Quang Vĩnh - Thảm nạn 39 người Việt chết : Đừng vội phủi tay !

Một góc xã Đô Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An.

Cách đây hai, ba năm các báo Việt Nam đã viết về “những ngôi làng tỉ phú ở xứ Nghệ”. Đó là những xã thuần nông, mỗi hộ có vài ba sào ruộng khoán nên người dân phải bươn chai khắp nơi để mưu sinh; rất nhiều người dân qua Lào làm ăn và thành đạt. Từ những năm 2000, dân huyện Diễn Châu, Nghệ An đua nhau xây nhà tầng.

Đặc biệt, tại Xã Đô Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An, xưa vốn là một vùng đất nghèo khó, cuộc sống người dân chủ yếu dựa vào cây lúa. Những năm cuối thập kỷ 1980, đầu 1990, người dân xã Đô Thành (Yên Thành) bắt đầu đi xuất khẩu lao động sang các nước Đức, Ba Lan, Anh, Australia… để tìm kiếm cơ hội làm ăn - hợp pháp có, bất hợp pháp có. Chỉ trong thời gian ngắn, Đô Thành thay da đổi thịt một cách nhanh chóng.

Từ đầu năm 1990 đến nay, đã 29 năm, Nhà nước có biết việc “xuất khẩu lao động” ở Nghệ An, Hà Tĩnh không? Có biện pháp nào ngăn chặn không? Ngày 30/10/19, Cảnh sát Anh vẫn đang điều tra và chưa rõ quốc tịch của 39 nạn nhân nhưng chiều ngày 30/10, cơ quan điều tra Tỉnh Hà Tĩnh đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về hành vi “Tổ chức, môi giới người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép”, diễn ra từ 2016 đến nay?

Đúng là không thể lạm dụng cơ hội để vu cáo Nhà nước Việt Nam. Nhưng với những gì đã và đang xảy ra, làm 39 người Việt chết thảm trong container đông lạnh, thì Nhà nước cũng không nên vội phủi tay về trách nhiệm của mình !

Sau khi báo Nhân Dân có bài “Đừng cứlúc nào cũng gán ghép trách nhiệm cho Nhà nước Việt Nam !” vào thứ Sáu, ngày 01/11/19 thì một ngày sau, báo Tuổi Trẻ có bài “Thảm kịch 39 người chếtở Anh: Trách nhiệm tối thượng”.

Nội dung chủ yếu khẳng định trách nhiệm của thảm nạn :

“Trách nhiệm đầu tiên của tấn thảm kịch có lẽ không phải là của (những) chính phủ mà từ đó công dân di cư lậu xuất phát, cũng không phải những nạn nhân đó và gia đình họ và thậm chí không phải của bọn buôn người.

Vấn đề chính là một chính sách nhập cư đã trục trặc từ rất lâu ở các nước giàu” ? Và lập luận “Chính phủ không thể và không nên kiểm soát việc người dân đi đâu, làm gì, mưu cầu hạnh phúc ở chốn nào, dù là quốc nội hay quốc ngoại”.

 

Một lập luận trái với luật pháp quốc tế ! Nhiều lao động nhập cư qua trồng cần sa, gieo rắc những cái chết trắng cho đồng loại thì “không thể và không nên kiểm soát” sao?

Vụ án nghiêm trọng trên đất nước Anh, Cảnh sát hạt Essex của Anh Quốc đang tập trung điều tra. Tại lễ tưởng niệm 39 nạn nhân tử vong trong container ngày 1/11/19, Cảnh sát trưởng hạt Essex, ông BJ Harrington đã khẳng định lần nữa: “Đối với các gia đình có người thân thiệt mạng, tôi hứa rằng chúng tôi sẽ làm tất cả mọi thứ trong quyền hạn của mình để mang lại công lý đối với tất cả nạn nhân, cũng như những người phải chịu trách nhiệm cho cuộc hành trình đầy thảm kịch đã đẩy những người thân yêu của các bạn đến đây”.

Do vậy, trong tiến trình tố tụng của một vụ án, khi Cảnh sát Anh đang điều tra, thì không ai có quyền quy trách nhiệm cho người nầy hoặc người kia !

Đến giờ, Cảnh sát hạt Essex chỉ mới nói rất dè dặt “39 nạn nhân là công dân Việt”, danh tính còn chưa công bố.

Ta chỉ có quyền và nghĩa vụ phải làm rõ đường dây trái phép bắt đầu từ Việt Nam.

Khi khẳng định: "Trách nhiệm đầu tiên của tấn thảm kịch có lẽ không phải là của (những) chính phủ mà từ đó công dân di cư lậu xuất phát. Mà là do chính sách nhập cư của những nước giàu"- là ta đã trốn tránh trách nhiệm của chính mình! Nhưng đồng thời, nó can thiệp trái luật vào tiến trình điều tra !

Và không biết từ bao giờ ta lại rất bao dung cho bọn buôn người-rằng: Trách nhiệm đầu tiên cũng không phải của bọn buôn người; rằng: Thị trường lao động không hợp pháp, đó sẽ là nơi các băng đảng buôn người lấp vào chỗ trống ?

QUANG VĨNH 02.11.2019