Nguyễn Chương - Sao lại tự tiện đổi chữ « Đường » thuần Việt thành « Phố » ?

Đang gọi "ĐƯỜNG" (Nam âm) đâu ra đó, mắc gì sửa thành "PHỐ" (không thuộc Nam âm), trục xuất tiếng thuần Việt!

1/ Nói ngay, "đường" ở đây là "con đường", có nhiều thứ "đường" lắm. Bên tiếng Anh gọi street, road, boulevard. "Đường" (con đường), xin chú ý, là tiếng thuần Việt (Nam âm)!

Có con đường hai bên là nhà ở, có con đường buôn bán lủ khủ tiệm này kia..., nhưng hết thảy đều gọi " Đường ". Vì sao? Vì chúng ta là người Việt, thành thử cần phải nói theo tiếng Việt!

(Trong chữ Hán, street là 街 "nhai", boulevard là 道 "đạo", road là 路 "lộ"! Còn âm "đường" trong Hán-Việt không mang nghĩa là "con đường" như trong Nam âm của chúng ta)

2/ Trong khi đó, "Phố" lấy từ chữ Hán 鋪 (Tàu đọc hao hao /fù/, kéo theo âm Hán-Việt "phố"), mang nghĩa là con đường (có nhiều tiệm buôn bán) ...

Người nước Nam dùng Nam âm, là " Đường " (con đường). Mắc gì phải trục xuất, không gọi " Đường ", mà gọi theo văn hóa Hán tự là "Phố"?

Vùng miền khác gọi "phố", tùy bối cảnh văn hóa ở ngoải, chịu ảnh hưởng này kia, đây không bàn. Nhưng, điều đó đâu có nghĩa là phải nhái theo, phải ép buộc "bức tử" tiếng Việt, không gọi "đường"?

Không lẽ người ta quên tiếng Việt? Có lẽ họ không quên, nhưng họ chỉ quen rước lấy Hán-Việt làm "chuẩn" cho tiếng Việt!

Họ cần nhớ rằng Nam âm mới là nền tảng chánh của tiếng Việt (âm Hán-Việt, có, nhưng thuộc về "từ vựng vay mượn", "loan word").

NGUYỄN CHƯƠNG 04.01.2025 (Tựa bài do Thụy My đặt)