Chương trình phát thanh RFI ngày 24.12.2022

 

Thỏa thuận ngũ cốc Ukraina : Vì sao Nga đảo ngược quyết định?

Đăng ngày: 04/11/2022 - 10:16

Người Nga dọa dẫm, người Ukraina và đồng minh « đường ta ta cứ đi ». Dù Matxcơva hàm ý sẽ tấn công những tàu nào dám rời các cảng Ukraina, vận chuyển giữa Odessa và Istanbul chỉ ngưng có 24 tiếng đồng hồ, các tàu hàng vẫn tiếp tục đi qua. Hôm qua Matxcơva thông báo quay lại thỏa thuận.  

Tranh cãi về việc Bộ Nội vụ Pháp dự định cấp giấy phép cư trú cho người nước ngoài làm những công việc đang thiếu nhân công, nạn bạo hành phụ nữ, hội nghị các giám mục Pháp tại Lộ Đức (Lourdes), những dấu hiệu sụt giảm tiêu thụ đầu tiên là những vấn đề trong nước chiếm trang nhất các nhật báo Pháp hôm nay. Về thời sự quốc tế, căng thẳng giữa hai miền Triều Tiên, Matxcơva nối lại thỏa thuận ngũ cốc, dấu ấn cựu tổng thống Donald Trump trong cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ ở Mỹ được đề cập nhiều nhất.

Nga dọa không được, đành buông vì lực bất tòng tâm

Liên quan đến Ukraina, Libération giải thích « Phong tỏa giao thông trên Hắc Hải : Vì sao Matxcơva đảo ngược quyết định ». Sau khi rút khỏi thỏa thuận cho phép các tàu buôn chở ngũ cốc Ukraina xuất khẩu đi qua hôm thứ Bảy, Nga lại tham gia từ hôm qua, thứ Tư. Trên thực tế, các tàu hàng vẫn tiếp tục sử dụng hành lang hàng hải này, bất chấp các đe dọa của Kremlin.

Kherson, trận quyết định trong cuộc chiến Ukraina

Đăng ngày: 02/11/2022 - 08:16

Quân đội Ukraina đã có nhiều chiến thắng ấn tượng, nhưng Nga vẫn còn giữ 90 % lãnh thổ chiếm được từ ngày 24/02. Thế nên trận Kherson mang tính quyết định. Nếu Ukraina giành lại được, Nga sẽ phải quên giấc mộng chiếm Odessa, Kremlin khó biện minh nổi và chế độ Putin có nguy cơ lung lay.  

Không điện nước, những bất an khi mùa đông sắp đến với Ukraina

Le Figaro có bài phóng sự « Matxcơva tung ra đợt oanh kích ồ ạt nhắm vào cơ sở hạ tầng », còn La Croix nói về « Khủng hoảng của người dân Ukraina trước mùa đông ». Hôm qua, Matxcơva đã bắn khoảng 50 hỏa tiễn hành trình vào Ukraina, từ các phi cơ bay trên phía bắc biển Caspi và vùng Rostov của Nga, trong đó 44 bị Ukraina bắn hạ. Ở phía bắc Kiev, Nga nhắm đến đập thủy điện Vyshgorod, nhưng đập này không bị thiệt hại. Cúp điện diễn ra thường xuyên, 80 % cư dân không có nước dùng.

Từ hạm đội Hắc Hải đến Kherson : Nga ở thế thủ trước Ukraina

Đăng ngày: 01/11/2022 - 08:08

Nga lấy cớ các drone Ukraina tấn công vào hạm đội Hắc Hải để ngưng thực hiện thỏa thuận ngũ cốc, nhằm gây áp lực để phương Tây bỏ rơi Kiev. Trên chiến trường, Kherson có thể trở thành một Mariupol đảo ngược trong thế trận vây hãm của lực lượng Ukraina - một trận đánh mang tính quyết định.  

Thời tiết ấm áp kỷ lục vào tháng Mười, Wikipedia trở thành trung tâm tranh luận ý tưởng, nguy cơ các công trình trong lòng biển bị phá hoại, lạm phát, bầu cử tổng thống Brazil là những chủ đề chiếm trang nhất các báo hôm nay. Về tình hình Ukraina, Le Figaro chú ý đến sự kiện « Hạm đội Nga tại Sébastopol bị các drone tấn công » : Một cuộc tập kích ồ ạt cả trên không lẫn trên biển của các thiết bị bay tự hành vào các tàu chiến Nga ở Crimée. Hôm qua, Chủ nhật, không một tàu chở ngũ cốc nào hoạt động trên Hắc Hải ở phía Ukraina : Matxcơva tố cáo « hoạt động khủng bố » và loan báo ngưng thỏa thuận đã ký hồi tháng Bảy. Tổng thống Volodymyr Zelensky nói rằng Nga thực ra đã quyết định chặn xuất khẩu ngũ cốc từ nhiều tuần trước và đây lại là ý đồ « gây ra nguy cơ nạn đói ở châu Phi và châu Á ».

Vụ tập kích drone và tổn thất của hạm đội Nga ở Sébastopol

Ngày tàn của Putin sắp đến ?

Đăng ngày: 29/10/2022 - 19:23

Phải chăng ngày tàn của ông chủ điện Kremlin sắp đến ? Cuộc chiến tranh này là cuộc chiến của Putin, ông đang thất bại, không thể có được giải pháp nếu Putin không ra đi. Một ngày nào đó, chúng ta sẽ thức giấc với chữ « Breaking News » trên màn hình, và ngày đó không còn quá xa. Tầng lớp ưu tú của Nga bắt đầu suy nghĩ về một tương lai không có Putin, tuy điều này trước đây không thể tưởng tượng ra nổi.  

Trang bìa L'Express tuần này đăng hình vẽ một trạm xăng trên nền đen, kể ra « Siêu lợi nhuận, khí hậu, lương bổng, Nga » và chạy tít lớn « Bị cáo Total, hãy đứng dậy ! ». Cũng về năng lượng, Le Point chạy tựa « Điện : Điều tra về một thất bại của Pháp ». L'Obs đăng ảnh một phụ nữ biểu tình đang giơ cao dấu hiệu chiến thắng, nhấn mạnh « Iran : Tự do chống lại các giáo sĩ », ảnh bìa của The Economist cũng tương tự, với câu hỏi « Phụ nữ Iran có sẽ chiến thắng ? ». Courrier International dành hồ sơ cho « Hàn Quốc, cỗ máy giải trí ». Ở các trang trong, chiến tranh Ukraina và tình hình Trung Quốc tiếp tục chiếm nhiều giấy mực các tuần báo.

Độc tài khiến tin xấu khó đến tai cấp trên

Trung Quốc của Tập Cận Bình sẵn sàng cho xung đột

Đăng ngày: 27/10/2022 - 21:59

Đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20 vừa kết thúc đã chứng tỏ ý hướng của ông Tập, sẵn sàng trả giá, dù đắt đỏ, cho tham vọng bành trướng. Quân đội được hiện đại hóa và lãnh đạo diều hâu làm trầm trọng thêm mối đe dọa từ Trung Quốc của Tập Cận Bình, một Trung Quốc sẵn sàng cho xung đột – không chỉ Đài Loan, Biển Đông, nhân quyền, mà cả với Hoa Kỳ. Tại châu Âu, Bắc Kinh lập ra hàng mấy chục « đồn công an » bất hợp pháp.  

Sự rạn vỡ mới trong Liên hiệp Châu Âu (EU), tuổi trẻ Iran không khuất phục trước bạo quyền của các đạo sĩ Hồi giáo, các đại gia GAFA bị thị trường chứng khoán trừng phạt vì kết quả kinh doanh sa sút là tựa đề chiếm trang nhất của Le Monde, Le Figaro và Les Echos hôm nay. Riêng Libération và La Croix dành trang bìa với nền đen để tưởng niệm họa sĩ Pháp Pierre Soulages, tên tuổi lớn của nghệ thuật đương đại vừa qua đời ở tuổi 102 mà tờ báo cánh tả gọi là « Mặt trời đen », còn nhật báo công giáo chạy tựa « Màu đen đang để tang », vì sắc màu này là chủ đạo trong các bức tranh của ông.

Điểm mới duy nhất của Đại hội Đảng 20 : Một tương lai bất định !

Về châu Á, Les Echos có bài viết của giáo sư kinh tế Stephen S. Roach của đại học Yale, nhận xét « Trung Quốc của Tập Cận Bình sẵn sàng cho xung đột ». Đại hội Đảng lần thứ 20 vừa kết thúc đã chứng tỏ ý hướng của ông Tập, hy sinh tăng trưởng như một cái giá phải trả, dù đắt đỏ, cho an ninh quốc gia.

Chương trình phát thanh RFI ngày 23.12.2022

 

Zelensky đến Mỹ, chuyến đi danh dự vì lịch sử (1)

(Julien Gester, Libération 22/12/2022) Được tiếp đón như người hùng ở Washington, nguyên thủ Ukraina nhân chuyến thăm bất ngờ ngoạn mục tại Tòa Bạch Ốc và Quốc hội đã bày tỏ sự gần gũi với đồng minh Mỹ, nói lên lòng biết ơn, nhắc nhở mức độ khủng khiếp mà đất nước ông phải gánh chịu, đồng thời kêu gọi một sự ủng hộ mạnh mẽ hơn.

Lần đầu tiên một Volodymyr Zelensky - hồi đó vẫn còn mặc vét và thắt cà-vạt - rời khỏi Ukraina hôm 19/02 để dự hội nghị an ninh quốc tế ở Munich, người Mỹ đã mở to mắt và thậm chí còn khuyến nghị trong hậu trường :  Thật là liều lĩnh, thiếu thận trọng khi rời khỏi đất nước đang sắp bị xâm lược, và chắc chắn là sẽ bị lực lượng của Kremlin quét sạch chỉ trong một vài ngày.

Lưu Trọng Văn - Sự kiện chưa từng có ở Quốc hội Mỹ

 

Từ chiến hào Bakhmut, Donetsk khói lửa và đẫm máu, trong trang phục chiến binh Zelensky tới thẳng Diễn đàn Quốc hội Mỹ.

Có lẽ chưa bao giờ một tổng thống nước ngoài được chào đón nồng nhiệt như vậy tại Quốc hội Hoa Kỳ.

Zelensky đi giữa rừng tay bắt. Tất cả thượng nghị sĩ, hạ nghị sĩ của cả hai đảng Dân chủ, Cộng hòa đứng dậy vỗ tay không dứt chào đón người anh hùng của Ukraine mà họ coi như người anh hùng của mình.

Kim Văn Chính - Những phát ngôn khó nghe

 

Sau hơn 10 tháng bị tàn phá bởi cuộc xâm lược của nước láng giềng, ước vọng của dân tộc Ukraina là hòa bình và toàn vẹn lãnh thổ.

Để thực hiện được ước vọng chính đáng này, Tổng thống Ukraina Zelensky đã có chuyến thăm chớp nhoáng tới Mỹ.

Sau chuyến đi này của Tổng thống Ukraina, mấy người Nga đã thốt lên những lời lẽ khó nghe:

Bông Lau - Công du Washington

 

Buổi chiều thứ Tư rời sở đi bộ khoảng hơn cây số qua khoảng chục ngã tư để đến Tòa Bạch Ốc. Những con đường, những tàng cây và tòa nhà đồ sộ cổ kính quen thuộc qua bao năm lăn lộn. Trời lạnh buốt gần độ âm.

Gần đến khu Tòa Bạch Ốc thấy nhiều toán mật vụ bố trí rải rác. Cảm giác nôn nao háo hức như khi xe lửa đi vào địa phận tỉnh Kharkiv. Một niềm vui khó tả như sắp được gặp một cái gì đó quen thuộc. Chắc sẽ có những kiều bào Ukraine đến chào mừng Tổng Thống Zelensky của họ đang họp với Tổng Thống Hoa Kỳ.

Nhưng ngạc nhiên vì không thấy một lá cờ Ukraine nào treo trên các cột đèn ngoài đường. Thông thường khi các vị nguyên thủ của các quốc gia đồng minh như Anh – Pháp – Nhật – Đức v.v... khi công du đến Washington thì quốc kỳ của họ treo song song với quốc kỳ Mỹ bay phấp phới dọc theo các con đường dẫn đến Tòa Bạch Ốc.

Nguyễn Thông - Vụ bay giải cứu

 

Cái ác nhất là, những kẻ trong bộ máy cai trị cầm quyền khi người dân bị rơi vào sự khốn cùng bế tắc tận đáy, thì chúng vẫn nghĩ vẫn tìm đủ mọi cách để móc đồng xu cuối cùng trong túi dân. Bất cần biết dân sau khi được chúng "cứu" sẽ sống dở chết dở thế nào.

Ác nhì là đám lãnh đạo cấp cao "có mắt như mù có tai như điếc có mồm như câm" để đàn em hoành hành tác oai tác quái kéo dài.

Nếu người dân phàn nàn thắc mắc chê cười chủ trương bóc lột ăn cướp ấy, thì lại quy kết người ta là thế lực thù địch dám bịa đặt xuyên tạc lòng tốt của nhà nước.

Kỹ năng vi tính và cơ khí giúp lực lượng Ukraina vượt trội quân Nga

Đăng ngày: 27/10/2022 - 10:15

Tình hình Ukraina, quan hệ Mỹ-Trung, tân thủ tướng Anh trước những khó khăn là các đề tài thời sự quốc tế được đề cập nhiều hôm nay. Liên quan đến chiến tranh ở Ukraina, Le Monde nói về kỹ năng vi tính và cơ khí đã giúp lực lượng vệ quốc vượt trội quân Nga.

Bên cạnh những vũ khí hiện đại của phương Tây như Himars của Mỹ hay Caesar của Pháp đã chứng tỏ hiệu quả trên chiến trường, nhà nghiên cứu Thibault Fouillet, Quỹ Nghiên cứu Chiến lược nhấn mạnh đến khả năng thích ứng và tìm ra những giải pháp mang tính sáng tạo của quân đội Ukraina.

Ukraina : Tân binh Nga làm bia đỡ đạn cho lính đánh thuê Wagner ở Bakhmut

Đăng ngày: 26/10/2022 - 08:55

Trung Quốc chấp nhận trả cái giá về kinh tế cho « chủ nghĩa xã hội theo kiểu Trung Hoa », cứng rắn hơn với phương Tây. Về phía Nga, liên tiếp thất bại trên chiến trường Ukraina, Matxcơva cáo buộc Kiev chuẩn bị « bom bẩn ». Nga định gắp lửa bỏ tay người, hay đánh lạc hướng ? Trong khi đó tại Bakhmut, tân binh Nga vừa động viên bị đưa lên tuyến đầu làm bia đỡ đạn cho lính đánh thuê Wagner.  

Mỹ, Anh, Pháp đồng lòng đứng sau Kiev, phản đối cáo buộc « bom bẩn » của Matxcơva. Anh có tân thủ tướng gốc Ấn. Chứng khoán Trung Quốc xuống dốc sau khi Tập Cận Bình tăng cường quyền lực với đội ngũ cứng rắn hơn sau Đại hội đảng Cộng Sản. Pháp chuẩn bị khai thác một trong những mỏ lithium lớn nhất châu Âu. Đó là những thông tin được báo chí Pháp đề cập nhiều hôm nay.

Phương Tây chuẩn bị đối mặt một Trung Quốc hung hăng hơn

Trước hết về dư âm Đại hội đảng Cộng Sản Trung Quốc lần thứ 20, Le Monde có bài xã luận khuyến cáo nên biết « Thích ứng với việc Trung Quốc trở nên cứng rắn hơn ». Tập Cận Bình đã toại nguyện, giờ đây ông ta là tổng bí thư trọn đời với tất cả quyền lực trong tay. Những khuôn mặt ôn hòa như thủ tướng Lý Khắc Cường đã bị loại, thậm chí bị lăng nhục như cựu chủ tịch Hồ Cẩm Đào - bị áp giải ra ngoài ngay giữa Đại hội. Sáu ủy viên thường trực Bộ Chính trị đều là người trung thành và không ai còn trẻ để có thể thay thế ông Tập. Tư tưởng Tập Cận Bình còn được nâng lên hàng « mác-xít của Trung Hoa đương đại trong thế kỷ 21 ».

Trung Quốc : ''Người cầm lái vĩ đại'' Tập Cận Bình từ nay độc tôn thiên hạ

Đăng ngày: 24/10/2022 - 21:35

Ông Tập Cận Bình toàn thắng trong Đại hội 20 : loại được mọi đối thủ, nắm trọn Bộ Chính trị và Trung ương Đảng, phá vỡ tất cả những nguyên tắc từ ba thập niên qua tại Trung Quốc. Nay không còn ai trở thành một lực lượng đe dọa được ông Tập, cũng chẳng ai dám ngăn cản nếu sai lầm. Điều này rất nguy hiểm, quyền sinh quyền sát tại quốc gia 1,4 tỉ dân không thể nằm gọn trong tay một người duy nhất.  

Tập Cận Bình tăng thêm sức mạnh sau Đại Hội đảng Cộng Sản Trung Quốc, căng thẳng giữa Pháp và Anh, chiến tranh Ukraina là thời sự quốc tế được các báo Pháp chú ý nhiều nhất hôm nay.

Toàn bộ ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị là người của Tập Cận Bình

Les Echos nhận định « Tập Cận Bình cai trị Trung Quốc, quyền lực hơn bao giờ hết ». Ông ta đã tống khứ được tất cả các đối thủ, và chung quanh ông Tập bây giờ chỉ toàn những người được tin tưởng từ lâu. 

Cuộc xâm lăng Ukraina thất bại, nhưng Putin chưa chịu hiểu

Đăng ngày: 22/10/2022 - 22:21

Theo tướng Pháp Michel Yakovleff, quân Nga có thể sụp đổ trong những tháng tới, lệnh động viên không giúp được gì. Liệu Vladimir Putin có thể tồn tại sau khi bại trận ? Nếu thế ông sẽ là nhà lãnh đạo duy nhất trong lịch sử nước Nga còn sống sót sau một sự kiện tầm cỡ như vậy. Đài Loan trước nguy cơ bị Trung Quốc xâm lăng, đang rút tỉa kinh nghiệm từ cuộc chiến tranh vệ quốc của Ukraina.  

Trang nhất của L'Obs tuần này dành cho « Hồ sơ đen của Total về siêu lợi nhuận, khí hậu, địa chính trị... ». L'Express tiết lộ mặt trái của những dịch vụ được cho là để nâng cao sức khỏe nhưng thực ra thiếu tính khoa học và không được kiểm soát chặt chẽ. Le Point đăng ảnh một đoàn chiến hạm trên biển, chạy tựa lớn « Một mối đe dọa khác : Cảnh báo ở Đài Loan ». Trang bìa Courrier International là biếm họa vẽ một phụ nữ giận dữ cầm kéo định cắt bộ râu của giáo sĩ, chạy tựa « Iran, chế độ đang ở chân tường ».

Lính đánh thuê được giao quyền bắn hạ quân nhân Nga đào ngũ

Courrier International đưa ra ba kịch bản cho quân Nga ở Kherson, nơi đang bị Ukraina vây hãm, theo đánh giá của tờ Meduza : « rút lui, xây thành đắp lũy, dùng vũ khí nguyên tử ». Tuần báo Pháp cũng tiết lộ Nga có những « đơn vị đặc biệt phụ trách bắn hạ lính đào ngũ ».

''Tướng quân Mùa Đông" có đứng về phía Putin ?

Đăng ngày: 19/10/2022 - 19:45

Đang gặp khó khăn trên chiến trường, điện Kremlin cố gắng « câu giờ ». Matxcơva nghĩ rằng mùa đông sẽ làm tê liệt các cuộc tấn công của Ukraina, và dư luận châu Âu sẽ bỏ rơi Kiev. Liệu tính toán này có đúng ?  

Oanh kích ồ ạt vào Ukraina : Nga thay đổi chiến lược

Le Figaro nhận thấy việc bổ nhiệm tướng Sourovikine chỉ huy « chiến dịch quân sự đặc biệt » ở Ukraina đi kèm với một sự thay đổi chiến lược. Từ một tuần qua, Nga oanh kích dữ dội vào thường dân và cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraina.

Chương trình phát thanh RFI ngày 22.12.2022

 

Bông Lau - Bài diễn văn mộc mạc

 

Đã cai bia từ lâu vì thấy nó hỏng mang lại lợi ích gì cho cơ thể. Nhưng tối qua tự cho phép làm một chai để chào mừng bài diễn văn thành công của Tổng Thống Volodymyr Zelensky.

Bài diễn văn này quan trọng hơn cả cuộc gặp gỡ với Tổng Thống Joe Biden, vì nó sẽ khiến khoảng 10 - 15% nhà lập pháp Cộng Hòa theo chủ nghĩa co cụm trùm mền giảm đi.

Ukraine cần viện trợ tối đa để chiến thắng quân thù. Ukraine đang chiến đấu cho thế giới tự do. Mất Ukraine là sẽ mất Đài Loan. Và các gói viện trợ đó phải được Quốc Hội chấp thuận.

Ngô Nhân Dụng - Chiến dịch mùa Đông của Putin

 

Chuyến đi Mỹ của ông Zelenskyy sẽ ảnh hưởng quyết định trên cuộc chiến trong Mùa Đông 2022-23 vì chỉ có những vũ khí tối tân của Mỹ mới giúp quân Ukraine đối phó với chiến dịch mùa Đông sắp tới của Vladimir Putin.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã bay tới Washington để gặp Tổng thống Joe Biden và nói chuyện với quốc hội Mỹ. Đây là chuyến đi ra nước ngoài đầu tiên kể từ khi nước ông bị quân Nga xâm lăng vào tháng Hai năm nay.

Sau khi quân Ukraine tái chiếm nhiều phần đất bị quân Nga chiếm đóng, cuộc chiến tranh Ukraine đang ở trong tình trạng giằng co. Từ tháng Chín Ukraine đã tái chiếm tỉnh Kharkiv, đoạt lại những vùng bị quân Nga chiếm ở phía Tây của hai tỉnh Luhansk và Donetsk giáp biên giới Nga. Tháng 11 họ đã đánh vào tỉnh Kherson bị Nga cướp từ ngày cuộc chiến bắt đầu, lấy lại được thủ phủ đầu tháng 12. Nhưng Ukraine đang bị đe dọa về kinh tế cũng như quân sự, trong lúc Putin đang chuẩn bị cuộc tấn công trong mùa Đông sắp tới.