Mai Bá Kiếm - "Bạn trai tin đồn": Danh từ ghép nghe chói tai

 

Đọc bài "Bạn trai tin đồn của Ngọc Trinh: Em cũng ăn năn và xin lỗi tại tòa... cảm ơn mọi người đã mở lòng", tôi thấy chủ ngữ của tựa bài ẩn danh.

Đọc hết "sapô" mới biết chủ ngữ là "bạn trai tin đồn của Ngọc Trinh". Đọc đoạn thứ ba, mới hay "bạn trai tin đồn" của Ngọc Trinh là bác sĩ Cao Hữu Thịnh!

"Bạn trai tin đồn" là danh từ ghép giữa hai danh từ: "bạn trai" (boyfriend) và "tin đồn" (rumour), vừa tối nghĩa vừa chói tai. "Bạn trai tin đồn" là kiểu dịch tiếng bồi, bắt chước cách ghép hai danh từ như: nam cảnh sát (policeman), người đưa thư (postman), tài xế taxi (taxi-driver), nước trái cây (fruit juice)...

Nhưng, "rumoured boyfriend" là "compound noun" giữa động từ "bị đồn" với danh từ "bạn trai" thì phải dịch ở thể thụ động mới dễ hiểu "người bị đồn là bạn trai".

Nhớ lại bài báo "Nữ bí thư huyện đoàn sinh hai con không phải của chồng, quyết không khai ‘tác giả’" kể chuyện: Nguyễn Thị Hà - bí thư huyện Đoàn Yên Định bị khai trừ Đảng vì ngoại tình, nhưng Hà vẫn giữ khí tiết truyền thống "đánh chết cũng không khai thằng nằm trong bồ lúa". Anh Tr.X.C. - người tưởng là chồng của chị Hà, đã nghi ngờ hai con chị Hà đẻ không phải con mình, nên âm thầm thử DNA thấy trật lất! Anh Tr.X.C "đồn là" Hà ngoại tình với anh LVP. Nhưng rất may các báo đã không gọi LVP là "cha tin đồn".

Khi Trịnh Xuân Thanh luân chuyển làm phó chủ tịch tỉnh Hậu Giang đã đi xe Lexus 570 gắn biển số xanh, nhưng phó chủ tịch tỉnh không có tiêu chuẩn được xe công đưa đón. Báo chí đồn rằng xe Lexus 570 gắn biển số giả, nhưng không viết là "xe tin đồn".

Dân luật 1972 của Việt Nam Cộng Hòa gọi "cha tin đồn" là "người bị hồ nghi là cha". Theo đó, người mẹ có quyền khởi kiện "người bị hồ nghi là cha" ra tòa để "truy tầm phụ hệ" (truy nhận cha cho con) trong vòng một năm kể từ lúc đứa con chào đời.

"Tình nghi" là từ dùng trong hình luật, "hồ nghi" dùng trong dân luật nghe rất thuận tai!

MAI BÁ KIẾM 06.02.2024