Dương Công Quan - Một thời chinh chiến

 

Tháng 06/1993 gia đình tôi đến Mỹ theo diện HO 17.  Cuối năm 1998 vợ chồng tôi mua một căn nhà trả góp ở trong xóm này.

Đối diện nhà tôi bên kia đường là nhà của ông Ike. Mỗi khi đi làm về tôi đều thấy ông Ike ngồi trước cửa, và chúng tôi chào hỏi xã giao như vậy trong nhiều năm. Cho đến một bữa cuối tuần ông Ike thấy tôi mặc quân phục sau khi đi dự buổi tưởng niệm tháng Tư về, ông ấy ngạc nhiên hỏi và tôi trả lời. Thế là phát giác ra chúng tôi đều cùng là cựu chiến binh trong chiến tranh Việt Nam.

Để đánh dấu cái cơ duyên bất ngờ này, hai tên khác màu da vô nhà xách bia ra cụng sau đó chụp hình. Hình mà quý bạn thấy là tôi và ông Ike chụp trước nhà sau khi cụng vài chai nên tên nào cũng xấu ìn.

Ông Ike tham chiến trên chiến trường Việt Nam hai năm 1969 và 1970 sau đó về nước. Còn tôi thì tham chiến từ năm 70 đến 75, sau đó bị tan hàng đi ở tù. Năm 81 tôi được thả về và năm 93 theo chương trình HO đi Mỹ. Vốn là hàng xóm bấy lâu nay giờlại cộng thêm cùng từng là phe ta trên chiến trường nên tôi và ông Ike bỗng nhiên trở thành best friend một cách rất ngang xương.

Từ đó như được xả xú páp, cứ mỗi cuối tuần hai chúng tôi thường ra trước nhà để kể nhau nghe chuyện quá khứ thời còn trai trẻ đi chinh chiến. Tôi nói với ông Ike là nhiều người bảo tôi nên quên hết quá khứ để sống cho nhẹ mình. Ông Ike trả lời nếu ai không biết mình có quá khứ, thì đâu khác nào như những chiếc lá không biết chúng là phần của cây.

Tôi làm bài thơ “Một thời chinh chiến“ tặng ông Ike, và cô nhà văn Minh Ngọc hiện nay là một bác sĩ khoa nhi ở Bệnh viện New York dịch sang tiếng Anh. Tôi đưa ông Ike đọc bản dịch thì ông ấy rơm rớm nước mắt. Người Mỹ đôi khi xúc động về một điều gì đó mà không phải xảy ra tại nước Mỹ thì chúng ta phải trừ hao độ chân thật 50%. Nhưng với ông Ike thì tôi tin ông ấy thật lòng, vì lúc ông ấy cảm động thì tay ổng cũng vừa khui thêm chai bia thứ ba.  Ông bà mình ngày xưa thường nói tâm tánh con người khi có hơi men vô thì thật giả đều lộ hết ra ngoài.

Còn bây giờ thì mời quý anh chị và các bạn đọc bài thơ bản tiếng Việt của tôi, và bản tiếng Anh của cô Minh Ngọc phía dưới. Hay dở gì cũng đều tùy thuộc vào cảm nhận của mỗi người.

MỘT THỜI CHINH CHIẾN

Hai tên cựu chiến binh Việt Nam

Một người da vàng người da đen

Vào thời xa lắc không hề nghĩ

Nửa thế kỷ sau thành xóm giềng

Một bữa tên đen ngồi trước cửa

Nhìn trời mây trắng bay trên cao

Nhìn xuống thấy đời sao ngắn quá

Thời gian còn lại chỉ đếm ngày

Hắn nói nghe chừng như thổ lộ

Giá như hồi đó qua Việt Nam

Phải chi chết trận còn bia mộ

Giờ chết vì già thành vô danh

Một bữa tên vàng ra trước cửa

Nhìn qua hàng xóm nhìn lên trời

Thấy đám mây bay màu xám quá

Rồi nhìn hai đứa sao giống nhau

Ta nói dù sao you còn đỡ

Đất nước you còn để nhắc tên

Riêng đât nước ta giờ xóa sổ

Thế giới cũng hùa theo lãng quên

Hắn nói giá như hắn có quyền

Nói lời xin lỗi với Việt Nam

Nói lời xin lỗi cùng bè bạn

Chiến tuyến cùng chung một chiến trường

Ta nghe hắn nói sao thương quá

Không biết tên nào chết trước đây

Cái chết ngày xưa xem rất nhẹ

Bây giờ nặng trịch mà không hay

Ta bước vô nhà mở tủ lạnh

Lấy đỡ vài chai heineken

Bật nắp hai tên nâng chai cụng

Xỉn xỉn rủ nhau ra chụp hình

Trong hình tên nào cũng xấu quắc

Ta nói tuy xấu nhưng dù sao

So với bạn bè còn kẹt lại

Vẫn còn may mắn hơn rất nhiều 

Bởi vì đồng đội sau binh lửa

Nhiều kẻ đui què cụt tay chân

Lây lất bám hông bờ lịch sử

Sống đợi ngày đi trong âm thầm

Hắn nghe ta ức hắn chửi thề

Hắn chửi xong rồi hai thằng nghe

Cục tức về già như nhỏ lại

Không biết có còn qua bên kia

DƯƠNG CÔNG QUAN

𝑨 𝑻𝑰𝑴𝑬 𝑶𝑭 𝑾𝑨𝑹

𝘛𝘩𝘦 𝘵𝘸𝘰 𝘝𝘪𝘦𝘵𝘯𝘢𝘮 𝘞𝘢𝘳 𝘷𝘦𝘵𝘦𝘳𝘢𝘯𝘴

𝘖𝘯𝘦 𝘺𝘦𝘭𝘭𝘰𝘸, 𝘰𝘯𝘦 𝘣𝘭𝘢𝘤𝘬

𝘕𝘦𝘷𝘦𝘳 𝘵𝘩𝘰𝘶𝘨𝘩𝘵 𝘪𝘯 𝘵𝘩𝘰𝘴𝘦 𝘧𝘢𝘳𝘢𝘸𝘢𝘺 𝘥𝘢𝘺𝘴

𝘛𝘩𝘢𝘵 𝘵𝘩𝘦𝘺 𝘸𝘰𝘶𝘭𝘥 𝘣𝘦 𝘯𝘦𝘪𝘨𝘩𝘣𝘰𝘳𝘴 𝘢 𝘩𝘢𝘭𝘧 𝘤𝘦𝘯𝘵𝘶𝘳𝘺 𝘭𝘢𝘵𝘦𝘳

𝘖𝘯𝘦 𝘥𝘢𝘺 𝘵𝘩𝘦 𝘣𝘭𝘢𝘤𝘬 𝘨𝘶𝘺 𝘴𝘪𝘵𝘴 𝘪𝘯 𝘧𝘳𝘰𝘯𝘵 𝘰𝘧 𝘩𝘪𝘴 𝘥𝘰𝘰𝘳

𝘓𝘰𝘰𝘬𝘪𝘯𝘨 𝘶𝘱 𝘢𝘵 𝘵𝘩𝘦 𝘴𝘬𝘺 𝘧𝘭𝘰𝘢𝘵𝘪𝘯𝘨 𝘸𝘩𝘪𝘵𝘦 𝘤𝘭𝘰𝘶𝘥𝘴 𝘢𝘣𝘰𝘷𝘦

𝘓𝘰𝘰𝘬𝘪𝘯𝘨 𝘥𝘰𝘸𝘯 𝘵𝘰 𝘳𝘦𝘢𝘭𝘪𝘻𝘦 𝘵𝘩𝘢𝘵 𝘭𝘪𝘧𝘦 𝘪𝘴 𝘵𝘰𝘰 𝘴𝘩𝘰𝘳𝘵

𝘏𝘪𝘴 𝘵𝘪𝘮𝘦 𝘪𝘴 𝘤𝘰𝘶𝘯𝘵𝘪𝘯𝘨 𝘥𝘰𝘸𝘯

𝘏𝘦 𝘵𝘢𝘭𝘬𝘴 𝘢𝘴 𝘢𝘯 𝘰𝘶𝘵𝘱𝘰𝘶𝘳𝘪𝘯𝘨

𝘐𝘧 𝘰𝘯𝘭𝘺 𝘐 𝘸𝘦𝘳𝘦 𝘬𝘪𝘭𝘭𝘦𝘥 𝘪𝘯 𝘢𝘤𝘵𝘪𝘰𝘯 𝘪𝘯 𝘝𝘪𝘦𝘵𝘯𝘢𝘮

𝘛𝘩𝘦𝘳𝘦 𝘸𝘰𝘶𝘭𝘥 𝘩𝘢𝘷𝘦 𝘣𝘦𝘦𝘯 𝘢 𝘮𝘦𝘮𝘰𝘳𝘪𝘢𝘭 𝘴𝘵𝘰𝘯𝘦 𝘧𝘰𝘳 𝘮𝘦

𝘕𝘰𝘸 𝘐 𝘸𝘪𝘭𝘭 𝘥𝘪𝘦 𝘪𝘯 𝘮𝘺 𝘰𝘭𝘥 𝘢𝘨𝘦 𝘢𝘴 𝘢𝘯 𝘶𝘯𝘬𝘯𝘰𝘸𝘯

𝘖𝘯𝘦 𝘥𝘢𝘺 𝘵𝘩𝘦 𝘺𝘦𝘭𝘭𝘰𝘸 𝘨𝘶𝘺 𝘤𝘰𝘮𝘦𝘴 𝘰𝘶𝘵

𝘓𝘰𝘰𝘬𝘪𝘯𝘨 𝘢𝘵 𝘵𝘩𝘦 𝘯𝘦𝘪𝘨𝘩𝘣𝘰𝘳 𝘵𝘩𝘦𝘯 𝘭𝘰𝘰𝘬𝘪𝘯𝘨 𝘶𝘱 𝘵𝘩𝘦 𝘴𝘬𝘺

𝘛𝘩𝘦 𝘧𝘭𝘰𝘢𝘵𝘪𝘯𝘨 𝘤𝘭𝘰𝘶𝘥𝘴 𝘴𝘦𝘦𝘮 𝘴𝘰 𝘨𝘳𝘢𝘺

𝘛𝘩𝘦 𝘵𝘸𝘰 𝘨𝘶𝘺𝘴 𝘴𝘦𝘦𝘮 𝘴𝘰 𝘮𝘶𝘤𝘩 𝘢𝘭𝘪𝘬𝘦

𝘐 𝘴𝘢𝘺 𝘪𝘵’𝘴 𝘴𝘵𝘪𝘭𝘭 𝘣𝘦𝘵𝘵𝘦𝘳 𝘧𝘰𝘳 𝘺𝘰𝘶

𝘠𝘰𝘶 𝘴𝘵𝘪𝘭𝘭 𝘩𝘢𝘷𝘦 𝘢 𝘤𝘰𝘶𝘯𝘵𝘳𝘺 𝘵𝘰 𝘩𝘰𝘯𝘰𝘳

𝘔𝘺 𝘩𝘰𝘮𝘦𝘭𝘢𝘯𝘥 𝘩𝘢𝘴 𝘣𝘦𝘦𝘯 𝘥𝘦𝘧𝘶𝘯𝘤𝘵

𝘛𝘩𝘦 𝘸𝘰𝘳𝘭𝘥 𝘨𝘰𝘦𝘴 𝘢𝘭𝘰𝘯𝘨 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘵𝘩𝘦 𝘰𝘣𝘭𝘪𝘷𝘪𝘰𝘯

𝘏𝘦 𝘴𝘢𝘺𝘴 𝘪𝘧 𝘩𝘦 𝘩𝘢𝘥 𝘵𝘩𝘦 𝘢𝘶𝘵𝘩𝘰𝘳𝘪𝘵𝘺

𝘏𝘦 𝘸𝘰𝘶𝘭𝘥 𝘦𝘹𝘵𝘦𝘯𝘥 𝘢𝘯 𝘢𝘱𝘰𝘭𝘰𝘨𝘺 𝘵𝘰 𝘝𝘪𝘦𝘵𝘯𝘢𝘮

𝘈𝘯 𝘢𝘱𝘰𝘭𝘰𝘨𝘺 𝘵𝘰 𝘧𝘳𝘪𝘦𝘯𝘥𝘴

𝘖𝘯 𝘵𝘩𝘦 𝘴𝘢𝘮𝘦 𝘧𝘳𝘰𝘯𝘵 𝘭𝘪𝘯𝘦 𝘪𝘯 𝘵𝘩𝘦 𝘣𝘢𝘵𝘵𝘭𝘦𝘧𝘪𝘦𝘭𝘥

𝘏𝘪𝘴 𝘸𝘰𝘳𝘥𝘴 𝘣𝘳𝘦𝘢𝘬 𝘮𝘺 𝘩𝘦𝘢𝘳𝘵

𝘐 𝘸𝘰𝘯𝘥𝘦𝘳 𝘸𝘩𝘰 𝘸𝘪𝘭𝘭 𝘥𝘪𝘦 𝘧𝘪𝘳𝘴𝘵

𝘋𝘦𝘢𝘵𝘩, 𝘴𝘦𝘦𝘮𝘦𝘥 𝘴𝘰 𝘭𝘪𝘨𝘩𝘵 𝘵𝘩𝘰𝘴𝘦 𝘰𝘭𝘥 𝘥𝘢𝘺𝘴

𝘐𝘴 𝘴𝘰 𝘩𝘦𝘢𝘷𝘺 𝘯𝘰𝘸, 𝘸𝘦 𝘩𝘢𝘷𝘦𝘯’𝘵 𝘳𝘦𝘢𝘭𝘪𝘻𝘦𝘥

𝘐 𝘨𝘰 𝘣𝘢𝘤𝘬 𝘪𝘯𝘴𝘪𝘥𝘦 𝘵𝘰 𝘵𝘩𝘦 𝘳𝘦𝘧𝘳𝘪𝘨𝘦𝘳𝘢𝘵𝘰𝘳

𝘛𝘢𝘬𝘦 𝘰𝘶𝘵 𝘢 𝘤𝘰𝘶𝘱𝘭𝘦 𝘰𝘧 𝘣𝘦𝘦𝘳

𝘞𝘦 𝘱𝘰𝘱 𝘵𝘩𝘦 𝘤𝘢𝘱𝘴, 𝘤𝘭𝘪𝘯𝘬 𝘵𝘩𝘦 𝘣𝘰𝘵𝘵𝘭𝘦𝘴

𝘛𝘩𝘦𝘯 𝘤𝘰𝘮𝘦 𝘰𝘶𝘵 𝘵𝘰 𝘴𝘯𝘢𝘱 𝘢 𝘱𝘩𝘰𝘵𝘰 𝘸𝘩𝘦𝘯 𝘣𝘰𝘵𝘩 𝘢𝘳𝘦 𝘭𝘰𝘰𝘱𝘦𝘥

𝘞𝘦 𝘭𝘰𝘰𝘬 𝘶𝘨𝘭𝘺 𝘪𝘯 𝘪𝘵

𝘐 𝘴𝘢𝘺 𝘥𝘦𝘴𝘱𝘪𝘵𝘦 𝘭𝘰𝘰𝘬𝘪𝘯𝘨 𝘣𝘢𝘥

𝘐’𝘮 𝘴𝘵𝘪𝘭𝘭 𝘮𝘶𝘤𝘩 𝘭𝘶𝘤𝘬𝘪𝘦𝘳 𝘵𝘩𝘢𝘯 𝘮𝘢𝘯𝘺 𝘧𝘳𝘪𝘦𝘯𝘥𝘴

𝘞𝘩𝘰 𝘢𝘳𝘦 𝘴𝘵𝘶𝘤𝘬 𝘵𝘩𝘦𝘳𝘦

𝘈𝘧𝘵𝘦𝘳 𝘵𝘩𝘦 𝘸𝘢𝘳, 𝘮𝘢𝘯𝘺 𝘰𝘧 𝘮𝘺 𝘣𝘳𝘰𝘵𝘩𝘦𝘳𝘴-𝘪𝘯-𝘢𝘳𝘮𝘴

𝘞𝘩𝘰 𝘭𝘰𝘴𝘵 𝘵𝘩𝘦𝘪𝘳 𝘦𝘺𝘦𝘴, 𝘵𝘩𝘦𝘪𝘳 𝘢𝘳𝘮𝘴, 𝘵𝘩𝘦𝘪𝘳 𝘭𝘦𝘨𝘴

𝘓𝘪𝘯𝘨𝘦𝘳 𝘰𝘯 𝘵𝘩𝘦 𝘦𝘥𝘨𝘦 𝘰𝘧 𝘩𝘪𝘴𝘵𝘰𝘳𝘺

𝘓𝘪𝘷𝘪𝘯𝘨 𝘲𝘶𝘪𝘦𝘵𝘭𝘺, 𝘸𝘢𝘪𝘵𝘪𝘯𝘨 𝘵𝘰 𝘥𝘪𝘦

𝘏𝘦 𝘤𝘶𝘴𝘴𝘦𝘴, 𝘧𝘦𝘦𝘭𝘪𝘯𝘨 𝘮𝘺 𝘳𝘦𝘴𝘦𝘯𝘵𝘮𝘦𝘯𝘵

𝘖𝘯𝘭𝘺 𝘵𝘩𝘦 𝘵𝘸𝘰 𝘰𝘧 𝘶𝘴 𝘤𝘢𝘯 𝘩𝘦𝘢𝘳

𝘛𝘩𝘦 𝘳𝘦𝘴𝘦𝘯𝘵𝘮𝘦𝘯𝘵 𝘴𝘦𝘦𝘮𝘴 𝘵𝘰 𝘴𝘩𝘳𝘪𝘯𝘬 𝘸𝘩𝘦𝘯 𝘸𝘦 𝘨𝘦𝘵 𝘰𝘭𝘥𝘦𝘳

𝘞𝘰𝘶𝘭𝘥 𝘪𝘵 𝘴𝘵𝘪𝘭𝘭 𝘣𝘦 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘶𝘴 𝘪𝘯 𝘵𝘩𝘦 𝘢𝘧𝘵𝘦𝘳𝘸𝘰𝘳𝘭𝘥?

MINH NGỌC

(Dịch từ Một Thời Chinh Chiến của Dương Công Quan)

Ghi chú hình :

*Tấm hình bên trái ông Ike và tôi chụp trước nhà tôi ở Mỹ. Trên cổ áo tôi dang mang alpha, đó là ký hiệu khi còn là sinh viên sĩ quan thụ huấn trong quân trường. Ở hải ngoại chúng tôi sinh hoạt trong Hội Cựu Sinh viên Sĩ quan nên tất cả đều mang alpha theo truyền thống của quân trường, dù bây giờ chúng tôi ai nấy cũng đều đã thất thập cổ lai hy. Vì ký hiệu alpha có hình dáng giống con cá đang bơi nên chúng tôi còn gọi đùa đó là con cá

* Tấm hình bên phải chụp năm 20 tuổi sau khi ra trường. Ký hiệu alpha được thay bằng ký hiệu omega, đó là cấp bậc chuẩn úy. Ký hiệu omega nhìn giống như cái quai chảo nên chúng tôi còn gọi đó là quai chảo.

* Sở dĩ tôi giải thích dài dòng như vậy cốt ý để cho một số bạn trẻ thuộc thế hệ sau này biết để tránh sự đoán mò.

DƯƠNG CÔNG QUAN 29.05.2023