Nguyễn Thông - Phỗng (1)

 

Trong đời sống xưa ở miền Bắc có loại hình nhân gọi là phỗng. Thợ khéo lấy đất sét nặn nên hình người, theo kiểu dáng của ai đó, đem nung lên, thành phỗng sành. Có khi to bằng người thực.

Phỗng nào mang hình dáng quan, đội mũ cánh chuồn, mặc áo đại trào, chân dận giày thêu, ngồi hoặc đứng uy nghi, thì gọi là ông phỗng. Hạng phỗng đẳng cấp này thường được thờ ở đền, đình, lăng, nhận hương khói của bá tính.

Khổ nỗi, phỗng có thiêng mấy đi chăng nữa, cũng chỉ là phỗng. Với đời, với thế sự, phỗng là thứ vô tác dụng. Chả thế mà cụ Tam nguyên Nguyễn Khuyến từng chua chát lột trần thực chất của phỗng:

Ông đứng làm chi đó hỡi ông

Trơ trơ như đá, vững như đồng

Đêm ngày gìn giữ cho ai đó

Non nước đầy vơi có biết không?

Xưa nay, nhân gian bất cứ thời nào, nước nào, thể chế nào, ngoài những con người đóng góp cho đời, thì cũng đầy phỗng. Bộ máy càng phình to càng lắm phỗng.

Xứ An Nam này chẳng hạn: chính quyền/nhà nước, đảng, mặt trận, các đoàn thể, hội hiếc, cánh tay nối dài nối ngắn… cung cấp cho xã hội những rừng phỗng nhạt nhẽo vô tích sự.

Khổ nỗi, phỗng ấy không phải phỗng sành mà là phỗng thịt, không ngồi trên bệ thờ hoặc đứng trong đền mà chia nhau ngôi vị từ trung ương xuống địa phương. Làm thì như mèo mửa nhưng ăn như rồng cuốn, nói như rồng leo. Dân chúng chỉ gánh đống phỗng ấy cũng đủ gãy mẹ nó vai.

Ông hàng xóm nhà tôi cười bảo chúng nó có mà phỗng khối, chúng ăn tàn ăn mạt đất nước này còn hơn sói đói, vậy nhưng chúng vẫn bắt người ta hương khói, bắt phải nghe chúng sủa chúng tru.

Thôi, bàn về đám phỗng thịt đó, có mà quanh năm suốt tháng chả nói hết. Chỉ xin nêu cụ thể mấy con phỗng sành qua vụ xứ U cờ ren (Ukraine) bị thằng Putin xâm chiếm. (Còn tiếp)

NGUYỄNTHÔNG 26.02.2022