Bích Hậu - Đức Tả quân Lê Văn Duyệt

Thỉnh thoảng mình rảnh lại đi thăm Lăng Ông, tức lăng của Đức Tả quân Lê Văn Duyệt, vì khá gần.

Hơn nữa ngồi trong khu vườn của lăng, dưới tán của những cây sala tuyệt đẹp nghe chim hót, và nhìn mọi người nghỉ ngơi giữa một thành phố đầy bận rộn, thật thú vị.

Những lúc đó mình thường nghĩ về công đức của Đức Tả quân, một người có tài ba, có đức độ, nhân cách mọi mặt. Và may mắn thay ông lại làm thị trưởng cho Gia Định thành vào những thời điểm quan trọng nhất, vào năm 1812, khi vùng đất này đang mở mang rất cần cơ chế phù hợp và thông thoáng. Hơn nữa cũng cần một quan Tổng trấn oai phong lẫm liệt, sẵn sàng bảo vệ và phòng thủ vùng đất mới, làm ngoại xâm cũng như các đảng cướp phải ngán ngẩm tránh xa.

Gia Định thành hồi đó bao gồm 5 trấn Phiên An, Biên Hòa, Vĩnh Thanh, Định Tường và An Giang. Năm 1832 vua Minh Mạng mới chia Gia Định thành ra làm 6 tỉnh Biên Hòa, Gia Định (mới - lần thứ nhất), Định Tường, Vĩnh Long, An Giang và Hà Tiên. 

Có những danh nhân bảo vệ quốc gia, có những danh nhân xây dựng và phát triển quốc gia.

Ở ta danh nhân bảo vệ quốc gia nhiều, vì phải đánh giặc ngoại xâm. Còn danh nhân xây dựng và phát triển quốc gia thì ít hơn. Có lẽ do thời xưa chỉ có mô hình kinh tế nông nghiệp mà chủ yếu tự cung tự cấp, nông nghiệp được coi trọng còn các tầng lớp khác như thương gia, công kỹ nghệ gia, trí thức nói chung không oách bằng.

Đức Tả quân Lê Văn Duyệt là người có công rất lớn trong việc xây dựng và phát triển quốc gia. Đặc biệt là khi Ngài hai lần làm Tổng trấn Gia Định thành, có lúc còn kiêm lĩnh cả hai trấn Bình Thuận, Hà Tiên.

Nhờ có ông góp công mà sau này vùng đất Sài Gòn, Gia Định và các tỉnh Nam Bộ phát triển, dân chúng có đời sống ấm no, thương mại và ngoại thương cởi mở, tích cực bang giao với nước ngoài.

Đức Tả quân cũng là người rất thẳng thắn, cương cường. Vì vậy mà đời ông cũng nhiều phen lận đận.

Vì thế nên lúc Ngài còn sống thì dân quý trọng, lúc Ngài qua đời thì dân thờ phượng tôn sùng. Có đường phố đặt tên Ngài.

Thiệt không biết nếu không có Ngài thì vùng đất Ngài từng cai  quản sẽ khó khăn thế nào, dân khổ sở thế nào.

"Thương dân dân lập đền thờ

Hại dân dân đái ngập mồ thối xương"

Đó là đạo lý mà các quan lại thời nào cũng phải biết.

Hình: Tranh vẽ Đức Tả quân của Nam Thanh Phan, hình đền thờ của Ngài tại Gia Định và  Khu di tích Tả quân Lê Văn Duyệt tại Tiền Giang, nơi ngài sinh ra. Nguồn hình trên mạng.

BÍCH HẬU 17.10.2025