Mai Bá Kiếm – Tựa tối nghĩa

 

Đọc tựa bài "TPHCM mới như cỗ xe tam mã, ngựa nào cũng khỏe nhưng chạy ra 3 hướng thì rất nghiêm trọng", tôi không hiểu phóng viên muốn nói gì ?

Bởi, xe tam mã (troika) là xe ngựa đặc trưng của Nga, được kéo bởi ba con ngựa cùng lúc, được buộc vào cùng một bộ dây cương. Với con giữa khỏe nhất, kéo chính - như cán bộ đường lối, hai con còn lại kéo chếch ra hai bên, để tăng lực kéo vừa ổn định (giảm lắc lư) xe kéo.

Đọc xuống thân bài mới biết phóng viên trích câu của kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu để đặt tựa. Mà trong ngữ cảnh này, không nên dùng tích xe tam mã, vì ba con bị điều khiển bởi cùng một dây cương, nên chúng không thể tách rời ba hướng theo thể thức "thi thành án" tứ mã phân thây !

Kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu mượn hình ảnh "tam mã" để ví von ba địa phương trước khi sáp nhập như ba con ngựa khỏe như nhau, mỗi con có một đường chạy (định hướng phát triển) khác nhau. Sau khi sáp nhập, ba con cùng kéo một cỗ xe (kinh tế, xã hội) nếu không cùng một dây cương để lèo lái theo đường lối chung sẽ rất nguy hiểm.

Cách ví von chuyện sáp nhập ba địa phương như "xe tam mã" của kiến trúc sư Lưu Trường Lưu dù sao vẫn có ý nghĩa hơn cách ví dụ vô nghĩa và vô duyên "mỗi địa phương là một đầu tàu kinh tế" của anh Bải vịt quay. Tuy nhiên, dùng câu này làm tựa mà không chú giải thành ra tối nghĩa.

Chưa hết, đọc cái tựa "Quả bóng vàng Việt Nam làm HLV tạm quyền ở CLB Trường Tươi Bình Phước" thoạt tiên tôi choáng váng. Bèn phân tích câu : "Quả bóng vàng" là một giải thưởng mà dám làm "chủ ngữ" cho động từ "làm", vị ngữ là "huấn luyện viên" với trạng ngữ "tạm quyền" và trạng từ chỉ nơi chốn "Câu lạc bộ Trường Tươi Bình Phước". Tôi sực nhớ "Trường Tươi Bình Phước" không phải trường học, mà là đội bóng đá chuyên nghiệp giải hạng nhất.

Đọc xuống sa pô (Chapeau) "CLB Trường Tươi Bình Phước bổ nhiệm Quả bóng vàng VN 2012 Huỳnh Quốc Anh làm HLV tạm quyền trước khi tìm HLV mới". Á đù, nếu phóng viên dốt đặt tựa thì lấy mẹ sa pô làm tựa đi, để nhà báo già đầu như tui đỡ bại não !

MAI BÁ KIẾM 21.08.2025