Mai Bá Kiếm - Các tòa báo không có quyền làm hoen ố tiếng Việt !

 

Cái tựa “Mỹ học tiếng cười Tú Xương” của báo Công an Nhân dân đã tối nghĩa còn gây hiểu lầm! Theo cấu trúc câu này, bạn đọc sẽ hiểu “Mỹ” là chủ từ của động từ “học” và "tiếng cười Tú Xương" chịu tác động của hành vi “học”.

"Tiếng cười Tú Xương" không được ghi âm, nên không ai rõ là “hihi” hay “haha”, nhưng có gì hay mà phải Mỹ muốn nhại tiếng cười đó? Trong khi, “Mỹ học” là “Môn học về thẩm mỹ” (Tự điển Thanh Nghị).

Danh từ “Mỹ học” viết liền với danh từ “tiếng cười”, viết kề nick "Tú Xương" mà không có giới từ làm trung gian nên tối nghĩa. Hơn nữa, “Mỹ học” là từ Hán Nôm đi liền với “tiếng cười” từ thuần Việt nên nghe “trớt văn hướt”! Tại sao không dùng từ Hán Nôm là “trào phúng” và thêm giới từ thành tựa bài: “Nét mỹ học trong thơ trào phúng Tú Xương”.

Tác giả viết chapeau so sánh “thơ trào phúng” giống như “hoa trái tươi rói” nở ra từ “thân cây đại thụ trào phúng” có "danh pháp thực vật" là Tú Xương, được nuôi dưỡng bởi “bộ rễ tình yêu” rất khỏe chắc, bám sâu dưới nền đất “hiện thực cuộc đời” để hút chất dinh dưỡng “văn hóa yêu thương, thông cảm, bênh vực”.

(Trích: Cây đại thụ trào phúng Tú Xương nở hoa kết trái trào phúng tươi rói là nhờ có gốc rễ tình yêu rất khỏe bám sâu chắc vào hiện thực cuộc đời để hút chất dinh dưỡng văn hóa yêu thương, thông cảm, bênh vực, đòi một sự thay đổi xã hội để con người được sống "cho ra cái giống người”).

Bài báo mở đề lãng nhách, so Tú Xương với cái cây là không cùng đại lượng. Thật ra, cụ Tú chửi mọi hạng người trong xã hội, từ ông Cò thành Nam, sĩ tử đi thi, bà đầm chánh chủ khảo, rồi bọn sư sãi đi lọng, đến hạng Mán Mường ngồi xe... Cụ "chống" chứ không "xây". Người duy nhất được Tú Xương làm thơ thương xót và khen tặng chính là vợ Tú Xương! Tác giả “nâng quan điểm, lập trường” cho Tú Xương “đòi một sự thay đổi xã hội” như một nhà cách mạng để làm gì?

Dường như tác giả coi Tú Xương như hề Hoài Linh nên mới dạy « Để tạo ra ‘tiếng cười’ luôn cần ba yếu tố cơ bản… ». Trong khi nguyên tắc trào phúng là cường điệu hóa sự chông chênh, xộc xệch giữa hình thức và nội dung của lối sống, mà Tú Xương là bậc thầy đẩy mâu thuẫn lên đỉnh điểm (Trên ghế bà đầm ngoi đít vịt, dưới sân ông cử ngẫng đầu rồng).

Báo Người Lờ Đờ lại giật tựa “Phát hiện 20 kg ma túy trong lon bia chở máy bay về Việt Nam”. Hiểu chết liền!

Năm 1995, tôi có học một khóa viết báo ngắn hạn của I.M.M.F (Quỹ tưởng niệm ký giả tử trận ở Đông dương) tại Thái Lan. Một nhà báo Mỹ đã dặn “Khi viết xong một bài báo, hãy đưa má mày đọc, nếu má mày hiểu rõ ràng mới nộp ban biên tập. Vì má mày đẻ ra mày mà không hiểu thì không ai hiểu!”

MAI BÁ KIẾM 22.05.2023