Đỗ Hoàng Diệu - Quyền riêng tư không có nghĩa đèn nhà ai nấy rạng

Năm dương lịch 2021 kết thúc ở Việt Nam với một cái chết. Khác hàng trăm hàng ngàn người từ giã cõi đời mỗi ngày, thân thể nhỏ bé tím bầm của em không chỉ làm mẹ em đau ngất, mà chấn động rung lắc trái tim của triệu triệu người Việt.

Kẻ thủ ác rồi sẽ phải đền tội. Xót thương đến mấy, kêu gào đến đâu cũng không thể mang linh hồn em nhập vào thể xác, cũng không thể quay ngược thời gian để đến căn hộ đó, đập cửa xông vào giải cứu em.

Gió to tạo sóng lớn, động đất sinh sóng thần. Cái chết của em như một trận động đất mạnh. Động đất tính bằng phút, sóng thần chỉ vài giờ. Đất đã động nhiều cơn, sóng đã chồm nhiều lần, chúng ta rung một lúc lắc vài ngày rồi quên dần quên đi... Bài học nào, đấu tranh nào, nhắc nhở nào cho chúng ta cho ngày mai?

Một cách khách quan, có thể nói hầu hết người Việt từng đánh con đánh cháu. Nhẹ nhẹ ít nhất cũng vài lần đét mông. Con ương như ổi xanh, đến Tây còn nổi nóng còn véo tai chả là ta vốn thấm nhuần yêu cho roi cho vọt. Mà cơn nóng rất thất thường, dễ kìm với người này nhưng cứ cao mãi cao mãi với người kia. Nóng tới mức mất kiểm soát, thành co giật, không còn nghĩ đấy là con mình, không còn biết đánh thế con mình sẽ đau lắm.

Thôi, thế hệ ông bà cha mẹ mình đã đành, giờ mình phải khác. Con nhỏ, tét mông mấy cái không sao, nhưng cháu lớn rồi, đừng đánh nữa. Các chuyên gia tâm lý đưa ra một số cách giúp bố mẹ kìm chế cơn giận, chúng ta thử áp dụng xem. Ví dụ các mẹ đeo dây thun buộc tóc vào cổ tay, khi cơn giận lên thì chuyển dây thun từ cổ tay này sang cổ tay kia cho đến lúc hạ nhiệt.

Nên chăng các cô giáo, nhất là các cô dạy tiểu học xem việc quan tâm đến tinh thần của trẻ là trách nhiệm bắt buộc? Bác sĩ, bệnh viện khi thấy bất kỳ vết thương nào trên thân thể một em bé cũng nên nghi ngờ, nên đặt câu hỏi? Ở các nước phát triển, phụ nữ và trẻ em khi đi khám bác sĩ bao giờ cũng được (bị) hỏi: cháu có an toàn trong ngôi nhà của mình không?

Kinh tế phát triển, quyền riêng tư được đề cao, lối sống dần Tây hóa. Nhà ai biết nhà nấy, ngay cả thôn quê giờ tình làng nghĩa xóm tắt lửa tối đèn có nhau cũng nhạt phai. Chúng ta cần hiểu quyền riêng tư không đồng nhất với đèn nhà ai nhà nấy rạng. Bạn có thể bị bắt bị xét hỏi nếu mở thư tín của hàng xóm, nhưng sẽ thành anh hùng nếu đập cửa xông vào ngôi nhà đang phát ra tiếng trẻ kêu cứu.

Không ai vô can. Mẹ em, ông bà em, hàng xóm, cô giáo, bảo vệ, công an, nhà báo, bí thư, chủ tịch... đều liên quan. Con người không chặn nổi động đất sóng thần, nhưng có thể ngăn quỷ dữ ăn thịt bé con bằng bùa phép "hãy lên tiếng nếu nhìn thấy nghe thấy gì đó".

ĐỖHOÀNG DIỆU 02.01.2022 (Tựa bài do Thụy My đặt)