Lê Học Lãnh Vân - Người đập đá vang trời

 

Chiều ui ui đầu thập niên 1970, lần đầu được đọc ngân nga từng câu bài Màu Tím Hoa Sim. Những bài phổ nhạc của Phạm Duy, Dzũng Chinh gián tiếp nuôi tình yêu lý tưởng nơi cậu học sinh đệ nhị cấp bắt đầu vẩn vơ…

Hơn năm mươi năm sau, chiều ui ui tháng 10 năm 2025, cùng các bạn viết đi Nga Sơn, thăm nơi Hữu Loan đánh đá, thồ đá. Đi quanh co lên núi thăm mộ ông. Mùa mưa, nước từ đất, đá núi thấm ra chảy lênh láng mặt đường. Mộ đá dọc đường lên núi. Nơi đây là quê hương của đá mà!

Vừa lên núi, vừa suy nghĩ lan man. Trước ông, đã có cụ Phan Tây Hồ “Xách búa đập tan năm bảy đống / Ra tay đập bể mấy trăm hòn”. Nhưng cụ Phan bị Pháp bắt đày Côn đảo, phải đập đá. Còn ông, vì cứng cỏi ngang tàng, tự bỏ vị trí không thấp, tự bỏ nghề viết giữa thủ đô về tỉnh lẻ, vô núi đập đá! Cái tiết tháo cứng cỏi hiếm có này chắc đâu phải chỉ là cái giận của kẻ thất phu!

Rồi xuống núi thăm căn nhà ông ở khi không còn sức đập đá.

Căn nhà được để nguyên đó, không tôn tạo, bỏ hoang, mái sập. Bên ngoài nhà còn cái hồ nước, nơi bà làm bánh sinh nhai. Bước vào trong thấy nồi, chảo bà dùng còn treo trên vách. Mời anh chị xem hình!

Bước qua nhà bên trong cùng khuôn viên, thắp nhang kính viếng ông và bà, người ông kéo ra từ cơn Cải Cách Ruộng Đất long trời lở đất và rước về làm vợ tào khang chung thủy. Rồi thắp nhang bàn thờ kế bên, kính viếng bà, người “đèn khuya, bóng nhỏ, vá áo cho ông”!

Người đàn ông đa tình, rất cứng cỏi, kiêu hãnh, có hai hồng nhan tri kỷ hết lòng với ông! Và ông cũng hết lòng với hai bà!

Vừa thắp nhang, vừa suy nghĩ vẩn vơ:

Thưa người đập đá vang trời

Núi sông giờ đã qua thời nhiễu nhương?

PS.: Đứng trước Nga Sơn, trước căn nhà ông từng ở, lòng tự nhiên trào nỗi xúc động nâng mình lên, khiến mình yêu quý thêm bao điều về tiền nhân, lai giả... Những chuyến đi minh họa bài học lịch sử mà tiếc thay, học sinh không được học!

LÊ HỌC LÃNH VÂN 16.10.2025