Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Thời đại công nghệ lên ngôi. Khi không hài lòng bất cứ ai, bất cứ dịch vụ gì, người ta đánh cho "một sao".
Cách đây một năm, tôi đặt xe Grab car để đi đám cưới. Chờ hoài mà chưa thấy tài xế đến nhà, tôi gọi. Liền nghe một giọng Bắc gắt gỏng:
- Đi bộ ra ngoài đường đi. Nhà cô trong hẻm tôi không "nái" xe vào được.
Phải nói ngay, tục mà nhà cháu nói ở đây là phong tục. Chữ tục theo gốc Hán tự có nhiều nghĩa. Chẳng hạn chỉ đời thường (trần tục, ví dụ: hoàn tục là trở về với đời thường, nhất là những người đã đi tu), chỉ sự thô bỉ, tầm thường (thô tục, phàm tục, tục tĩu, tục tằn, dung tục), chỉ thói quen, tập quán (phong tục, tục lệ, tập tục, thói tục) ...
Trong tút này, nhà cháu chỉ đề cập tới nghĩa thói quen, tập quán. Mà thói quen, tục lệ thường có cả cái tốt cái xấu chứ không phải chỉ tốt.
Phong tục là thói quen tục lệ tốt, còn hủ tục chỉ thói quen xấu, bởi "phong" nghĩa là sự tươi tốt, đẹp đẽ, sinh sắc, thịnh vượng..., "phong tư tài mạo tót vời/vào trong phong nhã ra ngoài hào hoa" (Truyện Kiều). Còn "hủ" có nhiều nghĩa, trong từ hủ tục thì có nghĩa thối nát, mục rữa, xấu, ví dụ hủ tục là tục đã lỗi thời, không nên tồn tại, hủ nho là kẻ học trò đáng bỏ đi, hủ bại là thói xấu làm cho cuộc sống bị tàn tạ.
Ba mươi tết rồi ạ.
1. Tin vui nhất những ngày cuối năm, gọi đúng nghĩa là chiến công là lực lượng công an phá 2 vụ án lớn, liên quan tới rất nhiều người, là vụ phá 13 ngàn người bị lừa với gần 1.000 tỉ đồng với em Trang là một mắt xích quan trọng ; và vụ công an Đà Nẵng phá vụ lừa đảo cũng quốc tế 1.800 tỉ.
Phía sau những con số lạnh lùng ấy là những tan cửa nát nhà, là trắng tay, là sạt nghiệp, là những phận người xuống đáy...
2. "Nữ MC 'đẹp nhất nhì VTV' báo tin mang bầu lần 2 ngày giáp Tết"- Một bạn gửi cho cái link bài báo này, đọc xong cái tít nhà cháu cũng xoắn não. Bảo sao cái thư của thượng thư bộ chữ và số nó lổn nhổn đến thế. Thích phẩy thì phẩy, thích chấm thì chấm, thích hoa thì viết hoa, chưa kế cái câu: "thư gửi bố mẹ" là rất láo rồi. Với bố mẹ thì phải kính gửi chứ, mà chả bố mẹ, người dưng hơn tuổi đã phải thế rồi.
Hai mươi năm trước, tôi có quen được với một nghệ nhân bonsai nổi tiếng ở làng hoa Gò Vấp, đó là ông Tư Tịnh (giờ thì ông cụ mất rồi, truyền nghề lại cho anh con trai thứ).
Tôi nhớ dịp Tết 2005, tôi qua nhà ông chơi, chứng kiến người ta móc túi lấy 2 tỉ mua 4 cây mai bonsai gốc to bằng bắp chuối chân người lớn, vừa chưng vừa đi biếu mà giật mình.
Ông cụ bảo : « Tôi làm cái nghề này từ hồi còn thanh niên, và hơn 20 năm sau 1975, nghề này như biến mất vì ai cũng lo chạy ăn là chính. Nhưng vài năm gần đây (tức từ khoảng năm 2000), nghề này sống lại (tôi từng viết bài về ông cụ, kể về một lão nông đi làm bằng xe hơi, bởi nhà ở Gò Vấp, nhưng ông có một cái vườn lớn trồng Vạn niên tùng ở Củ Chi). Muốn biết dân giàu hay nghèo, cứ ra chợ hoa tết là biết. Vì chỉ khi người ta khá giả mới tính đến chuyện chưng hoa, chứ nghèo thì lo cho cái bụng là chính, tâm trí nào mà hoa với hòe »!
Bài review cuối cùng của năm âm lịch Giáp Thìn
1. Làm rõ thêm để xác định thái độ đối với ông Donald Trump trong cuộc chiến Nga – Ukraine
Có người hỏi tôi: Có phải anh ghét ông Trump lắm? Để trả lời câu hỏi này, tôi xin nhìn lại chính trong nhiệm kỳ đầu của ông ta, tôi đã từng viết một bài nhận xét ông này từ góc độ chuyên môn quan hệ quốc tế - địa chính trị. Và đến nay những thể hiện của ông ấy làm cho tôi nhận thấy rằng: Những nhận xét của mình là đúng, và sau khoảng 6, 7 năm gì đó, chưa có gì thay đổi.
Thực tế, tôi không có việc gì phải ghét ông ta cả. Đến cuộc chiến tranh này – cuộc chiến tranh của Putox đang tiến hành ở Ukraine, những người ủng hộ cho Ukraine chúng ta cũng chỉ mong ông ta có những hành động hợp đạo lý một chút.
Ngày cuối năm nhìn về tương lai.
1. Cơ thể con người, dù bé lớn, đều có các cơ quan và cấu trúc vận hành giống nhau. Không thể nói, trẻ em ít cân hơn, thấp bé hơn thì phải ít cơ quan hơn.
Đối với quốc gia cũng tương tự. Dù bé lớn, cấu trúc vận hành về cơ bản có nhiều điểm giống nhau. Nhưng không thể rập khuôn, rằng nước lớn có bao nhiêu tỉnh, bao nhiêu bộ thì nước bé cũng như vậy. Cũng không thể giảm trừ theo tuyến tính, rằng một tỉnh nước lớn có diện tích bao nhiêu, dân số bao nhiêu, thì cứ lấy đó mà chia ra khi lập tỉnh cho nước bé.
Canada có diện tích gần 10 triệu km2 nhưng chỉ có 10 tỉnh và 3 vùng lãnh thổ. Trung Quốc hơn 1,4 tỉ dân nhưng chỉ có 23 tỉnh, 5 khu tự trị, 4 thành phố trực thuộc và 2 đặc khu. Theo mô hình Canada và Trung Quốc mà chia tỉnh, thì Việt Nam chỉ có 2 tỉnh (miền Bắc, miền Nam) hoặc 3 tỉnh Bắc bộ, Trung bộ, Nam bộ) là cùng.
Hình như càng nhiều tuổi càng ít mong đến Tết. Cái khoảnh khắc năm tàn tháng tận thưở ngày xưa nôn nao hết mực, còn bây giờ lại nghe văng vắng hư ảo. Mang phận tha hương cầu thực, nỗi nắc nỏm trước mỗi giao thừa lại giục bàn chân tôi chộn rộn quay về quê cũ.
Được hay thua, mất hay còn, lắm lúc làm tôi cuống cuồng giữa bất an và ngộ nhận. Thế nhưng, ngày cuối năm, ngồi dưới mái ấm gia đình chợt nghe lòng nhẹ nhàng như nắng sớm vườn mai chơm chớm nụ.
Đây là cái xích đu lắc lư tuổi lên 5. Ngoài sân là cây mận leo trèo tuổi lên 10. Còn kia là chiếc xe đạp cút kít tuổi 16 cứ chạy tới chạy lui mà chưa bao giờ dám dừng lại trước cổng nhà bạn gái…
Kể nghe, hồi nẳm, lúc mới vào Saigon, gia đình gã ở vỉa hè, trên đường Lê Hồng Phong. Sau rồi mướn được cái gác nhà người bà con làm quản lý thị trường bên Phú Nhuận.
Năm đó, tết, người bà con lôi ra cả chục thùng pháo, đốt inh trời dậy đất, khói mịt mù, tới nỗi chị em gã phải chui vô phòng tắm trốn (Sau này thì gã biết là không nên làm vậy. Tránh khói mà vô phòng tắm là hạ sách - chỉ dùng trong trường hợp buộc phải tử thủ, chờ cứu hộ; còn nếu có thể chạy được thì nên chạy đến chỗ thoáng).
Trong ký ức của thằng bé con chưa đến 6 tuổi là gã, trận đốt pháo ấy, lớp xác pháo dày dễ cả tấc. Rồi suốt 3 mùng người bà con lại đốt nữa đốt nữa, khiến từ đó gã có phần ngán pháo (Tâm lý học gọi đây là hội chứng “Đứa trẻ bên trong” đó ha).
Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố vào ngày 26 tháng 1 rằng lực lượng của nước này đã chiếm được thị trấn Velyka Novosilka ở phía tây nam tỉnh Donetsk.
Velyka Novosilka, nơi có dân số trước chiến tranh là 6.000 người, là mục tiêu quân sự của bọn Nga kể từ mùa xuân năm 2022. Trấn này, nằm gần ranh giới hành chính của Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk, là khu định cư lớn cuối cùng ở phía nam Pokrovsk thuộc tỉnh Donetsk dưới sự kiểm soát của Ukraine.
Các blogger người Nga đưa tin rằng quân đội Nga đã kéo cờ ở trung tâm thị trấn và Dự án phân tích DeepState của Ukraine đưa tin rằng lực lượng Nga đã kiểm soát làng Vremivka và phần lớn Velyka Novosilka.
1. "Đôi nam nữ bị đâm chết trong đêm 27 Tết"- Khổ thân, rồi sao ăn tết? Rủ nhau đi ăn, đi chơi, rồi tiện tay thì... đâm nhau. Thằng máu lạnh ở Diễn Kim, huyện Diễn Châu Nghệ An ạ. Hai nạn nhân đều 19 tuổi.
Cũng sát tết: "Ô tô tông liên hoàn trước cổng chợ hoa Tết, xe máy bị cuốn vào gầm, 4 người nhập viện"- Thấy ảnh cái xe này ghếch hẳn lên thân xe kia. Chỗ này nhà cháu rất quen ạ, cổng chợ hoa Quảng An, đường Âu Cơ, Hà Nội.
2. "Vì sao chuối tiêu tăng giá chóng mặt tới vài trăm ngàn mỗi nải?"- Biết chết liền, và nữa, mỗi vùng cúng loại chuối khác nhau nhé. Có loại vùng này cúng nhưng vùng khác lại kiêng.
Lúc đầu tôi cứ nghĩ ai đó nhiễu sự mà "vu" cho cơ quan chức năng. Nhưng hóa ra có chuyện phạt thật. Những người bị phạt được cho là đã đăng tải bài viết xuyên tạc, xúc phạm một lãnh đạo của hãng hàng không Vietjet.
Tôi đã đọc cái bài "xuyên tạc" đó. Thực ra nó là một chuyện vui, có chút châm biếm nhẹ nhàng triết lý kinh doanh cùng với lỗi trễ bay của hãng Vietjet mà cả nước này đều biết.
Phải nói ngay, nhờ triết lý kinh doanh ấy, cộng với cách quản lý hiện đại, hiệu quả, không mầu mè mà giá vé Vietjet rẻ hơn hẳn các hãng hàng không khác. Thái độ phục vụ của hãng nói chung là ổn, trừ việc quá tiết kiệm lời xin lỗi mỗi khi có trục trặc nào đó.
Trong những năm dài cơm ăn nước uống miễn phí, có người canh trọn vẹn giấc ngủ, nên dành cho Trang thời gian lớn viết những kịch bản phòng tránh bọn lừa đảo!
Xem như em gái có cơ hội lập công chuộc tội.
Mới 26 tuổi, khi bạn bè đồng trang lứa vẫn ngồi trà sữa buôn dưa bở, thì Trang xuất ngoại ra đi tìm đường cứu thân! Trang kiêm cả quản lý cấp cao lẫn phiên dịch và tạo ra kịch bản, giúp ông chủ nước lạ lừa hơn 1.000 tỉ của 13.000 đồng bào mình.
Đây có lẽ là người viết kịch bản có thu nhập cao nhất năm 2024.
Tên thị là Phạm Thị Huyền Trang. Kịch bản thị viết là các kịch bản lừa đảo người Việt (máu thịt của thị) cho một ông chủ Trung Quốc ở Campuchia.
Nhờ kịch bản này 13.000 người đã bị lừa với số tiền lên đến 1.000 tỉ.
Ngày 15/01/2025, có một cô gái trẻ ở phường Long Bình (thành phố Thủ Đức) vay 200 triệu để chữa trị ung thư cho bố. Nhưng cô đã bị những kẻ lừa đảo lừa lấy đi hết.
Sau khi lên trình báo công an xong, cô đi ra khỏi cửa. Nhưng vì quá tuyệt vọng và tự trách mình, cô đi thẳng ra sông. Ba ngày sau, xác nổi lên, mẹ chống gậy đến hiện trường nhận dạng thi thể con gái. Cha từ bệnh viện về ôm con bên quan tài.
Đó chỉ là một trong rất nhiều thân phận bị bọn lừa đảo làm cho tan cửa nát nhà.
Tháng Chạp năm nay trời se lạnh nhiều ngày. Hoa tết đổ về Sài Gòn nhiều vô kể, đẹp lắm. Siêu thị, chợ búa hàng hóa ê hề, giá như ngày thường, thậm chí nhiều món rẻ hơn ngày thường.
Nơi khác ra sao không rõ, riêng ở Sài Gòn, nhiều nơi người bán đông hơn người mua. Chợ búa có nơi èo uột, siêu thị không ít chỗ loe ngoe vài khách. Còn vài ngày nữa tết, nhưng có thể dự đoán trước tình hình.
Một chậu mai bonsai trên vỉa hè Hóc Môn chiều 25-01 chỉ còn 100.000 đồng, ở Bình Đông “trên bến dưới thuyền” có cả dãy chậu mai treo bảng 300.000 đồng/chậu. Tết này khéo hoa lại đổ bỏ, đập bỏ nhiều hơn mọi năm. Hàng hóa này nọ lại bán tống bán tháo, nài nỉ người mua…
Có rất nhiều người mới được bổ nhiệm. Tuy nhiên công bằng mà nói vẫn chưa thấy cá nhân nào nổi trội, cho thấy họ được bổ nhiệm vì tài năng xuất chúng như ông Võ Văn Kiệt, Phan Văn Khải, Nguyễn Minh Nhị, Trương Vĩnh Trọng, Hồ Minh Phương...năm nào.
Ông Hồ Minh Phương, chủ tịch tỉnh Sông Bé (Bình Dương, Bình Phước) chính là người thực hiện thành công ý tưởng táo bạo của bí thư Sông Bé Nguyễn Minh Triết về việc « Trải thảm đỏ chào đón các nhà đầu tư » làm Bình Dương « lột xác » thành tỉnh giàu mạnh trong thời gian cực ngắn.
Cũng chưa thấy sự thay đổi do những người mới được bổ nhiệm tạo nên, cái này còn đòi hỏi thời gian.
Peter Pho (Phó Đức An) đã vài chục năm trong nghề báo chí, chủ yếu là bình luận thời cuộc. Dựa trên tình hình hiện tại để bình luận xu hướng của thời cuộc cần phải công tâm và bám sát thế sự. Nhiều khi, vì diễn tả chân thật mà dẫn đến bị nghi vấn về lập trường quan điểm.
Trump tuy là bạn già mà lão tôn trọng lâu năm. Nhưng Trump là Trump, và Peter là Peter. Lập trường của Trump ở nhiều điểm giống Peter Pho, riêng về vấn đề Ukraina thì Peter Pho có quan điểm riêng. Viết ra ở đây để nhiều bạn đang nghi ngờ được thấu tỏ. Trước sau như một, dù gươm kề tận cổ, súng kề tai, Peter Pho vẫn sừng sững hiên ngang đeo đuổi quan điểm của mình.
Gã hàng xóm hung hãn to xác với nắm đấm mạnh mẽ xông vào nhà của người Ukraine, đốt phá, giết chóc, cướp bóc, hãm hiếp và hành động bạo ngược trong gần ba năm, chiếm đóng đất đai của Ukraine và không cho phép những người hàng xóm khác của Ukraina nhảy vào giúp. Đây chứng minh rằng, lực lượng văn minh chính nghĩa của thế giới còn rất mong manh, và là một sự chế giễu của toàn thể xã hội loài người và là sự ô nhục đối với nền văn minh nhân loại.
1. Tiếp tục bàn về chính sách của ông Trump đối với Ukraine
Trong suốt mấy ngày qua, tôi tập trung quan sát các động thái của nhóm công tác trong chính quyền Donald Trump thông qua việc đưa tin của các KOL ủng hộ Ukraine.
Đáng chú ý chuyện, vẫn cái cậu KOL hay hoắng huýt vội vàng đưa tin “Trump dừng viện trợ (của Hoa Kỳ) cho Ukraine” sau cái lệnh “xem xét các khoản viện trợ trong 90 ngày.” Sau đó có một số phản đối việc đưa tin vội vàng này, và cậu ta đã đính chính. Tôi vẫn thận trọng, vì vẫn giữ nguyên những đánh giá của mình về ông Trump.
Và hôm nay đã có một động thái chính thức hơn: Tân Bộ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ, ông Marco Rubio cho ra một bản ghi nhớ về việc “dừng hầu như mọi khoản viện trợ nước ngoài ngoại trừ Israel và Ai Cập…”
