Tạ Duy Anh - Ngày cuối cùng trên cương vị tổng thống Đài Loan

Bà Thái Anh Văn sinh ngày 31 tháng 8 năm 1956, tại huyện Bình Đông, Đài Loan. Bà tốt nghiệp Luật khoa tại Đại học quốc lập Đài Loan năm 1978, lấy bằng Thạc sĩ Đại học Cornell năm 1980 và bằng Tiến sĩ Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị Luân Đôn năm 1984.

Bà đã giữ nhiều chức vụ chuyên môn ở nhiều trường đại học cho đến năm 1993, trước khi chính thức bước vào con đường hoạt động chính trị.

Bà Thái không xây dựng gia đình, sống giản dị, chân thành và đề cao các giá trị tinh thần. Hàng ngày bà vẫn trực tiếp làm những việc nhà, việc cá nhân như một công dân bình thường. Nghe nói, ngoài thời gian làm việc ở Phủ tổng thống, bà ở trong một căn chung cư chưa đầy 100 mét vuông?

Người dân Đài Loan, nhất là giới trẻ, giới trí thức cấp tiến rất ngưỡng mộ bà. Trong 8 năm dưới thời bà làm Tổng thống, Đài Loan có nhiều cải cách quan trọng, trong đó nhiều chính sách rất có lợi cho người Việt làm việc và sinh sống tại Đài Loan.

Mặc dù căng thẳng với Trung Quốc lên rất cao do lập trường cứng rắn của bà Thái, nhưng người dân Đài Loan luôn nhiệt thành ủng hộ bà. Theo nhà thơ, giáo sư Tưởng Vi Văn, cách nay hơn 70 năm về trước, 80 % người dân Đài Loan coi Trung Quốc đại lục là đất mẹ. Ngày nay 80 % người dân ở quốc gia này cho biết họ là công dân Đài Loan và Trung Quốc đại lục là một nước láng giềng ở phía tây. (Và tất nhiên rất hung hăng).

Hiện Đài Loan là nền kinh tế lớn thứ 12 thế giới, với GDP danh nghĩa đầu người là 33.000 USD/ năm, gấp gần 8 lần Việt Nam và gần 3 lần Trung Quốc.

Xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất của cá nhân tôi tới bà Tổng thống Thái Anh Văn. Chúc bà mạnh khỏe và có những năm tháng nghỉ ngơi tuyệt vời nhất.

Nhân dịp này xin giới thiệu bài viết trên Facebook cuối cùng của bà Thái Anh Văn trên cương vị tổng thống Đài Loan, qua bản dịch của Thạc sĩ Lù Việt Hùng, Đại học Thành Công, Đài Nam, Đài Loan.

"Hôm nay là ngày cuối cùng tôi làm việc tại Phủ Tổng thống.

Gần đây tôi có rất nhiều lịch trình, đều là lần cuối cùng, và tôi cũng đã gặp gỡ rất nhiều bạn bè, họ tranh thủ cơ hội để chụp ảnh cùng tôi. Sau khi chụp ảnh, họ thường nói một câu “Cảm ơn Tổng thống”, nhưng thực ra, người nên nói “cảm ơn” nhất, chính là tôi.

Cảm ơn nhân dân Đài Loan, tám năm trước đã cho tôi cơ hội và chính họ đã gửi gắm những mong muốn và kỳ vọng thay đổi Đài Loan cho tôi. Tôi đã đặt trọn niềm tin vào công cuộc cải cách khi bước vào Phủ Tổng thống. Tôi vẫn nhớ, trong buổi lễ nhậm chức tám năm trước, tôi đã nói rằng tôi sẽ khiến cho mọi người thấy được sự thay đổi của đất nước này.

Vì vậy, chúng tôi đã thành lập Ủy ban công lý lịch sử các tộc người nguyên trú (Indigenous Historical Justice and Transitional Justice Committee), thành lập Ủy ban xúc tiến công lý chuyển đổi* (Transitional Justice Commission), nỗ lực thực thi công lý lịch sử và công lý chuyển đổi của Đài Loan, thể hiện giá trị dân chủ của Đài Loan.

Chúng tôi cũng thúc đẩy nâng cấp nền công nghiệp, ổn định nền kinh tế, góp phần xây dựng đất nước Đài Loan, nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia, giúp Đài Loan đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và sự thịnh vượng toàn cầu, đồng thời đặt nền móng vững chắc cho các thế hệ sau của chúng ta.

Ngoài ra, chúng tôi còn thực thi quyền bình đẳng hôn nhân, cải cách hệ thống lương hưu, cải cách quốc phòng, tự chủ quốc phòng, chuyển đổi năng lượng, mặc dù trong quá trình thực hiện còn có vô vàn thử thách và khó khăn, nhưng với niềm tin và khát khao để đất nước trở nên tốt đẹp hơn, cuối cùng chúng ta đã thấy một Đài Loan tiến bộ và đổi thay.

Cảm ơn mọi người, đã cùng tôi tạo ra nhiều lần đầu tiên cho Đài Loan, để tự do dân chủ, công bằng chính nghĩa, tôn trọng bao dung, được sinh sôi nảy nở trên mảnh đất này, viết nên trang sử mới cho Đài Loan, cũng như thúc đẩy sự phát triển toàn diện của quốc gia.

Tôi từng nói rằng nhiệm kỳ của tôi sẽ kết thúc vào ngày 20 tháng 5, nhưng đất nước của chúng ta luôn tiếp tục tiến về phía trước. Nếu được hỏi muốn để lại câu nói nào cho Đài Loan, tôi sẽ nói, tôi hy vọng Đài Loan là một Đài Loan đoàn kết.

Chúng ta phải có niềm tin vào bản thân, nếu chúng ta hợp tác sâu rộng, miễn là việc tốt cho đất nước, thì chắc chắn có thể làm được.

Tám năm qua đã là như vậy, tôi tin rằng, những ngày sắp tới cũng sẽ như vậy.

Một lần nữa, cảm ơn mọi người dân Đài Loan, trong tương lai, dù ở trên cương vị nào đi chăng nữa, tôi vẫn sẽ tiếp tục đồng hành cùng các bạn, cùng Đài Loan tiến bước về phía trước.

*Chú thích của người dịch: “Công lý chuyển đổi” là những việc mà các quốc gia tự do dân chủ thực hiện để khắc phục những hành vi vi phạm pháp luật và bất công do chế độ chuyên chế độc tài trước đây đã thực hiện.

TẠ DUY ANH 20.05.2024