Tuấn Khanh - Về một đại nạn chưa kịp đến

Ẩn sâu vào những câu chuyện hào nhoáng dễ làm lay động lòng người trong đại dịch, cũng có chuyện cần nhắc lại.

Đó là hình ảnh Phó thủ tướng Vũ Đức Đam dũng cảm tình nguyện chích Nanocovax để vận động cho nghiên cứu thương mại này sớm được đưa vào chương trình quốc gia. Không những chích một mũi, mà ông còn khẳng định đã chích đến hai mũi để chứng minh về tính hữu hiệu tuyệt đối của vaccine này.

Nếu đã chích đến hai mũi của Nanocovax, vậy thì chắc chắn Phó thủ tướng Vũ Đức Đam sẽ khó có thể chích thêm được các vaccine khác mà Việt Nam đã xin thế giới viện trợ. Nanocovax không có tên trong bản đồ y khoa chích nối mũi 3 và mũi 4, vì không lường trước các phản ứng khác biệt vaccine. Nếu vậy, thì ông Đam chỉ có thể chích mũi 3 và mũi 4 với cùng Nanocovax, hoặc liều chết chích một loại khác của phương Tây, nếu âm thầm không còn tin tưởng nữa.

Thật lòng, cho đến bây giờ câu hỏi lớn vẫn là có chuyện thật sự ông Đam đã can đảm chỉ đưa duy nhất vaccine Nanocovax đang thí nghiệm với 2 mũi cơ bản vào cơ thể lãnh đạo quý báu của mình không, thay cho những vaccine uy tín hơn của nước ngoài? Rất nhiều người không tin chuyện này, Mặc dù hình ảnh cho thấy hết sức cảm động và chân thật trong đại dịch.

Thật đáng để suy nghĩ, khi 3 cơ quan nghiên cứu vaccine nội hóa công bố cuộc chạy đua giành thị phần ở Việt Nam từ năm 2020 cho đến nay, dẫn đầu là Nanocovax, đều bị Bộ Y tế bác bỏ vì không có đủ mức đo lường về sự an toàn - mà theo một nguồn tin từ báo Quân đội nNhân dân là tới tháng Ba năm 2022, thì Nanocovax mới được coi là hoàn thành thử nghiệm của mình. Nhưng vào thời điểm đó thì đất nước đã không còn cần khẩn cấp vaccine nữa.

Hãy thử nhìn vấn đề theo hai chiều trung dung: Có hay không chuyện các cơ quan nghiên cứu vaccine thân thiết với bộ máy nhà nước hơn, đã làm áp lực ngầm để ngăn cản việc phát hành Nanocovax trước, nhằm để chiếm thị trường. Mà phía ủng hộ thì có Phó thủ tướng Vũ Đức Đam công khai tham gia "chích" thử nghiệm loại vaccine này, để nhằm vận động cho doanh nghiệp này bước vào phân phối. Mà nói trắng ra, lúc đó có nhận chích, ông Đam cũng không thể biết nhiều gì khoa học Nanocovax, ngoài đam mê và niềm tin.

Bức ảnh của ông Đam, được thấy là dàn dựng rất chu đáo: Ánh mắt của ông kiên định nhìn về phía ống kính như một Bồ Tát chấp nhận hiểm nguy để đi đầu thử nghiệm cho dân tộc (có báo đã bình như vậy). Bức ảnh cho thấy ông Đam mở hẳn cả một bên áo, làm rõ mục đích truyền thông là quyết tâm đồng hành với Nanocovax.

Thế nhưng bài phỏng vấn ông Vũ Đức Đam, lạm dụng cả kênh chính Bộ Y tế của nhà nước, có tựa đề "Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Sức khỏe của tôi bình thường sau khi tiêm thử nghiệm" (có thể tìm với từ khóa này trên Google để tìm thấy) đã bị im lặng gỡ bỏ, ngay sau khi Nanocovax liên tiếp bị Bộ Y tế Việt Nam chỉ ra rằng chưa đủ tiêu chuẩn. Cũng không biết bài báo gỡ, là có phải do sức khỏe của ông Đam bị ảnh hưởng sau khi chích vaccine, ảnh hưởng đến tư duy lãnh đạo sau này?

Mà nếu vào cuối năm 2021, loại vaccine này có ra mắt và được áp dụng, thì cũng không còn thu được lợi nhuận như mong muốn. Bởi đã trễ thời điểm, và các đại án như "kit test Việt Á" và "chuyến bay giải cứu" đã làm lu mờ và hài hước hóa các giá trị hùng hục khẩn thiết "vì dân, vì nước".

Đường dây vận động cho Nanocovax - hãy xin tạm cho là có mục đích thao túng tin tức với dân chúng và cả bộ máy nhà nước - có cả sự tham gia của viên chức tôn giáo cấp cao của nhà nước là ông Thích Nhật Từ.

Trong những bản video bị lộ và lan truyền trên mạng cho thấy ông Thích Nhật Từ (tục danh Trần Ngọc Thảo) đang dẫn đầu một nhóm nhà sư dưới tay đến làm lễ cầu nguyện cho Nanocovax ngay tại bản doanh của cơ sở thương mại này. Nếu chỉ là chuyện cầu nguyện cá nhân và riêng tư thì không có gì để nói, nhưng đến ngày 17 tháng Chín năm 2021, ông Thảo tổ chức đại lễ, vượt qua lệnh giãn cách, long trọng cầu nguyện riêng cho Nanocovax tại chùa Giác Ngộ, quận 10.

Tuy đại lễ cầu nguyện rất long trọng và được cả thế giới biết đến, thế nhưng không có tin tức nào nói về chuyện ông Thảo cùng chích vaccine Nanocovax để đồng hành với dân tộc.

Nếu nói là tấm lòng Bồ Tát, vì dân vì nước, thì ông phải cầu nguyện cho tất cả những vaccine của Việt Nam nghiên cứu sớm thành đạt để có thể cứu dân, chứ tại sao long trọng cho riêng Nanocovax? Đặc biệt ông Thảo hoàn toàn mù tịt, chẳng biết gì về khoa học và vaccine, nhưng lại quyết chọn Nanocovax như một đích đến duy nhất và rõ ràng làm truyền thông đại chúng để kéo chư Phật vào trình diễn, quảng bá với công chúng. (Giờ thì status này của ông Thảo dường như đã bị ẩn đi, không thể tìm thấy được).

Cũng may, phước phần của dân tộc Việt Nam còn lớn, vì người dân có phải trải qua hai kiếp nạn là Kit test Việt Á, cùng Chuyến bay nhân đạo giải cứu, nhưng vẫn là may mắn. Vì bởi nếu lúc đó Nanocovax được thông qua, và chẳng may để lại các hậu chứng - mà vốn người dân vẫn luôn phải tự gánh vác hậu quả phần mình - thì Tam Tai ấy,  ông Thảo và vị Phó thủ tướng Đam ắt gánh phần không ít.

Thật ra trong quá trình nghiên cứu của Nanocovax, người ta chỉ nghe qua tuyên bố về những thành tựu chứ không thấy một y văn nào mô tả chi tiết về việc họ đã nghiên cứu và hiệu quả nghiên cứu như thế nào. Trong khi các loại vaccine hàng đầu như Astra Zeneca, Pfizer, Moderna thận trọng nói họ có thể ngăn chặn được virus Corona từ 75-80%. Riêng Nanocovax tuyên bố họ có thể ngăn chặn đến 90% đứng đầu thế giới, nhưng không cho các tổ chức uy tín của quốc tế cơ hội để kiểm chứng. Đó là chưa nói công ty thương mại này từng lập lờ nói như thể Liên Hiệp Quốc công nhận họ là một trong những vaccine đủ tiêu chuẩn, được chấp nhận.

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ, thuộc Viện nghiên cứu City of Hope, California, Mỹ kiêm cố vấn khoa học Ruy Băng Tím viết trên Facebook cá nhân rằng: "Nanocovax có thể không phải là một vaccine Covid-19 đứng đầu thế giới nhưng đây là vaccine đầu tiên trên thế giới được tổ chức lễ cầu nguyện để được lưu hành!"

Có thể thấy Nanocovax chưa được giới chuyên khoa chấp nhận, nhưng Hội đồng "tâm linh" của ông Thảo ngỏ ý muốn phê duyệt, làm áp lực quần chúng cho việc khan hiếm vaccine khẩn cấp. Mà trên thực tế là do nhà nước không có chính sách đặt mua sớm, chỉ yêu cầu viện trợ là chính, nên có một giai đoạn hết sức khan hiếm.

Đã một năm đại nạn Covid-19 trôi qua ở Việt Nam. Có thể nhìn lại và thấy đại nạn ập đến không chỉ đến từ tự nhiên, mà còn đến từ những cơ hội âm mưu trục lợi phi tổ quốc, phi đồng bào, bất chấp nỗi đau và tiếng rên xiết của người dân trong nguy khốn.

Câu chuyện vừa được viết lên ở đây có thể mô tả cho thấy là một trong những đại nạn đã không kịp xảy ra với dân tộc Việt, nay nghĩ lại, chỉ có thể tin rằng đó là phước phần của đất nước này, vốn vẫn luôn đứng trước những âm mưu lạnh lẽo.

TUẤN KHANH 27.12.2022