Đầu năm
2012, « người nông dân nổi dậy » Đoàn Văn Vươn đã làm sôi sục dư luận
trong và ngoài nước, qua vụ huyện Tiên Lãng, Hải Phòng huy động đến hơn
100 người gồm công an và quân đội cưỡng chế khu đầm tôm mà cả gia đình
ông đã đổ mồ hôi nước mắt suốt hai chục năm để khai khẩn. Đến tháng
9/2013, công luận lại xôn xao với việc Đoàn Ngọc Viết, ở bước đường cùng
vì bị cưỡng chế nhà, đã xả súng bắn chết một cán bộ điều hành quỹ đất
của tỉnh Thái Bình và làm bốn cán bộ khác bị thương.
Những thảm kịch này có nguyên nhân từ đâu ? Đi ngược lại với sự
mong mỏi của toàn dân về quyền sở hữu đất đai, Hiến pháp 2013 vẫn quy
định đất đai là « sở hữu toàn dân ». Vì vậy dù sống bao đời trên mảnh
đất ông bà để lại, người dân chỉ có quyền sử dụng mà không có quyền sở
hữu. Chính quyền có thể thu hồi đất, không chỉ cho các công trình công
ích, mà kể cả các dự án kinh tế xã hội. Có nghĩa là các nhóm lợi ích cấu
kết với chính quyền địa phương vẫn có thể ung dung trục lợi.