Một trong những nhân vật thực dân nổi tiếng ở Việt Nam là ông Paul Doumer (1857 - 1932). Ông được bổ nhiệm làm Toàn Quyền Đông Dương vào năm 1897. Tại chức được 5 năm, đến năm 1902 thì về Pháp và được đón tiếp như là một người hùng.
Trong thời gian ngắn ngủi 5 năm đó, ông đã làm rất nhiều để hiện đại hóa Việt Nam. Ông tiến hành xây dựng hàng loạt tòa nhà, cầu, đường trên khắp nước Việt Nam.
Nhiều công trình nổi tiếng có dấu ấn của ông. Chẳng hạn như cầu Long Biên (Hà Nội), Tràng Tiền (Huế), Bình Lợi (Sài Gòn) là những di sản của ông Paul Doumer. Các thiết chế giáo dục và khoa học như Viện Pasteur, Đại học Y Đông Dương, Nha Khí Tượng, Viện Viễn Đông Bác Cổ, vv... cũng được xây dựng dưới thời ông ấy. Điều kinh ngạc là ông ấy làm được những công trình đó chỉ trong 5 năm!
Sau khi về Pháp, ông có viết hồi ký nhan đề là Xứ Đông Dương. Trong đó, ông mô tả những việc làm ở Đông Dương và những thành công trong việc xây dựng cơ sở vật chất, chương trình thuế. Ông viết về những trải nghiệm của ông ở ba miền Nam, Trung, Bắc và cả Lào và Cam Bốt. Ông dành nhiều chữ hay và tốt cho người Việt Nam.
Nhưng ông không mấy có thiện cảm với giới quan chức Việt Nam - mà ông mô tả như là những người kém cỏi, tham ô, chỉ giỏi hại dân, làm chậm sự phát triển của đất nước. Trích một đoạn ông viết về giới quan chức Việt thời đó như sau:
"Tầng lớp quan lại của đế quốc An Nam, cũng giống như các quan lại Trung Hoa, có thói quen vơ vét của dân chúng hết mức trong phạm vi quyền lực của họ. Không phải chỉ có thuế khóa mà họ đánh vào dân vô chừng mực, vừa để làm đầy túi riêng nhà họ vừa để làm đầy ngân khố hoàng gia; họ đã bán đứng công lý, họ buôn quan bán tước, họ ban phát những ân huệ đủ loại theo ngân lượng."
Nên nhớ rằng ông ấy viết những câu đó hơn 100 năm trước!
NGUYỄN VĂN TUẤN 06.08.2024 (Tựa bài do Thụy My đặt)
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.