Đỗ Hoàng Diệu - Nguyễn Huy Thiệp và thần linh

 1. Tôi luôn phản đối việc thánh hóa người trần. Con người, dù anh có là ai, tài năng tới đâu, đức độ tới đâu, vẫn vô vàn khiếm khuyết.

Nhưng tôi tin thần linh, cùng những huyền hoặc.

Tôi nghĩ Nguyễn Huy Thiệp đã viết văn như thần viết. Truyện ông hay không phải do học tập cần cù rèn luyện. Thượng đế đã chọn ông.

2. Nhiều người cứ dè bỉu khi một vài nhà văn Việt nghĩ tới Nobel. Xét riêng về truyện ngắn, Nguyễn Huy Thiệp hơn đứt nhiều văn nhân đã đoạt giải thưởng này. Ví như Alice Munro, cho đến giờ tôi vẫn chưa hết băn khoăn tại sao người ta lại vinh danh tác phẩm của bà.

Nhưng Nobel văn học dường như không chỉ phụ thuộc vào tác phẩm, tài năng của nhà văn. Gần đây, nó đã thành khuynh hướng chính trị, như Pulitzer. Vả lại, sách của ông chưa được dịch một cách có hệ thống sang Anh ngữ là rào cản lớn.

3. Nguyên thủ quốc gia, chủ tịch nước từng học tổng hợp Văn, là giáo sư, chắc chắn phải biết Nguyễn Huy Thiệp, bông hoa sen rạng rỡ không chỉ của Đồng Tháp Mười. Nếu tôi giúp việc cho chủ tịch những ngày này, tôi sẽ "báo cáo" rồi thảo chương trình để ngài tham gia đám tang Nguyễn Huy Thiệp.

Tố Hữu, khi thời đại này qua, người ta sẽ chỉ còn nhắc tới như một nhà thơ chính trị - chứng nhân lịch sử. Nguyễn Huy Thiệp, văn chương ông sẽ thơm mãi thơm mãi, gắn liền hồn cốt tiếng Việt người Việt.

4. Nghe nói Hội Nhà văn sẽ đứng ra lo tang lễ. Tôi, một độc giả, một người bạn của ông trân trọng điều đó. Mong thay, sau khi mồ ông yên mả ông đẹp, linh hồn ông theo dòng sông trôi đi tìm thấy con gái thủy thần, người ta sẽ cấp phép in ấn - phát hành cho cuốn tiểu thuyết võ hiệp ông viết xong đã mấy năm nay, đã long đong hết nhà xuất bản này sang nhà xuất bản khác mà chưa có phép. Bạn đọc của ông mong chờ biết bao nhiêu!

Phần tôi, nói năng chi lúc này cũng thừa. Buồn và nhớ thương.

ĐỖHOÀNG DIỆU 21.03.2021 (Tựa bài do Thụy My đặt)