Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Tôi rất thích câu nói trên đây của sử gia kinh tế Đặng Phong khi ông còn sống, trả lời tôi trong một cuộc trò chuyện thân tình, sau khi ông ra bộ sách "Lịch sử kinh tế Việt Nam", trong đó có cuốn về "Kinh tế Việt Nam Cộng Hòa"- mà ông cho là khó viết nhất.
Sự lễ độ - là thái độ văn hóa, phản chiếu phông, nền văn hóa của người đời.
Tư duy khoa học - phản chiếu trình độ nhận thức, kiến thức, độ hiểu biết để nhìn nhận khách quan và công bằng, công tâm với nhân vật lịch sử.
1. Cuộc chiến tranh phi đối xứng trong lĩnh vực hậu cần hay thực hư sau chuyện “3 đoàn tàu trong 2 tuần”
Vẫn cái báo giáo dục ấy mà nuôi ra những biên tập viên rất… vô giáo dục. Chúng giật tít rút gọn “Nga phá hủy của Ukraine 3 đoàn tàu chở đầy thiết bị quân sự trong 2 tuần” (là cái tít sẽ được show lên khi dẫn link sang các nền tảng khác).
Đọc được tin này, có 3 bạn đọc nhắn cho tôi và đề nghị tìm hiểu thêm và viết riêng một bài về công tác hậu cần của người Ukraine trong cuộc chiến. Với tôi đây là việc quá sức vì không có thông tin. Nói chính xác, nếu người Ukraine mà để tôi biết mà viết được ra, thì tin phá hủy 3 đoàn tàu chở vũ khí này là thật 100 %.
Người Việt chỉ biết hôm nay 20.07 là ngày ký kết hiệp định Geneve 70 năm trước. Hiệp định này chấm dứt cuộc chiến tranh 9 năm với Pháp, nhưng lại chia đôi nước Việt Nam thành hai chế độ và khởi đầu cho một cuộc chiến tranh khác, đẫm máu hơn.
Người Đức thì hàng năm kỷ niệm ngày 20.07.1944 là ngày vụ mưu sát Hitler bất thành của nhóm kháng chiến tập hợp xung quanh đại tá, bá tước Claus Schenk von Stauffenberg. Năm nay là đúng 80 năm.
Vụ mưu sát và đảo chính bất thành, von Stauffenberg và khoảng 200 sĩ quan, tướng tá và quan chức của chế độ quốc xã bị hành quyết. Những người nổi tiếng như thống chế Rommel thì bị bức tử.
Chúng ta đang sống lại thời khắc 1969.
Suy cho cùng, ông Nguyễn Phú Trọng đại diện cho một vài phẩm chất mà công dân nói chung trông đợi và mến mộ ở một nhà lãnh đạo, nhất là trong thời buổi này. Ca tụng ông ấy cũng là điều dễ hiểu.
Tôi chỉ mong những ai mến mộ ông Ngô Đình Diệm, ông Lê Đình Kình, ông Trần Huỳnh Duy Thức cũng được thoải mái ca tụng trên mặt báo, trên đài truyền hình; ca tụng xong thì không sợ bị bắt.
Tin sáng
1. Mở đầu ngày mới bằng cái tin rất hồn nhiên ạ, đóng giả mà cũng phải hoành cho dễ lộ nữa: "Xác minh người mang hàm thượng tướng quân đội giả". Tất nhiên cũng có một đại tá cận vệ giả, tất cả bốn người, hihi.
2. Thế nên tin này so với 1 chưa là gì nhưng liên quan nên nhắc: "Hai thiếu nữ 15 tuổi cùng nhóm bạn dàn cảnh cướp xe trong đêm".
3. "Chờ điều tra mới biết ai trồng, khai thác 359 hecta cao su vô chủ"- Ở Gia Lai ạ, hihi, có chi mô nơ? ""Do vụ việc đang được Cơ quan CSĐT Công an tỉnh điều tra nên chúng tôi chưa thể cung cấp đầy đủ thông tin"- Phó chi cục trưởng kiểm lâm Gia Lai cho biết.
Hôm nay, Facebook gần như trùng lặp xung quanh một chủ đề: Thay avartar, những còm cà khịa hỏi "ai mất", rồi block nhau...
Tình cờ lướt qua một bài viết của một nhân vật nổi tiếng sống ở Úc Đại Lợi, một bài không phải tự viết mà chỉ là trích lời một bài hát. Khá ngạc nhiên khi thấy hơn 3.000 cái like, thả tim cho ba câu:
"Anh nằm xuống cho hận thù vào lãng quên
Tiễn đưa nhau trong một ngày buồn
Đất ôm anh đưa về cội nguồn"
Cố tổng bí thư (TBT) Nguyễn Phú Trọng là người có những cái nhứt mà người trung dung sẽ nhìn nhận.
Thứ nhứt đây là ông TBT xuất thân từ trường đại học tổng hợp Hà Nội, ông là Cử nhân Văn Chương. Tức là dân chánh quy, học hành đàng hoàng.
Cùng với cố TBT Lê Duẩn, cố TBT Nguyễn Phú Trọng ngồi ba nhiệm kỳ và mất khi đang tại chức.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa mất, xin đăng lại vài mẩu chuyện tôi được nghe những người từng làm việc với ông Trọng kể, để bạn đọc tham khảo.
Dịch giả Phan Hồng Giang từng làm việc với ông Nguyễn Phú Trọng ở Hội đồng Lý luận Trung ương những năm cuối 1990 kể là hồi đó viết và biên tập tài liệu cho Đảng với “bồi dưỡng hẻo”.
Khi có tiền chia nhau thì cụ Trọng cũng “công bằng” chia đều cho mọi người, có lúc cụ làm nhiều hơn được 600 ngàn, cụ Giang được 400 ngàn. Anh Phan Hồng Giang cho rằng đó là vị lãnh đạo đáng tin.
Nhiều người bất đồng chính kiến có xu hướng phủ định sạch trơn về ông Trọng. Mình thì nghĩ khác.
Mình cho là di sản lớn nhất của ông Trọng chính là việc lột trần mặt trái của chế độ, điều này giới bất đồng chính kiến không thể làm được bằng ông, dù đó không hề là ý muốn của ông Trọng.
Thời thủ tướng 3X còn tại nhiệm, rất ít quan chức bị bắt vì tham nhũng. Ông 3X còn nói đại ý là chưa từng kỷ luật đồng chí nào! Khi đó, dân chỉ đoán già đoán non là quan chức tham nhũng, nén bạc đâm toạc tờ giấy, nhưng muốn chửi quan thì liệu hồn. Vì làm gì có bằng chứng.
Năm 1969, Tố Hữu sáng tác bài thơ Bác ơi để khóc ông Hồ Chí Minh. Bài thơ có nhiều câu hay. Thật vậy, không thể phủ định tài năng của ông. Nhất là khi nguồn cảm hứng là bưng bô, nịnh bợ và tuyên truyền cho chế độ cộng sản.
Trong bài có những câu:
Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa...
Chiều nay con chạy về thăm Bác
Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa!
Làng Trà Phương (xã Thụy Hương, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng) quê tôi bé tí mà cũng có những hai bãi tha ma. Bây giờ gọi tuốt là nghĩa trang, nghĩa địa, chứ ngày xưa chỉ nôm na bằng bãi tha ma.
Thậm chí còn đơn giản hơn, là mả. Một cái có tên Mả Đò ở xóm ngoài, còn cái kia tên Mả Vối xóm trong. Dân làng chết, ai gần chỗ nào thì chôn chỗ ấy. Tại sao tên Mả Đò? Nguyên do cái bãi tha ma này nằm kế ngay bến đò đi qua một nhánh rộng của sông Văn Úc, đò nối từ làng Trà sang làng Tú Đôi thuộc tổng Ngũ Phúc.
Nghe các cụ kể chỗ này từ thời nhà Lý là nơi định cư của những tù binh xứ Chiêm Thành, bị vua Lý bắt về đày ở đó để mở mang khai phá đất đai vùng duyên hải. Mả Đò lúc đầu chỉ chôn cất những kẻ bại trận tha hương, sau dân sở tại cũng chôn đó luôn, thành cái bãi tha ma ngay bến đò. Các bậc tiên tổ, tiền nhân họ hàng nhà tôi cũng chôn ở Mả Đò, mỗi ngôi mộ một nấm cỏ xanh, gia tộc khi sống thì quần tụ với nhau từng khu sau lũy tre làng, chết lại về Mả Đò sum họp nơi âm phủ.
Thầy giáo cũ của mình, giáo sư (GS) Nguyễn Minh Thuyết kể, khi ông làm Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, cụ Nguyễn Phú Trọng làm Chủ tịch Quốc hội.
Một hôm, Văn phòng đưa cho GS tấm thiếp của cụ Trọng báo hỉ cưới con. GS Thuyết ngạc nhiên vì ngày cưới đã qua rồi, nên hỏi lại sao lại đưa thiếp muộn thế, thì được trả lời là cụ Trọng cố tình làm vậy, không chỉ với mỗi GS Thuyết.
Tức là cụ thừa hiểu, nếu mời, ai đến dự cũng sẽ mừng cưới, mà ở vị trí của cụ, đương nhiên sẽ có người nhân tiện trả ơn, hoặc biếu xén nhằm mục đích khác. Thế nên, báo hỉ sau khi đám cưới đã diễn ra là thượng sách.
Di sản lịch sử của ông Nguyễn Phú Trọng là cuộc chiến đốt lò. Tính đến giữa năm 2024, toàn bộ 1/3 trong 18 quan chức đảng từng là ủy viên Bộ Chính trị vào thời điểm diễn ra Đại hội Đảng 2021 đã bị thanh trừng.
Trong đó có hai chủ tịch nước, một phó thủ tướng, một chủ tịch Quốc hội và một thành viên thường trực Quốc hội. Một số nhân vật từng hét ra lửa trong Ban Bí thư cũng bị cách chức khỏi Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Tuy nhiên, di sản khổng lồ và đầy tính lịch sử này là một di sản hai mặt. Thành công để lại dấu ấn lớn nhất của nó là triệt hạ đế chế Nguyễn Tấn Dũng. Dù vậy, di sản này có nhiều thất bại và thất bại lớn nhất là ông Trọng đã không tạo ra được sự kế thừa để cuộc chiến chống tham nhũng không bị hổng chân một khi ông buông tay. Còn nữa, thất bại cay đắng nhất là ông Trọng không đánh từ gốc.
Tin sáng
1. Hôm kia xem cái clip trên mạng, thấy rất ấm lòng. Hôm nay Thanh Niên đưa tin, là cái anh phụ xe buýt ở Quảng Bình, không lấy tiền xe cô gái chạy thận, vẫn vé xe nhưng anh ấy trả. Đọc báo mới biết, anh này thường xuyên làm thế.
Cô gái trẻ chạy thận được 5 năm rồi. Phụ xe chắc chắn không khá giả gì, nhưng việc làm thì rất phì nhiêu giàu có lòng tốt. "Biết bạn ấy đã chạy thận được 5 năm, tôi cảm thấy thương nên quyết định giúp đỡ, chịu thay tiền vé. Tôi biết số tiền đó cũng không đáng là bao, nhưng điều đó giúp cho tôi đêm về được ngủ ngon giấc, cảm thấy lòng thanh thản. Nhìn ánh mắt của cô ấy, tôi cũng cảm thấy mình như được nhận lại một điều gì đó quý giá".
Cám ơn cháu Nam phụ xe nhé.
Lịch sử dân tộc này rất đau thương mà cũng đầy thú vị.
Những người lưu dấu vào lịch sử thường ở hai thái cực đối lập đến mức như trắng và đen, như nước và lửa nhưng giống nhau. Giống nhau ở điểm họ tác động được vào xã hội ở một mức độ nào đó. Sự tác động xã hội càng lớn thì tính lưu dấu lịch sử càng lớn.
Triều đại ngắn nhất là thời nhà Hồ với vỏn vẹn 5 năm tồn tại, nhưng không ai phủ nhận được Hồ Quý Ly và các con ông đều là bậc kiêu hùng nhất mực. Họ có thể không giữ được giang sơn, nhưng sự tác động đến xã hội Việt Nam của họ Hồ là không thể phủ nhận.
So với các tổng bí thư tiền nhiệm gần đây thì ông Trọng là người rất đặc biệt.
Ông không có tai tiếng gì về tham nhũng, vợ con ông cũng giản dị không tham gia cầm quyền. Và ông "đốt lò" bừng bừng, vượt qua những quy luật bất thành văn của đảng ông, có khi đang là bí thư tỉnh cũng bị bắt ngay trong phòng làm việc.
Ông cũng tiếp Tập với bài trí "cây tre" đầy ngụ ý chớ không phải thần phục. Ông là người cộng sản giáo điều nhưng trong sạch.
Ở xứ ta, có lẽ do chịu ảnh hưởng những quan điểm về đời sống tâm linh từ Trung Quốc nên cả nghìn năm nay người ta luôn cho rằng tồn tại cõi âm ngoài cõi dương.
Sinh ký tử quy, sống chỉ để tạm gửi thân xác, chết mới là về nơi vĩnh hằng. Người sống có khi chỉ sống tạm bợ, vất vưởng nhưng khi chết lại được tiễn đưa khá hoành tráng rình rang. Sống dầu đèn, chết kèn trống. Cái mộ có khi còn chắc hơn cái nhà. Tiền học cho con không có nhưng vẫn có thể đốt vàng mã linh đình gửi xuống âm phủ cho người chết có cái mà dùng…
Chỉ có điều, tất cả những cung cách ấy được cuộc cách mạng vô sản coi là biểu hiện phong kiến, lạc hậu, cổ hủ. Người vô sản giương cao ngọn cờ vô thần, muốn tiêu diệt hết những thứ mà họ không ưa. Phá đình phá chùa, tịch thu đất nhà thờ, hạn chế cúng bái, hô hào bài trừ mê tín dị đoan… có một thời hoành hành khắp trong nam ngoài bắc. "Rồng 5 móng vua quan thành bụi đất/Mỗi câu thơ đều dội tiếng ta cười" (Chế Lan Viên). Tiếng cười sắc lạnh nghe rất ghê sợ.
Mình đánh giá ông Trọng đã để lại một di sản lớn với vị thế không kém gì tổng bí thư Lê Duẩn, thậm chí còn có phần nổi bật hơn.
Dưới triều đại này, đã có những sự kiện kinh thiên động địa mà chưa từng có kể từ khi lập quốc. Như việc thay chủ tịch nước như thay áo.
Khi ông Duẩn chết, lịch sử Việt Nam đã lật sang một trang mới, có lẽ là tốt đẹp hơn về mặt tổng thể, nhưng cũng có phần xấu đi về đạo đức xã hội. Vì nền kinh tế con la (lừa lai ngựa) đã có đủ tật xấu của cả hai loài. Ông Trọng chính là người có tham vọng xóa đi những khuyết tật đó của thể chế, nhưng có lẽ đã không thành công. Sự nghiệp đó vẫn mãi dở dang, nhưng cũng làm không ít người nể phục và kính trọng.
Gã nhận được tin ông ra đi vào 13 giờ 38 phút chiều nay 19.07.
Nhà văn Tạ Duy Anh nói đúng, từ giờ phút này dù muốn hay không muốn, ông đã là nhân vật gắn với lịch sử hiện đại nước nhà.
Gã nghĩ, hãy để lịch sử với sôi động của hiện tại và độ lùi của thời gian công bằng phán xét những việc ông làm.
