Nguyễn Văn Tuấn - Trách nhiệm và nhân văn trong lũ dữ

“Tất cả những người đã qua đời đều vì lũ. Nếu không có lũ lụt [...], rất có thể họ đã không mất mạng. Tôi nhận hoàn toàn trách nhiệm về mình. Không cần phải phân định nguyên nhân gì thêm nữa."

Đó là câu nói của ông Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul về những người qua đời trong trận lũ lụt vừa qua.

Cũng giống như các tỉnh miền Trung bên mình, các tỉnh miền Nam Thái Lan cũng trải qua một tình trạng thê thảm. Thật ra, lũ lụt ảnh hưởng đến 10 tỉnh ở Thái Lan! Nước ngập đến nóc nhà, người dân phải sống trên nóc nhà hàng tuần liền. Có một người già qua đời chỉ vì không có xe cứu thương đến kịp.

Tổng số người bị ảnh hưởng là 1,9 triệu (chỉ riêng Songkhla là 1 triệu người). Số ca tử vong là 162 người, trong số này 110 người tại tỉnh Songkhla. Họ không giấu diếm những con số. 

■ Chánh phủ Thái Lan làm gì?

Nguyên tắc hành động là như ông Thủ tướng Anutin Charnvirakul cam kết: "không để ai bị bỏ lại phía sau".

Họ điều động hàng không mẫu hạm Chakri Naruebet, trực thăng, máy bay vận tải C-130, hơn 80 máy bơm công suất lớn, và hàng ngàn quân nhân và tình nguyện viên.

Họ thiết lập các trung tâm tạm trú cho nạn nhân lũ lụt.

Họ tung ra những gói cứu trợ trị giá [tương đương] 103 ngàn tỉ đồng, tức chừng 4,3 tỉ USD. Đây là gói cứu trợ nhanh và lớn nhứt trong 25 năm qua. Theo đó: Mỗi hộ bị ảnh hưởng được trợ cấp [tương đương] 195 triệu đồng. Gia đình có người chết được trợ cấp 1,4 tỉ đồng.

Họ không mất thì giở để phân nhóm, đòi giấy tờ phiền phức. Khi báo chí hỏi liệu những người không chết đuối mà qua đời vì bệnh nền trong lúc lũ có được bồi thường không, ông Thủ tướng trả lời dứt khoát: "Tất cả các trường hợp tử vong trong thời gian xảy ra lũ đều được xem là do lũ. Chúng tôi theo nguyên tắc nhân đạo. Mọi cái chết đều là hậu quả của lũ lụt. Tôi chịu hoàn toàn trách nhiệm, không cần phải phân loại." 

■ Nhận lỗi

Có thể nói hình ảnh nổi bật và gây cảm xúc là ông tân Thủ tướng Anutin Charnvirakul. Ông đi thị sát tình hình, không phải 1 lần, mà là 4 lần.

Ông không đổ lỗi cho cấp dưới, không né tránh. Ông nhận lỗi. Tại Bệnh viện Songklanagarind, ông thừa nhận những hạn chế, sai sót của chánh phủ trong công tác ứng phó lũ lụt: "Tôi vô cùng tiếc thương và nhận hoàn toàn trách nhiệm về mình. Không cần phải phân định nguyên nhân gì thêm nữa."

Trong lần thị sát mới nhứt, ông đi trên xe quân sự, và một người dân đi xe gắn máy bám theo đoàn xe quân sự, hét lên yêu cầu ông xuống đi bộ giữa đường ngập. Ông dừng lại và nói: "Ai ở hoàn cảnh này cũng sẽ tức tối. Với tư cách là chánh phủ, chúng tôi xin lỗi vì đã để người dân phải sống như thế này."

Hành động của chánh phủ Thái Lan cho thấy trong hoạn nạn, điều người dân cần không phải là sự hoàn hảo, mà là một bàn tay không quay lưng và một trái tim dám nói xin lỗi.

Dám nhận sai sót, dám cúi đầu xin lỗi và dám hành động hết mình để không ai bị bỏ lại phía sau là một bài học ứng xử vậy. Ông Anutin và chánh phủ Thái Lan đã cho thế giới một bài học lớn về trách nhiệm và nhân văn giữa lũ dữ.

NGUYỄN VĂN TUẤN 30.11.2025 (Tựa bài do Thụy My đặt)