Đỗ Trung Quân - 17-2 -1979

Chuyện từ một tờ báo được “tam ban triều điển“ của Triều đình. Phó ban tuyên giáo Huỳnh Thanh Hải khi ấy nói “Chuyện người ta muốn quên các anh cứ khơi lại, nhắc mãi …“

Để Mị nhắc cho mà nhớ:

Năm 2009, báo Sài Gòn Tiếp Thị đăng bài Biên Giới Tháng Hai của nhà báo Huy Đức trên cụm trang Góc nhìn số ra ngày thứ Hai 09.02.2009. Bản online của bài này được đăng lên website sgtt.vn ngay sau đó.

Đến trưa ngày 09.02.2009 bài này bị “trển” bắt rút khỏi website, và bản báo giấy thì bị điểm mặt chỉ tên lưu “sổ bìa đen” trong cuộc họp giao ban với ở “trển” vào thứ Năm tuần đó.

Nhưng xui cho ở “trển” là khi đó Facebook đã bắt đầu được dùng ở Việt Nam, và bài báo đã nhanh chóng được nhiều người đăng lại trên Facebook ở dạng Note, một tính năng dành cho đăng bài dài của Facebook vào thời điểm đó. Một vài website tả hữu cũng nhanh chóng đăng lại.

Còn trên báo chí và các phương tiện truyền thông chính thống vào tháng 2.2009, ngoài Sài Gòn Tiếp Thị - theo Mị nhớ - thì tịnh, không có tác phẩm báo chí nào tưởng niệm, tưởng nhớ gì về cuộc Chiến tranh Biên giới chống quân xâm lược Trung Quốc.

Mị không rõ Biên Giới Tháng Hai có nằm trong danh sách 100 bài ở “trển” quy cho Sài Gòn Tiếp Thị là vi phạm tôn chỉ mục đích hay không. Nhưng nói chung bị rút bài khỏi website và bị nêu tên trong họp giao ban thứ Năm thì phải là một vi phạm nghiêm trọng hết sức hay là… hết sức nghiêm trọng (Giờ cũng vậy!).

Mùa xuân năm đó có những người làm báo trẻ ở phía Nam lặn lội tìm đến các nghĩa trang liệt sĩ quạnh quẽ trong sương mờ vùng biên giới phía Bắc. Một nữ phóng viên, khi trở về, ngồi uống trong căng-tin Sài Gòn Tiếp Thị kể: “Tụi tui cố gắng thắp nhang cho tất cả các ngôi mộ. Ở đó rất ít người đến viếng”.

Suốt nhiều năm sau đó, những dòng tưởng nhớ vẫn vắng trên mặt báo, chứ đừng nói là trên đài này kênh nọ. Nhưng trên Facebook, cứ tới ngày 17 tháng Hai là newsfeed rợp màu hoa đào và những câu chuyện, những dòng tưởng niệm, tưởng nhớ về biên giới. Hoa đào biên giới rợp Facebook tháng Hai suốt mười năm tiếp đó.

Nếu Mị nhớ không lầm thì phải đến năm 2019, những câu chuyện về các trận đánh dọc biên giới phía Bắc trong mùa xuân năm 1979 mới xuất hiện trở lại trong một bài viết (hay loạt bài viết) công phu và nhiều hình ảnh hơn của báo Người Lao Động. Rồi từ đó mỗi năm mỗi xuất hiện nhiều hơn, rộng hơn. Trước là trên mặt báo, sau nữa mới tới các đài tiếng đài hình.

Rồi nhân dân đi trước, các đoàn thể mới lả lướt theo sau, và cuối cùng thì mới có các quan chức long trọng đến thắp nhang ở các nghĩa trang liệt sĩ vùng biên giới phía Bắc. Năm nay, sau khi ký hợp tác toàn diện với Mỹ, thì các đại sứ Việt Nam có lòng cũng đã ko ngại đăng status tưởng nhớ về biên giới.

Cho nên là… cái đoạn status của cái trung tâm chi chi đó là không “chính xác” đâu nhé! “

ĐỖ TRUNG QUÂN 18.02.2024