Đoàn Kiên Giang – Ta có cần một « bức tường than khóc » ?

 

Ở vùng đất thánh Jerusalem có bức tường gọi là Bức tường phía tây (Western Wall), được vua Herod Echo xây dựng vào đầu thế kỷ I trước Công nguyên, trên một đoạn đường của ngôi đền do vua Salomon dựng nên cách đó gần 3.000 năm. Hiện bức tường là những khối đá lớn đặt lên nhau, tới 45 tầng đá, đẽo gọt tinh xảo.

Bức tường được gọi là "bức tường than khóc", bởi đó là nơi người Do Thái tới cầu nguyện cho số phận dân tộc họ, luôn bị xua đuổi, chiến tranh liên miên. Theo tục lệ, bất cứ ai có mong ước nào đều có thể viết lên một tờ giấy rồi nhét vào kẽ hở trong bức tường, qua đó gởi tới Đấng trên cao và được đáp ứng.

Đức Giáo hoàng, Tổng thống Donald Trump... đã tới địa điểm này. Giáo hoàng đã cầm một phong thơ và nhét vào khe tường, ghi lời nguyện cầu cho hòa bình giữa các dân tộc, các tôn giáo, người với người... Ngài trước đó đã đặt vòng hoa tưởng niệm nạn nhân Do Thái bị diệt chủng.

Những ngày này, TPHCM đang lấy ý kiến người dân về "Đài tưởng niệm" dự kiến tại số 1 đường Lý Thái Tổ. Như Tuổi trẻ viết, góp ý để đó là "Biểu tượng ghi nhận sự chung tay đồng lòng của nhân dân vượt qua đại dịch Covid, đồng thời thể hiện trọn vẹn, sâu sắc truyền thống đoàn kết, gắn bó, nghĩa tình của người dân thành phố..."

Đợt lấy ý kiến này là từ chỉ đạo của Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang, người đang "xé rào" vì sự thay đổi hiếm có tiền lệ : Biến đất vàng thành không gian công cộng ; Thành phố đặt con người làm trung tâm...

Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn đã hoan nghênh "lựa chọn khó khăn" của Bí thư Quang, và có góp ý : Khu Điện Biên Phủ - Lý Thái Tổ nên quy hoạch thành vùng di sản đặc biệt, giữ lại toàn bộ biệt thự Pháp cũ để phục vụ văn hóa - giáo dục. Khu này nằm cạnh trường Đại học Sư phạm, Khoa học Tự nhiên, Chuyên Lê Hồng Phong… Nếu làm đúng, có thể biến cả khu này thành "phố học thuật - văn hóa", rất đẹp và giàu bản sắc.

Về khu đất Bến Nhà Rồng chuyển thành không gian cộng đồng, Kkến trúc sư cho rằng chuyển khu đất này thành công viên - văn hóa sẽ giúp giảm gánh hạ tầng đáng kể. Nếu để xây cao ốc, sẽ lại phải làm đường ngầm, cực kỳ tốn kém. Nếu là công viên, không cần đường ngầm, không cần chống thấm, lại được một không gian xanh quý giá...

Đã có nhiều đóng góp của người dân, tích cực và chưa tích cực… trên mạng xã hội. Và tổng hợp lại, dường như có một câu hỏi nên được đặt ra : Ta có cần một "Đài tưởng niệm", lúc này, khi ngay cạnh ký ức về yêu thương, tình quân-dân trong đại dịch, vẫn có vết đau nào đó chưa nguôi trong trái tim con người ?

Người dân đã đề đạt nhiều gợi ý để thay cho "không gian tưởng niệm" này : Một không gian ngập tràn sắc xanh, với văn hóa, giáo dục, thể thao, phục hồi chức năng, nghệ thuật đường phố... thú vị lắm chứ ?

Thành phố này, mấy trăm năm qua, đã trải, bước qua, vượt qua nhiều mất mát. Và rồi tất cả những ai oán, khổ sở đều phải bỏ lại, để quá khứ khép lại, để trái tim được chữa lành, để tri thức xóa sạch những khác biệt màu da, quê hương, miền xứ... Chỉ yêu thương, nhân ái ở lại và còn mãi.

Thành phố của chúng ta, không quen than khóc !

ĐOÀN KIÊN GIANG 05.11.2025