Đặng Đình Mạnh - "Rút ống thở" dưới khía cạnh pháp lý

 

Euthanasia hay "Cái chết êm dịu" là thuật ngữ y khoa sử dụng trong trường hợp bác sĩ giúp cho bệnh nhân được chết nhẹ nhàng thoát khỏi những cơn đau đớn, vật vã do bệnh nan y hoặc rơi vào tình trạng vô vọng, vô phương cứu chữa...

Hiện nay, trên thế giới thì Châu Âu đã là nơi có nhiều quốc gia chấp nhận giải pháp "Cái chết êm dịu" nhất để miễn trừ trách nhiệm cho bác sĩ khi họ giúp bệnh nhân... chết, như Thụy Sĩ, Pháp, Thụy Điển, Anh, Áo, Đức, Na Uy, Đan Mạch. Mỗi quốc gia có những quyết định khác biệt nhau về cách áp dụng giải pháp này.

Thế nhưng, cũng tại Châu Âu, nơi được xem là cởi mở nhất cho giải pháp "Cái chết êm dịu" thì vẫn còn nhiều quốc gia khác cấm triệt để giải pháp này như Ý, Romania, Hy Lạp, Bosnia, Serbia, Croatia, Ba Lan và Ailen. Theo đó, “cái chết êm ái” bị coi là hành vi giết người. Hình phạt có thể lên đến 15 năm tù.

Phần còn lại của thế giới đều chưa chấp nhận việc hợp pháp hóa cho giải pháp "Cái chết êm dịu".

Quan điểm chung hiện nay, sự sống hay cái chết là do bàn tay của đấng tạo hóa. Con người không có quyền thay mặt đấng tạo hóa để tước đoạt đi sự sống của người khác, kể cả vận dụng "Cái chết êm dịu" như là một giải pháp nhân đạo.

Y khoa Việt Nam thuộc về phần còn lại của thế giới chưa chấp nhận "Cái chết êm dịu" là một giải pháp nhân đạo cần hợp pháp hóa.

Thế nên, trong ngành y Việt Nam hiện nay, luật pháp không cho phép sự tồn tại của câu chuyện rút ống thở của người này giúp cho người kia, khi mà việc rút ống thở đồng nghĩa với việc gây nên cái chết của bệnh nhân. Trừ khi, người bị rút ống thở không còn cần đến nữa do đã chết, hoặc sức khỏe đã hồi phục đến mức không cần ống thở nữa.

Câu chuyện của bác sĩ Khoa rút ống thở của người mẹ khiến bà chết sau đó, để nhường ống thở cho sản phụ song thai nếu có, phải là câu chuyện vụ án. Mà hậu quả pháp lý có thể biết trước một cách khá rõ ràng. Vị bác sĩ Khoa, ngôi sao vụt sáng của cộng đồng mạng sẽ sớm trở thành bị can, bị khởi tố hình sự với tội danh "Giết người". Bài viết kể về câu chuyện của chính ông trên Facebook sẽ có giá trị là lời nhận tội, một trong các chứng cứ ban đầu để giúp cho cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố ông.

"Giết người" là một tội danh hình sự nghiêm trọng, có hình phạt rất nặng, mức cao nhất có thể lên đến chung thân, tử hình. Cho nên, bên cạnh việc khởi tố ông, chắc chắn cơ quan điều tra sẽ cân nhắc đến khả năng tạm giam trong quá trình điều tra.

Tuy vậy, việc ông "nhường" ống thở cho sản phụ sinh song thai, nếu được đánh giá là có kết quả tích cực, mang lại sự hồi sinh cho 3 nhân mạng gồm sản phụ và 2 trẻ sơ sinh. Thì điều đó chắc chắn là tình tiết giảm khinh, giúp giảm nhẹ một phần hình phạt. Sự đánh giá, dĩ nhiên do một hội đồng giám định y khoa được trưng cầu kết luận.

Với tôi, giá như biết từ đầu là hư cấu thì đấy vẫn là một câu chuyện nhân ái sâu sắc về việc nhường ống thở của chính mẹ mình để mang lại sự hồi sinh cho 3 người khác. Rõ ràng, tác giả đã rất biết khai thác tình tiết câu chuyện khi sáng tạo chi tiết đứng trước sự lựa chọn quá nghiệt ngã, giữa một bên tuy chỉ là sự sống mong manh và vô vọng nhưng lại là mẹ ruột máu mủ tình thâm, và bên kia tuy chỉ là người dưng nước lã, nhưng là đến 3 sinh mạng. Quyết định của vị bác sĩ là sự lựa chọn vĩ đại, tỉnh táo nhưng đầy nhân ái.

Cho nên, thật dễ hiểu khi câu chuyện dễ đi vào lòng người, khiến công chúng rúng động nhân tâm mà quên đi những tiểu tiết vô lý trong câu chuyện.

Bác sĩ Khoa đã sớm đóng facebook để trở thành một nhân vật giả tưởng khó truy tầm, và có lẽ cũng không cần truy tầm nữa khi câu chuyện đã được cơ quan chức năng xác định là hư cấu. Không phải là câu chuyện thật thì cũng không còn cơ sở để trở thành vụ án thật nữa.

Câu chuyện thì giả, nhưng xem ra, hai nhà báo chủ động tiếp tay giúp lan truyền câu chuyện giả để mua nước mắt công chúng và tệ hơn, phá nát lòng tin của công chúng vào câu chuyện nhân ái thì lại rất thật. Danh tính hai nhà báo cũng rất thật, chức vụ và cơ quan của họ cũng rất thật.

Công chúng chia sẻ hoang tin bị phạt. Vậy nhà báo thì sao ? Và là cán bộ nhà nước, thậm chí phó tổng biên tập một tờ báo chuyên ngành pháp luật thì sao ?

Tôi nghĩ, cơ quan chức năng sẽ không để trống những câu hỏi ấy quá lâu.

Tiên sư cúm Tàu

LS ĐẶNG ĐÌNH MẠNH 08.08.2021

* Như tựa đề, bài viết này phân tích thuần túy dưới khía cạnh pháp lý. Về khía cạnh đạo đức xã hội, có thể xem thêm ở bài trước.