Hoàng Hải Vân - Lộ mặt các nhóm lợi ích thao túng cơ quan quản lý ngành y giữa đại dịch

Giữa lúc đông đảo các bác sĩ và nhân viên y tế dấn thân lên tuyến đầu chống dịch với biết bao gian truân khó nhọc, thì liên tiếp xuất hiện các hoạt động bất minh tại một số cơ quan quản lý ngành y.

Năm ngoái, Tòa án đã trừng phạt những kẻ câu kết kê khống giá thiết bị phục vụ chống dịch để tham nhũng, sự nghiêm minh của luật pháp khiến cho các thầy thuốc và công chúng phần nào được an ủi.

Sự trục lợi trắng trợn đó không che mắt được luật pháp, nhưng có vài sự trục lợi tinh vi ma mãnh rất dễ qua mặt cơ quan bảo vệ pháp luật. Đó là việc ban hành các văn bản chỉ định một số nhãn thuốc rồi lập tức thu hồi vừa diễn ra tại Sở Y tế TP.HCM ngày hôm qua và tại Bộ Y tế trước đó.

Ngày 3-8, Sở Y tế TP.HCM trong một ngày ban hành 3 công văn.

Công văn thứ nhất gửi tất cả các bệnh viện chỉ định 2 nhãn thuốc điều trị Covid-19 với đầy đủ tên thương mại, hoạt chất, hãng sản xuất và công ty phân phối, chỉ định luôn cả liều dùng.

Công văn thứ hai, được ban hành thay cho công văn thứ nhất, lần này chỉ nêu hoạt chất chứ không nêu tên thương mại, thêm yêu cầu tuân thủ luật đấu thầu và lưu ý sử dụng phải theo chỉ định của thầy thuốc.

Công văn thứ ba, thu hồi cả hai công văn trên, coi như chưa ban hành.

Dù xuất hiện và biến mất chỉ trong một ngày, việc vi phạm luật pháp về đấu thầu và luật pháp về y dược được “khắc phục” ngay tức thì. Tưởng là chỉ phạm sai sót trong ban hành văn bản, nhưng khi công văn thứ nhất xuất hiện trên truyền thông thì công chúng đã biết 2 nhãn thuốc mà Sở Y tế chỉ định.

Chỉ cần như vậy thôi, những người thao túng Sở Y tế đã đạt yêu cầu. Tác dụng quảng cáo cho hai nhãn thuốc đó là lớn hơn bất kỳ chiến dịch quảng cáo nào trên truyền thông. Tôi không nêu cụ thể tên thuốc ra đây vì như vậy cũng sẽ vô tình góp phần phát tán việc quảng cáo cho các nhãn thuốc.

Cần biết, một hoạt chất có thể có rất nhiều nhãn thuốc của rất nhiều hãng sản xuất với công dụng như nhau. Cơ quan nhà nước mà chỉ định một nhãn thuốc thì sẽ tạo sự bất lợi cho các nhãn thuốc khác cùng một hoạt chất trong cạnh tranh, điều này ai cũng biết. Bởi vậy, nhóm lợi ích đang thao túng Sở Y tế TP.HCM vừa ló ra liền thụt lại, không điều tra không thể vạch mặt được bọn họ.

Trước đó, vào ngày 24-7, Bộ Y tế cũng ra một công văn kèm theo danh sách một loạt sản phẩm thuốc cổ truyền và đông y (ghi rõ nhãn thuốc cùng nơi sản xuất) “hỗ trợ điều trị Covid-19” yêu cầu các cơ sở y tế mua sắm hoặc tiếp nhận tài trợ mà hiệu lực không khác gì chỉ định thầu. Hai ngày sau công văn này đã bị thu hồi, nhưng cũng đủ thời gian cho một số loại thuốc được liệt kê tăng giá phi mã.

Đáng lưu ý là công văn “chỉ định thầu” này đã được đẩy cho vị thứ trưởng đang chỉ huy toàn ngành y tế trên tuyến đầu chống dịch ký, một người không thể có thì giờ để kiểm tra. Cũng phải điều tra mới biết được nhóm lợi ích về thuốc men này thao túng Bộ Y tế như thế nào.

Hai vụ mờ ám này nếu để chìm xuồng thì khó có thể an ủi được các thầy thuốc và lực lượng y tế trên tuyến đầu chống dịch.

HOÀNGHẢI VÂN 04.08.2021