Thái Hạo – Hai người thầy và chuyện tiến sĩ tốc hành

"Đại ca" tóc trắng trong hình là thầy tui, thầy Hoàng Dũng. Hơn 10 năm trước, tụi tui học ở Huế, thầy ra dạy 2 chuyện đề liên quan đến Âm vị học, chắc mười mấy ngày, xong đứa nào cũng xanh lè, vì khủng hoảng! Mấy đứa con gái bảo nhau, nếu muốn giảm cân thì tìm thầy Dũng mà học!

Đi chơi với thầy rất vui, nhưng học thì ôi thôi, "khổ" không nói hết. Cách đây vài năm vào Sài Gòn chơi, ghé thăm thầy, hỏi nay thầy còn hướng dẫn làm tiến sĩ nữa không, thầy bảo có.

Rồi thầy nói, có một đứa đang làm với thầy đây, mà hai hôm nay gọi cho nó không được. Tôi hỏi thầy vì sao. Thầy bảo chắc nó sợ, vì mình hỏi bài nó quá, trốn luôn rồi! Tôi lại hỏi thầy, có ai làm với thầy mà đứt gánh giữa đường không. Thầy bảo có chứ, không làm nổi thì đành chịu, mình cho nó qua thì hại cho xã hội.

Tạ Duy Anh - Hối lỗi với « quan tham »

Vào khoảng năm 1992-93, từ lời kể của nhóm phụ huynh Hải Phòng trong đó có cả người quen, tôi viết một bài báo về tiêu cực trong tuyển sinh của Trường đại học Luật, bấy giờ có tên Trường Đại học Pháp lý. Đầu đề bài báo của tôi: "Hành trình tự hoại", đăng trên báo Nông Nghiệp Việt Nam của ông Trịnh Bá Ninh.

Báo ra được một thời gian, thì ông Thân, công an văn hóa, theo dõi khối trường học của Bộ Văn hóa lúc bấy giờ, vốn là chỗ quen biết, xuống Trường Viết Văn Nguyễn Du (nơi tôi công tác) gặp tôi, truyền đạt ý kiến rằng một cán bộ của Văn phòng Trung ương đảng muốn làm việc với tôi về nội dung bài báo.

Tôi đồng ý.

Chương trình phát thanh RFI ngày 05.07.2024

 

Lâm Bình Duy Nhiên - Vòng hai bầu cử Quốc hội Pháp

 

Ông Trump và đảng của bà Marine Le Pen chưa thắng cử, nhưng đã được bạo chúa Putin ca ngợi và đặt nhiều kỳ vọng vào cả hai!

Thế giới đảo điên và trật tự sẽ không còn nữa nếu đảng cực hữu bài ngoại RN (Rassemblement National - Tập Hợp Dân Tộc) của bà giành thắng lợi tuyệt đối tại vòng hai của cuộc bầu cửa Quốc hội Pháp. Chưa bao giờ, trong lịch sử nước Pháp, đảng cực hữu RN lại đứng trước cơ hội lịch sử để cầm quyền tại nước này!

Người Pháp cũng đang đứng trước một sự chọn lựa khó khăn: bầu cho đảng cực hữu RN hay dồn phiếu cho Liên minh cánh tả NFP (Nouveau Front populaire - Mặt Trận Bình Dân Mới) trong đó có đảng cực tả LFI (La France Insoumise - Nước Pháp Bất Khuất) của ông Jean-Luc Mélenchon? Cực tả hay cực hữu? Quả thật nước Pháp đang trong một tình trạng lịch sử hiếm có, khi những giá trị nhân bản của một thế giới tự do mà nước Pháp là cái nôi trong lịch sử nhân loại đang bị đe dọa nghiêm trọng.

Sương Nguyệt Minh - Hoàng Cát và truyện ngắn Cây táo ông Lành

 

"Cây táo ông Lành" từ nửa thế kỷ trước bị người ta suy diễn cho là viết ám chỉ một ông lớn lãnh đạo văn nghệ.

Nhà thơ Hoàng Cát - tác giả của truyện ngắn này một thời khốn khổ. Nhà thơ Vương Trọng viết: "Mấy anh đồng hương xứ Nghệ  làm câu đối: " Thằng Cát viết điều hung / Ông Lành làm việc dữ", nhưng sau sửa lại để thay cho một lời phát biểu với cấp trên"Thằng Cát không viết điều hung / Ông Lành đừng làm việc dữ". Nhưng có lẽ cấp trên không thấu nên "việc dữ" cứ đến với Hoàng Cát, mà cái đòn đầu tiên là nhà máy cho về mất sức".

Chưa hết, sau đó Hoàng Cát bị treo bút, đời sống rất khó khăn... Trước đó, ông là lính trận ở chiến trường, bỏ lại một cái chân ở Mặt trận Quảng Đà, đi viện rồi ra quân. Là thương binh nặng, cụt chân trái phải lắp chân giả, tay cũng bị thương, nhưng chả hiểu sao bị xếp hạng nhẹ nhất trong thứ bậc thương binh, cho nên nỗi nhọc nhằn nhân lên gấp đôi, gấp ba. Khổ! Giá như viết là "Cây táo ông Hiền", hay "Cây táo ông Ngoan" thì chắc chẳng bị lên bờ xuống ruộng.

Vương Trọng - Hoàng Cát là thế

Tôi quen Hoàng Cát từ năm 1972, khi học lớp Bồi dưỡng sáng tác của Hội nhà văn Việt Nam ở Quảng Bá. Lớp học được triệu tập từ đầu tháng 10, nhưng do hoàn cảnh chiến tranh, đi lại khó khăn nên học viên về rải rác, có người chậm đến ba tháng, nên hầu như tuần nào cũng xuất hiện thêm học viên mới.

Bữa trưa chúng tôi thường ăn đứng dưới giàn nho. Một lần vì thấy thức ăn quá "khiêm tốn", có người nói rằng ăn uống như thế này thì không nên đi học, tiếp đó ý kiến lan rộng, anh em đùa nhau bàn chuyện viết bài Phản chiêu sinh (nhại Phản chiêu hồn của Nguyễn Du) và mở đầu bằng câu: Sinh ơi, sinh đừng về!

Trong số người tham gia "hăng hái", tôi chú ý tới một anh nói tiếng Nghệ, trán cao, mắt đa tình, da trắng, người trông thư sinh, đẹp trai. Đó là Hoàng Cát. Tuy cả hai cùng nội trú, nhưng tôi ở khác phòng. Hơn nữa, trước đó tôi chưa được đọc thơ của anh, cộng thêm cái bản tính tôi làm quen rất chậm, nên hàng ngày chỉ gặp anh khi lên lớp và bữa ăn, chúng tôi chưa có dịp nói chyện riêng. Và trong mấy tuần đầu, tôi không hề biết anh là thương binh cụt chân, phải đi bằng chân gỗ. Là vì bước chân của Hoàng Cát bao giờ cũng ngay ngắn, đàng hoàng, không hề khập khiễng một chút nào.

Văn Công Hùng - Ghi chép ngày 04.07.2024

Tin sáng

1. "Cháy lớn trong khu công nghiệp tại Bình Dương". Cháy từ khoảng 22 giờ 30 tối qua, đến 1 giờ 30 cơ bản được khống chế, không để cháy lan. Tuy nhiên nhiều diện tích nhà xưởng đã bị cháy hư hỏng nặng. Lực lượng chức năng chưa ghi nhận thiệt hại về người.

2. "Ớn lạnh chắn tàu bất ngờ nâng lên khi tàu chạy đến"- Là sự cố ngoài ý muốn. Nhưng nếu có tai nạn thì cũng bèn, bởi lỗi là do... phần mềm cảm biến.

3. "Người bắn vỡ kính hàng loạt xe khách trên cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ" là hai nhóc tì. Buồn buồn thì bắn chơi thôi chứ có chi mô nơ. Đứa 17 đứa 11 tuổi. Mà cái ná giàn thun giờ nó xịn ghê gớm. Hồi nhỏ nhà cháu cũng bắn thiện xạ, tự làm lấy thôi, khó nhất là kiếm dây thun, thế mà rồi cũng có, nạng súng tự đẽo... Nhưng chưa bắn... xe bao giờ hihi.

Mai Quốc Ấn - Nguy hiểm hơn Vương Tấn Việt, vì sao Vũ Minh Hiếu vẫn tự do hoành hành ?

Có những người hiếm muộn, phải bỏ tiền tỉ để đi chữa trị vô sinh mong có con.

Lại có người vì không áp dụng các biện pháp tình dục an toàn mà có con ngoài ý muốn. Có thai nghĩa là bắt đầu hình thành một sinh mệnh con người mà muốn phá thai nghĩa là muốn giết đi con người ấy.

Nếu so với Vương Tấn Việt-Thích Chân Quang của chùa Phật Quang tại Bà Rịa-Vũng Tàu thì Vũ Minh Hiếu-Thích Trúc Thái Minh của chùa Ba Vàng tại Quảng Ninh rõ ràng là nguy hại hơn đối với xã hội.

Nguyễn Thông - Huy Đức (6)

Huy Đức, nói theo kiểu Nguyễn Huy Thiệp, gốc nông thôn nông nghiệp nông dân (tam nông) đặc sệt, nhưng trời đặc ân cho nghiệp viết, giỏi ít ai bằng. Làm báo, y mau chóng tạo dựng vị trí đặc biệt.

So với người trong nghề, y nổi trội ở nhiều mảng miếng, mà tài đặc biệt là đặt câu hỏi khi phỏng vấn. Những câu hỏi giản dị, không công thức, không uốn éo mưu mẹo, không đao to búa lớn, không lừa miếng, nhưng cuốn người được hỏi vào ý định của đứa hỏi, nhất là luôn đáp ứng được khát khao tìm hiểu của bạn đọc.

Tôi đã từng đọc rất nhiều bài phỏng vấn của Huy Đức, nể lăn. Nhiều người trong đám bạn nghề không giấu diếm mà khen rằng, riêng về phỏng vấn thì Huy Đức là số 1. Tìm ra kẻ cạnh tranh hơi bị khó.

Chương trình phát thanh RFI ngày 04.07.2024

 

Phúc Lai - Viết dài trung bình về cuộc chiến tranh ở Ukraine ngày 03/07/2024

1. Mấy hôm vừa rồi có một loạt tin tức có thể gây lo lắng, nên hôm nay tôi sẽ tập trung vào làm rõ những vấn đề liên quan.

1.1. Có đúng Ukraine bị Nga pháo kích bằng “vũ khí chính xác” tiêu diệt cả đoàn tàu hỏa hay không?

Tin thứ nhất, một đoàn tàu “chở đầy vũ khí của phương tây bị tiêu diệt ở Zaporizhizhia” (ảnh chụp màn hình thứ nhất) và tin thứ hai một đoàn tàu tương tự bị lật ở Odesa (ảnh chụp màn hình thứ hai).

Có phải là Nga tấn công tiêu diệt được tàu hỏa của Ukraine hay không? Điều đó là hoàn toàn có thể, nhưng cần phải xem xét những tin tức này nó diễn ra trong hoàn cảnh như thế nào. Gần như đang có một cuộc “chiến tranh đường sắt” toàn diện, nhưng là của Ukraine nhằm vào hệ thống đường sắt Nga. Không những thế, tình cảnh thiếu vòng bi lại đóng góp thêm cho tính nghiêm trọng của tình hình, tàu hỏa Nga còn tự lật chứ không chỉ là bị pháo kích hay phá hoại nữa.

Phan Châu Thành - Tình hình chiến sự Ukraina ngày thứ 859, 02-07-2024

1. Tòa án Hình sự Quốc tế ICC vừa ra lệnh bắt giữ đối với cựu Bộ trưởng Bộ quốc phòng Nga Sergei Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nga Valery Gerasimov hôm 24-06-2024 bởi những tội ác chiến tranh chống lại dân thường Ukraina. Như vậy, cùng với tổng thống Nga Putin, toàn bộ những kẻ chủ mưu của cuộc xâm lược này đều có lệnh truy nã quốc tế.

Het #ICC heeft arrestatiebevels uitgeschreven voor de Sergei #Shoigu, hoofd van de Russische veiligheidsraad en ex-Minister van Defensie en voor Valery #Gerasimov, Chef van de Generale Staf. Tot binnenkort in Den Haag pic.twitter.com/bxECOKFvZq

— Oorlog-monitor 🇳🇱❤️🇺🇦 (@oorlog_monitor) June 25, 2024

Nguyễn Văn Tuấn - Đọc luận án tiến sĩ của thượng tọa Thích Chân Quang

Mấy ngày gần đây, người ta đã bàn rất nhiều về quy trình và thời gian kỷ lục liên quan đến việc cấp văn bằng tiến sĩ cho ngài thượng tọa (TT). Nhưng tôi nghĩ nội dung của luận án mới thú vị hơn, và hình như chưa ai bàn qua. Do đó, cái note này sẽ đọc những nội dung chánh của luận án để các bạn hiểu thêm.

Đọc như thế nào? Cũng như bất cứ công trình nghiên cứu nào, tôi sẽ đọc qua 4 khía cạnh hay cũng có thể xem là 4 câu hỏi phổ biến:

• Ý tưởng hay chủ đề nghiên cứu có mang tính nguyên thủy?

Văn Công Hùng - Ghi chép ngày 03.07.2024

Tin sáng

1. Lại "Nghiên cứu chỉ bỏ đèn đếm ngược ở pha đèn đỏ tại TP.HCM"- Vầng các vị cứ nghiên cứu thoải mái, xong cất vào tủ giống như rất nhiều công trình gọi là nghiên cứu khoa học ở nước ta, đừng ứng dụng là dân nhờ lắm lắm...

2. "Hai xe buýt rượt đuổi trên quốc lộ 1, người đi đường thót tim"- Hai tài xế này đen thôi, đỏ quên đi. Chắc chắn hai đứa ngu và húng này sẽ bị thu bằng, phạt, và không loại trừ bị đuổi việc. Còn bọn chưa bị phát hiện, hihi, cứ rứa mà mần tới khi bị... phát hiện. Nên đã bảo, đi làm thuê, hành xử gì thì cũng nghĩ tới hậu quả đã, phỏng ạ?

Trong khi đó, tối qua xe bồn và xe tải va chạm trên cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, xe bồn chở xăng bốc cháy dữ dội, bước đầu phát hiện 1 xác chết.

Thái Hạo - Về nan đề Minh Tuệ

Sư Minh Tuệ xuất hiện, đoàn người cũng xuất hiện, ngày một đông. Mà nhà nước thì sợ đông người, thế là tìm cách để “giải tán đám đông”. Cách giải tán là mang giấu ông đi nơi khác.

Nhưng không thấy sư thì xã hội phản đối, dư luận dậy sóng. Lại phải đưa ông xuất hiện trở lại, đoàn người lại tụ về, lại đông, lại mang đi giấu... Sự tình ấy, nhìn ở góc này thì thấy bi kịch, nhưng nhìn ở góc khác thì lại là hài kịch. Và nó mãi mãi không giải quyết được nếu các bên không tuân thủ pháp luật.

Việc của nhà nước là làm thành một hành lang pháp lý để trong đó mọi người dân đều được tự do thực hiện quyền của mình. 

Mạc Văn Trang - Trò chuyện với cháu về sư Minh Tuệ

Sự kiện sư Minh Tuệ xuất hiện không chỉ làm rung chuyển xã hội như sóng trào, mà còn tác động mạnh mẽ thấm sâu vào tâm trí mỗi con người dài lâu…

Đứa cháu của tôi có nhiều băn khoăn, tâm tư về chuyện này. Nay ông trao đổi với cháu về những băn khoăn bằng mấy câu hỏi - đáp dưới đây.

1. Đạo Phật tu như sư Minh Tuệ: Vô sản là hạnh phúc, vậy không cần phấn đấu làm giàu thì xã hội phát triển làm sao?

Đỗ Duy Ngọc - Lương hưu

Gần đây, gặp bạn bè ai cũng bàn về lương hưu từ 1 tháng Bảy sẽ tăng 15 %. Tui ngồi ngơ ngác nghe, mới chợt nghĩ sao mình không có lương hưu?

Tui bắt đầu đi dạy học trong chế độ mới sau 1975, chính xác là từ năm 1976. Như vậy tui hành nghề giáo viên 22 năm. Sao lại không có lương hưu ta?

Tui nghỉ dạy năm 1998, sau khi đụng độ một trận ra trò với tay hiệu trưởng vừa mới nhậm chức. Sau đó là nghỉ việc có giấy tờ, quyết định của Sở Giáo Dục nghiêm chỉnh. Cũng chẳng lãnh một cục tiền trợ cấp nghỉ việc.

Nguyễn Doãn Đôn - "Trong im lặng ta hiểu mình rõ nhất"

Xin vĩnh biệt Nhà thơ Hoàng Cát với truyện ngắn nổi tiếng:  "Cây táo ông Lành". Mà người ta cho rằng nhân vật ông Lành chính là nhà thơ Tố Hữu. Nên Hoàng Cát đã bị đánh tơi bời.

Hình ảnh cây táo khiến người ta nhớ tới câu Thành ngữ "Ăn cây táo, rào cây sung" (Ngật lý bát ngoại - Nhận lợi ích từ  nơi này nhưng lại bán sức cho nơi khác).

Căn cứ vào mẩu truyện ngắn của nhà thơ Hoàng Cát và câu thành ngữ trên mà có người chửi kháy phụ thêm vào: "Đã ăn cây táo lại rào cây lê". Cây lê ở đây ngụ ý nói là Lê nin chăng?

Tạ Duy Anh - Bi, hài chuyện văn chương

Hoàng Cát viết "Cây táo ông Lành" hiền lành như một chuyện cổ tích. Thế mà 50 năm trước ông gặp "họa văn chương" đến mức có thể vẫn ôm hận cả khi xuống mồ.

Nó là hậu quả của thứ phê bình suy diễn, trong khi những người có quyền cấm đoán tác phẩm thì hoặc quan liêu, hoặc không hiểu gì về nghệ thuật.

Tình trạng này kéo dài đến ngày nay. Là người có nhiều tác phẩm bị cấm, dần dà tôi cũng tìm hiểu để biết những ai to mồm và quyền lực nhất trong việc "ra quyết định" cấm đoán đó. 

Nguyễn Thông - Bác Hoàng Cát

Vài tờ báo đưa tin nhà thơ Hoàng Cát mất vào chiều hôm kia, 1.7, tuổi trời 82.

Với thế hệ sinh giữa thập niên 50, Hoàng Cát là một cái tên khó quên, cũng không hẳn bởi tài văn chương, mà chủ yếu là số phận. Cứ mỗi lần nhắc đến nhà thơ thương binh Hoàng Cát, trong tôi lại dậy lên những cảm xúc, ký ức về một thời.

Hoàng Cát sinh năm Nhâm Ngọ 1942 hơn thế hệ tuổi tôi đúng một giáp. Khi anh cầm súng đì đòm trên các chiến trường Trị - Thiên, Quảng - Đà thì chúng tôi vẫn suốt ngày đánh độc chiếc quần đùi lặn ngụp cánh đồng quê mò cua bắt ốc. Bị thương nặng, năm 1971 về hậu phương, anh viết văn làm thơ mau chóng nổi danh làng văn nghệ.