Đặng Sơn Duân – Chờ sung Nobel rụng !

Sáng Chủ nhật đang theo dõi tin tức Ukraine thì đọc được tin Việt Nam hụt đề cử giải Nobel Văn chương vì thư đến trễ. Bỗng vỗ đùi cái đét, tiếc quá tiếc không chịu được… thế là mất toi nửa giải Nobel đã đến tay.

Rồi lại dấy lên nghi ngờ, mới tháng 1 đây ông chủ tịch nước bày tỏ mong muốn Việt Nam sớm có giải Nobel Văn chương, mà nay lại nảy sinh cản trở vớ vẩn này. Liệu có phải do bàn tay của thế lực thù địch không?

Sau khi cảm xúc lắng xuống thì có ba thắc mắc sau:

1. Trục trặc cụ thể là như thế nào? Trách nhiệm thuộc khâu nào? Nếu thư đến trễ vì bưu điện thì thư gửi đến Hội Nhà văn đóng dấu bưu điện ngày nào? (Thực ra tôi nghĩ là do Viện Hàn lâm Thụy Điển bỏ thư vào một cái chai và thả nó trôi trên biển đến Việt Nam nên đi mãi từ tháng 12 mới tới).

Điều này quan trọng bởi nếu thư đến trễ vì ban tổ chức hoặc vì bưu điện thì dù đã quá hạn, Hội Nhà văn vẫn có thể gửi đề cử và nại lý do là thư đến trễ.

Thắc mắc này chủ yếu từ câu dưới đây:

“Đáng tiếc là do trục trặc khi thư gửi đi từ Thụy Điển, nên mãi tới ngày 17.2.2022 thư mới tới tay Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, khi thời hạn đề cử đã qua”.

À ha, đây là câu rất có mùi, vế đầu tiên làm cho người ta có cảm giác đường xá xa xôi và trục trặc nằm bên phía Thụy Điển. Vế thứ hai là thư mới tới tay Chủ tịch Hội Nhà văn ngày 17.2. Lưu ý là thư đến tay chủ tịch, chứ không phải đến Hội Nhà văn nhé!

Liệu có phải nó đến Hội Nhà văn từ trước nhưng vì tắc trách nào đó trong lúc “anh em chúng ta” tất niên, tân niên mà quên mất tiêu?

Đây chỉ là suy đoán có thể hồ đồ. Nên rốt lại chỉ là thắc mắc dấu bưu điện ngày nào? Nếu tôi biên tập cho bản tin thì sẽ đề nghị phóng viên hỏi lại câu này.

2. Những nghi ngờ về tắc trách dẫn đến thắc mắc thứ hai liệu đây có phải là lần đầu tiên Hội Nhà văn được gửi thư mời như khẳng định của họ?

Ủa, chẳng lẽ một ngày đẹp trời năm 2021, Viện Hàn lâm Thụy Điển mới biết đến sự tồn tại của Hội Nhà văn Việt Nam? Trong khi Thụy Điển và Việt Nam cũng không quá xa lạ. Tôi không khỏi nghi ngờ là những thư trước cũng nằm trong sọt rác nào rồi cũng nên.

3. Thắc mắc thứ ba mới quan trọng nhất. Là sau khi vào website của ban tổ chức để xem tư cách đề cử thì thấy tư cách đề cử ứng viên cho giải Nobel Văn chương gồm bốn dạng sau:

- Viện Hàn lâm Thụy Điển và các viện tương tự.

- Giáo sư ngữ văn ở các trường đại học.

- Những người từng nhận giải Nobel Văn chương.

- Chủ tịch Hội Nhà văn các nước.

Chiếu theo các điều này thì chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đủ tư cách đề cử ứng viên. Mà việc Viện Hàn lâm Thụy Điển đã gửi thư càng chứng tỏ đủ tư cách.

Nhưng điều này mới là mấu chốt nè. Quy định viết rằng những người đủ tư cách đề cử mà không nhận được thư mời thì cũng có thể đề cử. Nghĩa là thư mời không phải là điều kiện bắt buộc đối với giải Nobel Văn chương.

Qua phản ứng tiếc hùi hụi của Hội Nhà văn thì có thể cho rằng từ hàng chục năm trước đây họ chưa bao giờ đề cử bất kỳ ai. Vậy có phải bao nhiêu năm qua, chẳng ai trong số “anh em chúng ta” màng đến việc hỏi làm cách nào để được đề cử giải Nobel Văn chương, mà chỉ ngồi chờ nó rụng trúng ngay miệng?

ĐẶNGSƠN DUÂN 20.02.2022 (Tựa bài do Thụy My đặt)