Cọp giấy thương mại

Trận mưa hợp đồng tại Bắc Kinh ngày 09/11/2017 khiến tổng thống Trump không còn đòi đánh thuế thật nặng lên hàng Trung Quốc.

(Jean-Marc Vittori, Les Echos 13/11/2017) Chủ nghĩa bảo hộ ! Đây phải là công trình lớn nhất của tổng thống Hoa Kỳ, đồng thời là điểm khởi đầu của cuộc đua khó tin giúp ông thắng cử.

Donald Trump đã bắt đầu vượt qua các ứng cử viên khác trong cuộc bầu cử sơ bộ khi hứa hẹn đóng cửa nước Mỹ, đó là trung tâm chương trình kinh tế của ông. Trump mừng ngày bước vào Tòa Bạch Ốc bằng việc rút Hoa Kỳ ra khỏi TPP, hiệp định tự do mậu dịch xuyên Thái Bình Dương, được xây dựng để tạo điều kiện cho trao đổi thương mại giữa các nước châu Mỹ và châu Á.

Nay ông tiếp tục hứa với người Mỹ chính sách bảo hộ, chống lại hàng nhập khẩu. Donald Trump vừa nhắc lại điều này trong hội nghị thượng đỉnh APEC, vừa tập hợp các nhà lãnh đạo hai bên bờ Thái Bình Dương tại Việt Nam.

Nhưng lời nói đã không biến thành hành động thực sự. Donald Trump chừng như đã chôn vùi những lời hứa ngoạn mục nhất. Thuế hải quan thật cao đánh vào hàng Trung Quốc và Mêhicô thì vẫn đang lửng lơ. Sắc thuế sẽ làm chùn bước những công ty mở rộng các chuỗi sản xuất ra nhiều nước, đã biến mất ( dù chính quyền Trump cũng muốn đề nghị một phiên bản giảm nhẹ lên Hạ viện).

Các biện pháp được tiến hành tỏ ra không hiệu quả, thậm chí phản tác dụng. Cuộc điều tra về thép dùng cho quân sự đã làm các nhà kỹ nghệ Mỹ vội vã nhập về thật nhiều, sợ rằng không còn có thể mua được nữa. Mức thuế 24% đánh vào mặt hàng gỗ của Canada chỉ làm tăng giá thành đối với các doanh nghiệp Mỹ đang thiếu vật liệu để tái thiết các thành phố bị bão tàn phá.

Sự tương phản rất rõ ràng so với Trung Quốc, vừa trong các bài diễn văn vừa qua hành động. Chủ tịch Tập Cận Bình không bỏ qua một cơ hội nào để rêu rao chủ trương tự do thương mại. Chính quyền của ông ta tiến hành chính sách rất hiệu quả - mở cửa ở những lãnh vực mà các công ty Trung Quốc mạnh hơn, và đóng cửa ở những nơi khác - với một sự chuyên nghiệp của người nông dân quen điều tiết việc tưới tiêu trên cánh đồng lúa.

Mao Trạch Đông từng mơ tưởng, nay Tập Cận Bình và Donald Trump thực hiện : nước Mỹ đã trở thành một con cọp giấy ! Về thương mại quốc tế, Mỹ chỉ gầm thét mà không động thủ. Và Mỹ tự cô lập mình, như các đối tác cũ của TPP đã chứng tỏ là họ vẫn tiến lên tuy không có Hoa Kỳ. Một sự đảo lộn chưa từng thấy !