Mai Quốc Ấn - Một năm của ông Tô Lâm

 

Hôm nay là tròn 1 năm ông Tô Lâm lên làm Tổng Bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam - vị trí quyền lực cao nhất nước.

Trong giai đoạn 1 năm ngắn ngủi sau khi tiếp quản vị trí của người tiền nhiệm Nguyễn Phú Trọng, ông Tô Lâm đã làm được vài việc đáng ghi nhận. Nhưng…

Về đối nội, thông điệp “4 trụ cột” gồm các Nghị quyết 57, 59, 66, 68 là khung định hình những điều mới mẻ của “thời ông Tô Lâm”. Song song với “4 trụ cột” chính là tinh giản bộ máy và sáp nhập tỉnh thành. Những dấu ấn này có thể gọi là đại cải cách. Vẫn có một chữ “nhưng…!”

Cá nhân tôi là một đại diện doanh nghiệp khoa học công nghệ, nghĩa là chí ít liên quan đến hai Nghị quyết là 57 và 68 thì cảm giác hào hứng ban đầu có, kỳ vọng tương lai có và thấy cực với hiện tại cũng có.

Để kiếm các ví dụ về việc nửa vời trong thực thi chính sách nói thẳng với ông Tô Lâm không khó! Sự ưu ái cho khoa học công nghệ nhà nước là có nhưng rất ít sư tôn trọng cho khoa học công nghệ không ăn bám ngân sách cũng càng có!

Điều thú vị nhất dù rằng nó không được nhắc trong Nghị quyết nào nhưng lại là thông điệp đích thân ông Tô Lâm nói ra: “Tuyên chiến với thuốc giả, thực phẩm bẩn!” Và có vẻ như tuyên bố bày được thực thi tốt hơn hẳn so với những tuyên bố khác. Tôi tuyệt đối ủng hộ điều này bởi gánh nặng y tế và sinh mệnh nhân dân sẽ đỡ bị thuốc giả, thực phẩm bẩn thao túng. Song sẽ quá sớm để nói sự nghiêm túc này kéo dài đủ lâu để xã hội tạo thói quen chống hay giả thay vì “sống chung”?

Các thông điệp về miễn học phí cho trẻ em và hướng tới là viện phí cho nhân dân cũng là những thông điệp tốt. Song thời thế và nhiều yếu tố để đánh giá các quyết sách này cần thời gian dài (tới 2030 hay tới 2035).

Về đối ngoại, dù ông Tô Lâm phản ứng khá nhanh khi điện đàm với Tổng thống Trump về thuế Mỹ song mức thuế 20 % vẫn là cao hơn nhiều nước tại Đông Nam Á. Nhưng ở hai mặt trận ngoại giao khác là các phản ứng mạnh mẽ của Việt Nam với Trung Quốc về Biển Đông, và sự lạnh lùng ở biên giới Tây Nam khi Thái và Campuchia xung đột lại là những điểm cộng.

Tuy tôi nói rõ mình ủng hộ đại cải cách (hơn là cứ trì trệ như cũ) song cũng ghi nhận một góc độ khác là không phải không có lời ra tiếng vào về đại cải cách. Nhất là bài thơ “Hưng Yên bay lên” theo cả hai nghĩa…

P/s: Bổ sung thêm là ông Tô Lâm có vẻ quan tâm sâu thêm tới lĩnh vực môi trường. Án môi trường từ đầu 2025 tới nay tăng lên thấy rõ. Nhưng có lẽ “chưa đủ đô”, trong khi xác định đường đi của chất thải không hề khó.

MAI QUỐC ẤN 03.08.2025