Phúc Lai - Vài nét về cuộc chiến tranh Nga xâm lược Ukraine ngày 13/12/2024

 

Đấy nhé, thưa quý vị độc giả thân mến của tôi. Thật bõ công ngồi đếm xe tăng trên ảnh vệ tinh… Tôi báo cáo quý vị từ nửa năm trước rồi phải không nhỉ: khoảng tháng Tám năm nay, Nga sẽ cạn kho xe tăng, và nó sẽ bộc lộ ra ở mức độ nghiêm trọng vào khoảng sau đó 3 tháng.

Tin này đã có nhiều nguồn xác nhận trong suốt thời gian qua, nhưng hôm nay lại thêm tin nữa, tất nhiên nguồn mạng xã hội thôi, nhưng bây giờ riêng chuyện này thì tôi tin. Nhóm này viết:

“Cuối cùng chúng ta cũng đến nơi! Một căn cứ lưu trữ lớn của Nga gần như trống rỗng, không còn bất kỳ thiết bị nào! Một chủ đề về cảnh quay mới nhất về Căn cứ Dự trữ Xe tăng Trung tâm số 1295. Trước hết, chủ đề này gần như là một bài phân tích về một đống rác hơn là một căn cứ dự trữ. Và trước khi ai đó tỏ ý kén cá chọn canh, tôi muốn nói về một căn cứ lưu trữ lớn. Bạn có thể thấy rằng một số căn cứ nhỏ hơn đã trống rỗng từ một thời gian trước đây rồi.”

Ha ha, cho phép tôi cười to một câu. Và sau đó đến lượt mạng xã hội cười giễu: “Thật đúng là siêu cường! Nga có 13.000 xe tăng cơ đấy! Và bây giờ, chúng đây!”

Nếu ai đó còn nói về “những chiến thắng của Nga trên chiến trường Ukraine” và ngược lại, “người Ukraine đang thất bại” thì hãy xem đấy. Nga, một đội quân đã từng tràn ngập cả Châu Âu bằng xe tăng (và họ đã từng luôn đe dọa người phương Tây bằng câu tương tự: chỉ trong vài giờ, xe tăng của chúng tôi sẽ tràn ngập châu Âu!). Thế mà nay, cạn sạch xe tăng chỉ vì cuộc chiến ở Ukraine.

Câu hỏi đặt ra là, quân đội Nga là quân đội của xe tăng và pháo binh, thế mà bây giờ không có cả xe tăng lẫn pháo binh, vậy thì đánh nhau làm sao? Bằng “bia thịt” chứ sao, hỏi thế mà cũng hỏi! Quý vị sẽ hỏi ngược lại tôi như vậy.

Một lần nữa tôi xin nhắc lại câu nói bất hủ mà tôi đã nhiều lần trích dẫn: “Không nên tin sức mạnh của kẻ thù là vô hạn.” Bản quyền: nhân vật tướng Bessonov, tác phẩm “Tuyết bỏng” của Yuryi Bondarev. Đến đây, tôi xin phép cùng quý vị, chúng ta đi vào nghiên cứu xem đâu là điểm giới hạn của “sức mạnh Nga.” Nhưng trước khi đi vào làm việc này, tôi cần phải xin lỗi quý vị trước đã.

Trong bài review chiến sự hôm qua, tôi có một điểm sai lầm: nhầm vị trí trên bản đồ, do vậy tôi cho rằng quân Nga còn cách Pokrovsk 48 ki-lô-mét. Thực tế hiện nay tính từ điểm gần nhất là Sevchenko thì chúng chỉ còn cách Pokrovsk có 6 ki-lô-mét thôi. Thật là một sai lầm nghiêm trọng, và tôi thấy xấu hổ quá… Nhưng mà tôi nghĩ rằng quý vị sẽ bỏ quá vì tôi không phải là chuyên gia quân sự, chỉ có khả năng tính khi nào thì Nga thiếu vòng bi mà thôi.

Tuy nhiên, cái nhìn của tôi về đại cục vẫn giữ nguyên. Mời quý vị nhìn sang địa điểm thứ hai trên bản đồ: Chasiv Yar. Trước đây chúng ta đã từng rất quan tâm đến nó, nhưng bây giờ thì vị trí của trận đánh Pokrovsk trở nên quan trọng hơn và chiếm hết cả thời lượng trong quan tâm của chúng ta. Trong bản tin của Bộ Tổng tham mưu Ukraine lúc 8 giờ sáng 12/12 (tức là khoảng trưa nay theo giờ Hà Nội), có viết : “Trên hướng Kramatorsk ngày hôm qua, địch đã hai lần cố gắng tiến tới gần các khu định cư Chasiv Yar và Stupochka.”

Trước đây tôi đã từng so sánh giữa hai hướng: hướng Pokrovsk và Chasiv Yar, hay Kramatorsk thì chính xác hơn, và cho rằng hướng Chasiv Yar quan trọng hơn nhiều. Vì nó là chốt chặn trên con đường hướng tới hai thành phố Kramatorsk và Slovyansk, là hai thành phố trung tâm đầu não chỉ huy của lực lượng vũ trang Ukraine trong nhiệm vụ bảo vệ vùng còn lại của Donbas. Nếu chiếm được hai thành phố này, thì Putin hoàn toàn có thể tuyên bố một chiến thắng huy hoàng và tìm cách chấm dứt chiến tranh ngay lập tức bằng những giải pháp chính trị kèm theo, kiểu như gây sức ép với Hoa Kỳ và phương Tây để họ ép chính quyền Zelenskyy đầu hàng.

Nhưng quý vị hẳn còn nhớ khi Nga sắp chiếm được Bakhmut, tôi có đặt một câu hỏi rằng: “Sau khi chiếm được thành phố này, thì chúng có thể đi tiếp đến đâu được nữa?” Đặt câu hỏi đó, tôi dựa trên tìm hiểu của mình về khu vực Chasiv Yar và những nẻo đường đến hai thành phố Kramatorsk và Slovyansk: địa hình dốc nhiều chia cắt, thuận tiện cho xây dựng hệ thống phòng thủ thụ động. Do vậy nếu quân Nga muốn từ Bakhmut tấn công Chasiv Yar rồi từ đó đi tiếp đến hai thành phố Kramatorsk và Slovyansk thì phải có nguồn lực rất mạnh.

Như vậy, chúng ta có thể cho rằng chúng nhận ra hướng Pokrovsk phía Ukraine có lực lượng và hệ thống phòng thủ yếu hơn, địa hình thuận lợi hơn. Một điểm nữa cần lưu ý, là hướng Pokrovsk có Vuhledar, là địa điểm từ rất lâu như cái gai trong mắt bọn chỉ huy Nga, vì vị trí của nó nằm nhô rất sâu vào phòng tuyến của chúng. Đã rất nhiều lần tôi dùng vị trí này để đo đến các khu vực tiềm tàng của Nga có thể có trung tâm hậu cần, cũng như các tuyến đường giao thông. Hồi đó tôi thường viết: “Có Vuhledar và HIMARS, thì coi như tuyến giao thông đó của Nga như nằm trong túi của người Ukraine.”

Một lý do nữa Pokrovsk được chọn làm mục tiêu, vì nếu quân Nga chiếm được nó, sẽ chỉ còn hơn một chục ki-lô-mét là đến được địa giới hành chính giữa hai tỉnh Donetsk và Dnipropetrovsk, đây cũng là một lựa chọn để Putin có thể tuyên bố chiến thắng. Như vậy, tôi nghĩ đã đủ lý do để giải thích cho lựa chọn của Nga, dẫn đến những nỗ lực phi thường của quân đội này, và kết quả của nó là những thiệt hại nhiều đến kỷ lục mà trong bài hôm qua chúng ta đã đề cập, từ nguồn phân tích của nhóm Osint.

Chưa hết, thưa quý vị. Cách đây 5 tháng, tạp chí Forbes có bài của tác giả Euheniia Martyniuk báo cáo: chỉ trong 3 tháng từ khi bắt đầu chiến dịch chiếm thị trấn Chasiv Yar (từ tháng Tư năm nay), Nga đã mất gần 100.000 quân, chính xác hơn là trên 99.000 quân. Gần 10 vạn quân lính bị mất mạng, chỉ để thi hành một chiến dịch đánh chiếm một thị trấn nhỏ trước chiến tranh có 12.000 dân.

Hồi đó bài báo viết: “Người phát ngôn của Ukraine Nazar Voloshyn đã xác nhận một cuộc rút lui chiến thuật về phía tây vài dãy nhà qua Kênh đào Siversky Donets – Donbas. Động thái này được thúc đẩy bởi cuộc pháo kích dữ dội của Nga đã phá hủy các tòa nhà ở quận Kênh đào. Các vị trí phòng thủ mới ở phía tây kênh đào mang lại lợi thế chiến lược, buộc quân đội Nga phải băng qua tuyến kênh mương và sông trước khi trực tiếp giao tranh tại các tuyến phòng thủ của Ukraine.”

Sở dĩ chuyện Chasiv Yar này được nhắc lại, vì câu chuyện Pokrovsk của ngày hôm nay, hay nói cách khác, không có Chasiv Yar thì không có Pokrovsk. Dần dần, chúng ta hình dung được rằng: Ban đầu Bộ chỉ huy Nga đã lựa chọn thị trấn này để tấn công, với mục tiêu lớn hơn là cặp hai thành phố Kramatorsk và Slovyansk. Sau đó, chắc hẳn chúng nhụt chí với tính chất khó khăn của khu vực này, nên chúng xoay dần mục tiêu.

Giảm dần mức độ ác liệt ở Chasiv Yar, đầu tiên chúng tăng ở Toretsk, thị trấn cách Chasiv Yar khoảng 25 ki-lô-mét về phía nam. Theo ông Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Ukraine, Oleksandr Syrskyi lưu ý rằng vào ngày 2 tháng 7 năm nay, giao tranh đặc biệt khốc liệt gần Toretsk. Đây cũng là thời gian chúng bắt đầu gia tăng nỗ lực trên hướng Pokrovsk, đến cuối tháng Chín thì chiếm được Vuhledar.

Những thông tin trên giúp chúng ta hình dung được phần nào diễn biến của cuộc chiến tranh từ tháng 10 năm 2023 (là thời điểm Nga bắt đầu trận đánh Pokrovsk, thể hiện qua những nỗ lực được báo cáo là “trên hướng Vuhledar”) cho đến nay, và có một giai đoạn trùng thời gian của trận đánh giành Chasiv Yar. Nếu chỉ xem xét các con số chẳng hạn như số “kiện hàng 200” hoặc số xe tăng Nga bị hạ, sẽ không thể rõ được khu vực nào là ác liệt hơn, nhưng nhìn những con số khủng khiếp đó thì chúng ta có thể hình dung được phần nào tính khốc liệt của các trận đánh.

Có lẽ chính bọn Nga này cũng chờ đợi xem khi nào sẽ đến điểm tới hạn về sức mạnh quân sự của Ukraine. Nói ví dụ, nếu như chúng ta chờ đón thời điểm cạn kiệt vũ khí nặng của Nga, và bây giờ thì nó đã đến… thì chắc chắn chúng cũng sẽ chờ đón thời điểm đó của Ukraine, và tôi cho rằng cũng có căn cứ để tính toán chuyện đó, vì người Ukraine cũng vẫn phải sử dụng vũ khí, khí tài và vẫn thiệt hại, chứ không thể nói là không có – đồng thời máy bay không người lái tự sát của Nga, Lancet, vẫn là một trong những loại tốt nhất trên chiến trường, cũng có thể gây ra cho người Ukraine nhiều thiệt hại.

Phân tích như vậy để thấy, để bảo toàn được lực lượng với người Ukraine là hết sức vất vả và khó khăn. Nhưng, ngày hôm nay đã đến.

Tin nức lòng đầu tiên trong ngày, là tên lửa lai máy bay không người lái của Ukraine đã được sử dụng, nào là mục tiêu sân bay Taganrog, nào là nhà máy lọc dầu... Tin tiếp theo là vụ tấn công “mưa máy bay không người lái và tên lửa” của Ukraine vào bán đảo Crimea. Vậy là điều tôi dự báo cũng đã đến: Người Ukraine sẽ dùng tên lửa do chính mình chế tạo để tấn công sâu vào nội địa nước Nga. Nếu trong những ngày tới lạnh sâu mà họ chiếu cố hệ thống điện xung quanh thủ đô Mátxcơva thì có thể đem lại những hỗn loạn của thành phố này.

Tôi xin nhắc lại, tôi không ủng hộ việc tấn công các mục tiêu dân sự, nhưng hệ thống điện của Nga đang cung cấp điện cho sản xuất công nghiệp quốc phòng, từ đó bom đạn được đem ném xuống các thành phố Ukraine. Và còn lý do nữa, là tại sao Nga được đánh phá hệ thống năng lượng Ukraine, trong khi họ không được phép giáng trả? Người dân Nga phải được nếm mùi đó, vì họ đã ủng hộ, hoặc ít nhất không phản đối cuộc chiến tranh của Putin. 

Đến nay thì đã hai năm rõ mười về lập trường của hai bên: Ukraine sẽ không bao giờ nhượng bộ về lãnh thổ để đổi lấy hòa bình, nếu không thì sẽ chẳng bao giờ có thêm những chuyến tàu chở vũ khí ùn ùn kéo đến cho Ukraine mấy tuần qua, cũng như động thái cho ra lò những loại vũ khí mới… Không những thế, chúng ta còn thấy việc tập kích hàng loạt những mục tiêu trọng yếu của Nga. Chẳng có nước nào chuẩn bị đầu hàng mà lại như vậy cả. Trong khi đó, con mụ Zakharova đăng đàn tuyên bố: Nga không nhượng bộ về Ukraine và nhiệm vụ của nước này ở Syria đã kết thúc. Ôi dào, chạy thì bảo là chạy, sụp đổ thì bảo là sụp đổ…

Về chuyện không nhượng bộ, Zakharova là cái loa của Putin, chẳng phải là gì khác, vì vậy y thị nói như thế, là Putin muốn như thế. Và điều này, tôi đã phân tích từ trước: Người Ukraine hiểu rõ Putin sẽ không bao giờ thay đổi, và cũng có nghĩa là sẽ không bao giờ có hòa bình chừng nào còn Putin.

Mấy ngày qua, báo chí đất nước của chúng ta tiếp tục mô tả về chiến thắng huy hoàng của liên quân Nga-Triều trên mặt trận Kursk: Nga bao vây tiêu diệt gọn 13 lữ đoàn của Ukraine ở Kursk… Nga phản đòn ở Kursk, vượt biên giới sang vùng Sumy... Vậy sự thật là gì? Tờ The Guardian đưa tin ngày 10 tháng 12 năm 2024, Putin đã sa thải thống đốc vùng Kursk Alexei Smirnov.

Động thái này bị giới thông thạo tình hình trong chính nội bộ của Nga đánh giá, nó diễn ra sau một loạt các hoạt động quân sự thất bại của Nga nhằm chiếm lại vùng đất tỉnh Kursk bị quân Ukraine chiếm giữ. Bản thân Alexei Smirnov không đóng vai trò gì nhiều trong chiến dịch của Nga phản công đẩy quân Ukraine về nước, và việc sa thải thống đốc vùng Kursk không phải là giải pháp, mà nó đang cho thấy một nỗ lực tuyệt vọng của giới chóp bu cầm quyền Nga đang cố gắng đổ lỗi cho người khác vì những tính toán chiến lược sai lầm của chính mình, những quyết định sai lầm từ bên trong Điện Kremlin.

Theo các nguồn tin từ phía Nga, tôi hiểu rằng, các cuộc tấn công của Nga đều thất bại và bị thiệt hại nặng nề… Đồng thời chính những người Nga cựu quân nhân nhận xét rằng, những gì đang diễn ra ở Kursk đã cho thấy một sức mạnh mới từ một quân đội mới, mà họ mô tả là “quân đội Ukraine không chỉ được phục hồi mà đã lột xác với khả năng thích ứng rất linh hoạt”. Do dó, những đơn vị Ukraine ở Kursk đã và đang liên tục đánh bại các đơn vị đối thủ từ phía quân đội Nga của họ. Họ (những cựu quân nhân Nga) nói thêm: tình hình ở Kursk là vô vọng.

Không có hòa bình, nếu còn Putin. Người Ukraine hiểu điều đó, nên những chuyện tiêu diệt 13 lữ đoàn, nghe như trong chuyện cổ tích. Nếu đã tiêu diệt được 13 lữ đoàn của Ukraine ở Kursk, thì hoặc là đã đuổi được họ về nước, hoặc là còn có đến… 26 lữ đoàn nữa phai tiêu diệt nốt. Bộ Quốc phòng Nga thật là cơ quan rất khéo vẽ chuyện hoang đường. Và với Kursk, đồng thời chúng ta đang thấy những mục tiêu khác bị đánh rộ lên… chắc chắn sẽ đến ngày có những biến cố lớn hơn… tất cả đồng loạt dồn ép quá trình nội bộ thay thế lẫn nhau, và sẽ đến lúc Putin phải bị hạ bệ.

Chiều nay, nhóm du kích Ukraine ATESH hoạt động ở Crimea báo cáo, Nga đang rút nhiều khí tài nặng từ Crimea về khu vực tỉnh Zaporizhia, đây là động tác đáng chú ý. Hoặc là chúng định tấn công mạnh ở đây, vẫn theo hướng Pokrovsk… hoặc đơn giản chỉ là lo bị tấn công ở Crimea và rút về theo cầu Kerch thì đã khó khăn hơn, hoặc không thể… hoặc tất cả các lý do trên.

Và giá đô-la so với rúp thì lại tăng thêm một chút. Chiếc đồng hồ đếm ngược cho Putin vẫn kêu tích tắc, tích tắc.

PHÚC LAI 13.12.2024