Đi về đâu hỡi…Nhân dân Nhật báo

Trụ sở CCTV (trên) và Nhân dân Nhật báo (dưới) trên mạng Vi Bác

(Le Monde 07/05/2013) Không có gì là quá đẹp hay quá to lớn đối với các phương tiện thông tin chính thức của Trung Quốc, bị cuốn theo cơn sốt vĩ cuồng. Nếu họ quyết định sở hữu một trụ sở hoành tráng và mới toanh ở Bắc Kinh, phản ánh được sức mạnh áp đảo của họ - và hiểu theo nghĩa rộng hơn, là của người khổng lồ châu Á mà họ là phát ngôn viên - thì kiến trúc của các tòa nhà này lại trở thành đề tài đàm tiếu.

Sự kiện mới nhất là trụ sở tương lai của Nhân dân Nhật báo - cơ quan của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đảng cầm quyền từ năm 1949. Tòa nhà này cao 150 mét, sẽ hoàn thành vào năm 2014. Nhìn dưới một số góc độ, thì tòa nhà có dạng thuôn dài cho kiến trúc sư Trung Quốc Chu Kỳ (Zhou Qi) vẽ kiểu, vẫn đang đầy những giàn giáo xung quanh, trông giống…cơ quan « nhạy cảm » của nam giới một cách kinh khủng.

Không cần gì hơn thế, các cư dân mạng Trung Quốc bèn nhào vào vụ này. Một người nhận xét : « Trông thật tởm ! ». Người khác đế thêm : « Nhân dân Nhật báo là một cái ấy khổng lồ ».

Từ giữa tháng Tư, người sử dụng internet khoái trá vào các mạng xã hội, đăng lên những tấm ảnh của tòa nhà đang xây dựng với những lời bình mỉa mai, mặc kệ lưỡi kéo kiểm duyệt. Vì thế cụm từ « tòa nhà mới của Nhân dân Nhật báo » đã bị cho vào « danh sách đen », khi tìm kiếm sẽ hiện lên câu thông báo quen thuộc : « Theo luật pháp và các quy định hiện hành, kết quả tìm kiếm không được xuất hiện ».

Một số người còn giải trí bằng cách dùng thủ thuật vi tính, ghép ảnh tòa nhà này với trụ sở của đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) do Rem Koolhaas và Ole Scheeren thiết kế, nằm ở phía đối diện từ xa, trong khu tài chính Triều Dương ở phía đông thủ đô. Được người dân Bắc Kinh đặt cho biệt danh « chiếc quần » hoặc « xì-líp », theo hình dạng của tòa nhà, trụ sở của CCTV cũng là trung tâm của nhiều tranh cãi trong thời gian mười năm xây dựng công trình này.

Có lời phê phán khẳng định hình dạng của tòa nhà lấy ý từ hình ảnh khiêu dâm của một phụ nữ khỏa thân. Một số nhà báo phương Tây lên án ông Koolhaas là đem tài năng của mình phục vụ cho cơ quan tuyên truyền của Nhà nước. Năm 2009, một vụ hỏa hoạn do đốt pháo bông bất hợp pháp trên công trường - một người lính cứu hỏa bị chết trong vụ này - đã hoành hành suốt sáu tiếng đồng hồ, làm hư hại nặng một trong các kiến trúc. Tòa nhà được hoàn thành vào năm 2012.

Đây không phải là lần đầu tiên mà trụ sở tương lai của Nhân dân Nhật báo – tập đoàn báo chí, ngoài báo in còn có một trang web – là chủ đề bị chế nhạo. Một số người khi thấy bản vẽ hoàn tất đã khoác cho một lô một lốc biệt danh như « cái bô », « hàng không mẫu hạm », vì phía trên tòa nhà có một đường băng hạ cánh dành cho trực thăng. Một cư dân mạng khác thì trông thấy ở đây « một bản sao béo phì » của tòa nhà chọc trời được xây dựng ở Dubai.

Kiến trúc sư trưởng Chu Kỳ, giáo sư trường đại học kiến trúc Nam Kinh trả lời : « So sánh với một cái bô cũng chẳng sao. Một số người còn nói tòa nhà trông giống một con chim cánh cụt. Điều này không làm tôi phiền lòng, khi có những cái mới thì người ta thường có khuynh hướng có cái nhìn tiêu cực. Nhưng tôi tin rằng một khi xây dựng xong, tòa nhà sẽ được chấp nhận ».

Đường băng cho trực thăng cuối cùng đã bị hủy bỏ.