáu tháng đứng đầu châu Âu, ưu tiên của bà là thuyết phục được
các nước còn chống đối thông qua kế hoạch tái thúc đẩy 750 tỉ euro.
Le Figaro nhận định cho đến nay, Đức vẫn đóng vai trò « con kiến » trong truyện ngụ ngôn của La Fontaine. Libération nhắc
lại, khi khu vực đồng tiền chung gặp khủng hoảng (2010-2012), bà Merkel
đã tuyên bố cần phải « bước qua xác chết » của bà mới có thể phát hành
trái phiếu châu Âu (eurobond).
Nhưng nay tầm cỡ của đại dịch virus
corona khiến Berlin ý thức được không thể để thị trường chung sụp đổ,
vì chính lợi ích của Đức, nhất là trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung.
Con virus từ Vũ Hán đã làm nữ thủ tướng thay đổi 180°, trong nhiệm kỳ
này bà Merkel phải thuyết phục được nhóm « cứng đầu » (Áo, Hà Lan, Thụy
Điển, Đan Mạch, Phần Lan). Cặp Pháp-Đức lại tiếp tục là đầu tàu, một tin
tốt lành cho châu Âu.
 |
| Croatia bàn giao chức chủ tịch EU cho Đức ngày 01/07/2020. |
Đức
lên nhậm chức chủ tịch EU một cách không kèn không trống, chỉ qua một
thông điệp video của bà Merkel và một thông cáo ngắn gọn của bộ Ngoại giao. Nhiệm kỳ của Angela Merkel có lẽ cũng giống như 15 năm cầm quyền
của bà : thực dụng, hiệu quả.
Le Figaro nhận định nước
Đức đang được những ngôi sao tốt chiếu mệnh : các lực lượng cánh trung ở
châu Âu đã thay chân phe cực đoan, tạo môi trường thuận lợi cho nhiệm
kỳ. Sự co cụm của chính quyền Trump cũng buộc châu Âu phải tự lực cánh
sinh, bảo vệ những giá trị lâu nay của mình.
Trong bài xã luận « Cơ hội cuối cùng », La Croix
cũng cho rằng đang hội đủ những điều kiện để có được sự tương trợ trong
châu Âu. Trong bối cảnh các cường quốc : Hoa Kỳ của ông Donald Trump,
Trung Quốc của Tập Cận Bình, Nga của Vladimir Putin đối địch với nhau,
châu Âu phải dựa vào nội lực. Và điều may mắn là Đức, quốc gia hùng mạnh
nhất châu Âu lên làm chủ tịch luân phiên, với vị thủ tướng vào thời kỳ
cuối trên chính trường nên không có gì để mất. Cần phải nắm lấy cơ hội
này, vì sẽ không còn có dịp may nào khác.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.