Lịch sử dân tộc này rất đau thương mà cũng đầy thú vị.
Những người lưu dấu vào lịch sử thường ở hai thái cực đối lập đến mức như trắng và đen, như nước và lửa nhưng giống nhau. Giống nhau ở điểm họ tác động được vào xã hội ở một mức độ nào đó. Sự tác động xã hội càng lớn thì tính lưu dấu lịch sử càng lớn.
Triều đại ngắn nhất là thời nhà Hồ với vỏn vẹn 5 năm tồn tại, nhưng không ai phủ nhận được Hồ Quý Ly và các con ông đều là bậc kiêu hùng nhất mực. Họ có thể không giữ được giang sơn, nhưng sự tác động đến xã hội Việt Nam của họ Hồ là không thể phủ nhận.