« Tôi không biết thế nào là "hòa bình công lý"»
Nhưng phía sau một sự đồng thuận hoàn toàn, nhân danh cuộc chiến vì lý tưởng dân chủ mà thế giới tự do đã trao cho Ukraina gánh lấy và cái giá máu phải trả, động năng của quan hệ đồng minh dường như không thay đổi.
Cũng như từ khi mới khởi đầu xung đột, Kiev không chỉ cảm tạ những đóng góp mới nhất của Mỹ và đồng minh vào nỗ lực chiến tranh, mà luôn cho rằng có cơ sở để đòi hỏi nhiều hơn về số lượng, chất lượng và hiệu quả về những gì Washington sẵn sàng dành cho. Cử tọa cũng không thể nhịn cười : sau khi Biden vừa hứa tặng giàn hỏa tiễn phòng không Patriot đầu tiên, Zelensky lại xin tiếp. Ông tỏ vẻ miễn cưỡng : « Tôi rất tiếc, cảnh ngộ của chúng tôi là như thế, nước tôi đang trong thời chiến ».
Phản ứng ít ồn ào hơn khi được hỏi quan điểm về một lối thoát cho cuộc chiến, Zelensky không ngần ngại chế giễu, hoặc gần như thế, viễn cảnh « hòa bình công chính », mà những tháng gần đây đã trở thành câu thần chú của chính quyền Biden. « Tôi không biết thế nào là một nền "hòa bình công lý". Đó là một khái niệm rất triết học. Liệu có một cuộc "chiến tranh công lý" hay không ? Tôi không biết. Quý vị cũng biết đó, với mỗi người trong chúng ta "hòa bình công lý" đều khác nhau.
Đối với tôi, trong tư cách tổng thống, hòa bình trong công lý là không hề thỏa hiệp về chủ quyền, tự do và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước, là bồi thường mọi thiệt hại do cuộc xâm lăng của Nga gây ra […] Có bao nhiêu người cha người mẹ đã mất con trên tuyến đầu ? Đối với họ "hòa bình công lý" là như thế nào ? Tiền bạc không thể bù đắp được. Tôi nghĩ rằng đó là một bi kịch lớn, vì chiến tranh, cuộc xâm lăng này càng kéo dài, sẽ càng có nhiều bậc cha mẹ sống chỉ để báo thù. Tôi biểt rất nhiều người như thế. Như vậy không thể áp đặt cho chúng tôi một nền "hòa bình công lý" được ».
Tuy vậy, rất nhiều lần Zelensky gợi ra một « thể thức hòa bình », thông qua một hội nghị « thượng đỉnh » còn chưa rõ rệt, một « kế hoạch 10 điểm » có thể ông đã nói chi tiết với Biden để thuyết phục, nhưng không phiêu lưu bằng cách công khai nội dung hay những « giai đoạn cụ thể » mà ông khẳng định sẵn có trong đầu. Ngược lại Zelensky nhấn mạnh, rốt cuộc cần « cùng chiến thắng trong cuộc chiến chống lại bạo tàn. Đó là điều tôi muốn...xin lỗi, đó là điều mà tôi chắc chắn ».
Lá thư cho Ông già Noel và lời kêu gọi đầy xúc động
Vị khách đến từ Kyev còn đi xa hơn khi bộc lộ sự bất bình của mình trong giai đoạn cuối cùng của chuyến đi. Trước khi lập tức đáp máy bay về nước, Zelensky được đặc biệt mong đợi tại Điện Capitol cho đỉnh cao của chuyến thăm: bài phát biểu trước lưỡng viện Quốc hội. Chín tháng sau lần đầu tiên được chào đón như một ngôi sao nhạc rock, lần này là bằng xương bằng thịt, vào thời điểm được chú ý nhiều nhất, và bằng tiếng Anh vì trước hết hướng đến người dân Mỹ.
Như để mở đầu, bản thân chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã so sánh với bài diễn văn nổi tiếng của Churchill, ở cùng một địa điểm, cũng chỉ vài giờ trước lễ Giáng sinh, kêu gọi nước Mỹ chống lại độc tài ở Châu Âu, và « thực hiện công việc cao quý nhất trên thế giới, không chỉ bảo vệ các gia đình, nhà cửa, mà còn là sự nghiệp tự do ở tất cả các quốc gia ». « Chính xác đó là những gì người dân Ukraine đang làm» - bà Pelosi ca ngợi. Người cha của bà đã từng dự khán với tư cách dân biểu hồi năm 1941.
Bằng một giọng nghe như bị giảm một quãng tám kể từ mùa đông năm ngoái, Zelensky sau đó đã có một bài phát biểu căng thẳng, được nhiều lần vỗ tay vang dội. Đó vừa là một danh sách mua sắm, vừa là một tuyên bố độc lập, một lá thư gửi Ông già Noel và một lời kêu gọi đầy xúc động, đề nghị nước Mỹ trước tầm vóc của thách thức cần đáp ứng không chỉ với nguồn tài nguyên khổng lồ, mà còn bằng phiên bản tốt nhất.
Theo một công thức đã được chứng minh, Zelensky nêu ra nhiều sự tương đồng giữa những khó khăn mà đất nước ông phải chịu đựng và lịch sử quân sự của Hoa Kỳ. Từ trận chiến Saratoga trong Chiến tranh Cách mạng Mỹ, đến những người lính từ bên kia bờ Đại Tây Dương trong mùa Giáng sinh năm 1944 đã đẩy lùi quân Đức quốc xã ở Ardennes. «Tương tự, Noel năm nay trước lực lượng của Putin, Ukraina giữ vững thế trận và sẽ không bao giờ đầu hàng ».
Nhưng những so sánh cũng có giới hạn. « Noel có thể được mừng trong ánh đèn cầy [ở Ukraina]. Không phải để cho thơ mộng. Mà vì hàng triệu người không có điện, không lò sưởi, không nước nóng do Nga dùng hỏa tiễn và drone tấn công vào cơ sở hạ tầng của Ukraina. Chúng tôi không than van, không so sánh hoặc đánh giá những ai có cuộc sống dễ thở hơn. Tiện nghi của các bạn là nhờ an ninh quốc gia, nhờ cuộc chiến vì độc lập và vô số chiến thắng. Người Ukraina chúng tôi cũng tiến hành cuộc chiến tranh vì độc lập và tự do, với phẩm giá và thành công ».
« Không có sự cấm kỵ nào giữa chúng ta »
Nhân danh những hy sinh hàng ngày của đồng bào mình, chiến đấu trong giá lạnh và bùn lầy, Zelensky trình diện như người kế thừa một lý tưởng hàn gắn những chia rẽ đang đe dọa khắp nơi. Tại Hoa Kỳ, ông muốn tin vào « người lãnh đạo » của mặt trận chống Kremlin « luôn vững chải, lưỡng viện và lưỡng đảng », dù đến tháng Giêng phe Cộng Hòa sẽ kiểm soát Hạ viện. Và nếu tin vào thủ lãnh phe này ở Hạ viện, Kevin McCarthy, thì sẽ ít hăng hái trao cho Kiev « một tấm séc để trắng ».
Và nhìn rộng hơn, trong một thế giới được ông mô tả là « liên kết quá nhiều và phụ thuộc lẫn nhau,
nên khó thể đứng ngoài đồng thời cảm thấy được an toàn trong khi một cuộc chiến
tranh như thế đang diễn ra ». « Cuộc chiến này không thể đóng băng hay hoãn
lại. Không thể làm ngơ như không biết, hy vọng rằng đại dương hay một thứ gì
khác có thể bảo vệ được ». Hơn nữa, trước mặt là những liên minh khác đang
gia tăng, ông nhiều lần nhấn mạnh đến sự đồng lõa của các drone Iran trong «
chính sách diệt chủng » của Kremlin - một lời kêu gọi trực tiếp dành cho những
con diều hâu trong phe bảo thủ. Zelensky got a standing ovation in the US congress for being an outstanding customer of Raytheon.pic.twitter.com/14KoAmYq5Q
Sự hỗ trợ liên tục của Mỹ luôn là « thiết yếu », ông nhắc lại lời cám ơn, giữa hai loạt pháo tay. Vừa dưới dạng viện trợ tài chánh (Tiền của quý vị không phải là làm từ thiện, đó là đầu tư vào hòa bình thế giới và dân chủ, và chúng tôi quản lý một cách có trách nhiệm nhất), vừa quân sự : « Để yểm trợ một cuộc tấn công như vậy, và cũng để đạt đến điểm quyết định dẫn đến chiến thắng trên chiến trường. Chúng tôi nay cần đạn pháo, vâng. Nhưng có đủ hay không ? Nói thẳng ra là không ».
Rồi Zelensky dấn thẳng lên về phía ranh giới giữa cung ứng và vũ trang, trong khi gói quà của Ngũ Giác Đài hiện vẫn chủ yếu là các hệ thống phòng thủ : « Tôi tin rằng không nên có điều cấm kỵ nào giữa chúng ta, trong mối liên minh này. Ukraina chưa bao giờ đòi hỏi lính Mỹ phải chiến đấu trên lãnh thổ chúng tôi thay cho người Ukraina. Tôi cam đoan rằng các chiến binh Ukraina có thể tự điều khiển hoàn toàn các xe tăng và phi cơ Mỹ ».
Bản thân Zelensky không đến với đôi bàn tay trắng. Ông trao cho bà Nancy Pelosi và Kamala Harris lá quốc kỳ Ukraina được chính tay các chiến sĩ ở Bakhmut ký tên dưới mưa bom. Và không thể biết biểu tượng nào cảm động hơn - giữa hai người phụ nữ đứng thứ hai và ba trong thang bậc quyền lực Nhà nước Mỹ, vung tay tung ra ngay trong điện Capitol lá cờ của một quốc gia khác ; và những nghị sĩ, dân biểu của cả hai đảng cùng đứng lên vỗ tay vang dậy, hầu như hòa làm một, và trong thời điểm hiện nay, là vô cùng hiếm hoi.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.