Kiều Thị An Giang – Bảy cuộc chiến mang thương hiệu Trump

 

Tuyên bố “chấm dứt chiến tranh” luôn là chiêu PR mạnh nhất trong mọi chiến dịch tranh cử. Chẳng có gì khiến cử tri xúc động hơn hình ảnh một chính trị gia bước ra giữa khói lửa và tuyên bố : “Hòa bình đã trở lại.”

Là một thương gia, Donald Trump hiểu điều đó như một bản năng nhà nghề. Từ Oslo đến Gaza, từ Kashmir đến Budapest, ông đang dệt nên tấm thảm hòa bình mang thương hiệu của riêng mình- chỉ có điều, sợi chỉ dệt là quyền lực, còn màu sắc lại là ánh vàng của chiếc cúp Nobel Hòa bình mà ông ta mơ ước đoạt bằng được cho bằng anh bằng em.

Ông tự nhận đã chấm dứt "bảy cuộc chiến trên toàn cầu", và đang “làm tiếp cái thứ tám” (lời lẽ trong nguyên văn) - tức cuộc chiến ở Ukraine.

Nhưng ngay cả đứa trẻ, khi lật mặt sau của tấm huy chương ngoại giao ấy, đều thấy : Phần nhiều chỉ là ngừng bắn tạm thời, hợp tác kinh tế được nâng tầm, và những tuyên bố hòa bình có hạn sử dụng ngắn hơn cả một hợp đồng bảo hiểm du lịch.

Chúng ta hãy nói về "bảy viên ngọc rồng", hay bảy viên đá hòa bình mà Trump tổng thống gắn trên vương miện của Nobel khiến ông kiễng chân với mãi không tới. Đó là những gì ?

Vâng, bảy “kỳ tích” mà ông Trump thường kể lại trong các buổi hội họp đều có một điểm chung : Thực tế không trùng với kịch bản. Bởi trong đó đa phần là ông ăn ké, hưởng xái, dây máu ăn phần, làm cho có.

Ngừng bắn tạm thời - gồm Israel và Iran, Ấn Độ và Pakistan, Campuchia và Thái Lan - là những cuộc hạ nhiệt chớp nhoáng. Trump được hoan hô, còn sungs đạn thì chỉ được nghỉ trưa.

Hòa bình giấy tờ - như Rwanda và CHDC Congo, Armenia và Azerbaijan, Serbia và Kosovo - chủ yếu là các văn kiện hợp tác kinh tế và giao thông, nơi hòa bình được ký bằng bút bi nhưng không có binh lính nào được rút về.

Ngoại giao thất bại - như căng thẳng Ai Cập và Ethiopia quanh con đập Gerd, nơi ông Trump vừa làm trung gian, vừa… kích động chiến tranh khi buột miệng khuyên Ai Cập “đánh cho xong.”

Và cuối cùng là cuộc chiến Gaza - kỳ quan thứ bảy được Nhà Trắng giới thiệu như “bình minh lịch sử của Trung Đông.”

Nhưng chỉ mới chín ngày sau, bình minh ấy đã tắt. Gaza lại oằn mình trong bom đạn.

Thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin giữa Israel và Hamas được công bố trong ngạo nghễ, và truyền thông được mời gọi như dự lễ rửa tội cho “hòa bình mới.” Nhưng rồi Israel lại khạc đạn, và khói bốc lên như ba dấu chấm than trên thông điệp ngoại giao mà Trump gửi cho thế giới.

Một nhà phân tích Trung Đông mỉa mai : “Hòa bình kiểu Trump giống như nước hoa xịt phòng - át mùi khói thuốc trong vài phút, nhưng không làm biến mất đám cháy.”

Thỏa thuận không có cơ chế giám sát, không lộ trình chính trị, chỉ có ánh đèn flash và một Tổng thống tận dụng từng góc máy. Khi khói lửa quay trở lại, “hòa bình” sụp đổ như tấm phông sân khấu được treo bằng tơ nhện tháng Mười. Người Việt có câu : “Nói trước bước không qua.” Trong trường hợp này, Trump nói tới bảy bước, và chẳng qua bước nào.

Thế còn cuộc hẹn với Putin ở Buda và Pest ? Hòa bình, hay hè nhau ép chết Ukraina ?

Thế giới, ngây thơ và tuyệt vọng, lại hồi hộp chờ đợi cuộc gặp (được đồn đoán) giữa Donald Trump và Vladimir Putin tại Budapest - "cuộc hẹn hòa bình thứ tám.”

Một bên muốn thêm con số vào bảng thành tích, bên kia muốn hợp thức hóa lãnh thổ đớp được.

Chỉ có Ukraine là bên không được hỏi xem mình có muốn hòa bình kiểu ấy hay không. Và EU, bên đang è cổ viện trợ cho Ukraina để bảo vệ phẩm giá và tự do của chính mình, lại một lần nữa bị gạt ra bên lề. Trump khệnh khạng vuốt râu (nếu y cũng có râu) : "Tôi cung cấp vũ khí cho ukraina, Eu trả tiền- họ rất giầu !" (Nguyên văn lời lẽ của nhân vật kiến tạo hoà bình Donald Trump)

Trump nói rằng “Ukraine sẽ phải nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình.” Một kiểu hòa bình tính bằng kilomet vuông, kiểu cò kè chợ cá, chứ không phải bằng công lý. Nếu kịch bản này thành hiện thực, đó không phải là thỏa thuận ngoại giao, mà là bản án treo cho tự do châu Âu.

Một nền hòa bình được dựng bằng bản đồ, bằng sức ép và sự mệt mỏi của thế giới -chứ không phải bằng lẽ phải - chỉ có thể sinh ra những cuộc chiến khác. Bất kỳ nền hòa bình nào được xây trên sự bất công, sớm muộn cũng sụp đổ - như bức tường Berlin đã từng, dù khi ấy cũng được coi là “ổn định.”

Nếu hòa bình là món hàng, thì Budapest sẽ là cái chợ. Ở đó, người ta mặc cả lãnh thổ của Ukraine bằng chữ ký, bằng áp lực, bằng chèn ép, đánh hội đồng, bịt mồm và ức hiếp.

Không khó để nhận ra : Hòa bình không phải lúc nào cũng có mùi đạo đức - đôi khi nó có cả mùi thối rữa.

Đừng nhầm lẫn giữa im lặng và hòa bình.

Đừng gọi cái lặng thinh của người bị áp bức là trật tự.

“Hòa bình không phải là khi không còn xung đột, mà là khi công lý hiện diện.” - Martin Luther King

KIỀU THỊ AN GIANG 20.10.2025