Thụy My RFI: Con trai Mouammar Kadhafi bị kết án tử hình

jeudi 30 juillet 2015

Con trai Mouammar Kadhafi bị kết án tử hình

Seif Al Islam Kadhafi tại tòa án Zenten, Libya, 25/05/2014.

Đăng ngày 29-07-2015 Sửa đổi ngày 29-07-2015 17:58

Seif Al Islam Kadhafi, người con trai nổi tiếng nhất của nhà độc tài Libya và tám người thân đã bị kết án tử hình hôm 28/07/2015 tại Tripoli. Bản án này bị Liên Hiệp Quốc, Hội đồng Châu Âu và nhiều tổ chức phi chính phủ lên án.

Phiên tòa kéo dài 16 tháng bị chìm khuất bởi tình trạng bạo động và chia rẽ ở Libya. Các bị cáo mặc bộ quần áo tù nhân màu xanh, râu cạo nhẵn nhụi, tỏ vẻ thản nhiên trước tòa. Khi bản án được tuyên, một bị cáo kêu lên « tội phạm, lưu manh, bạo chúa », trước khi bị dẫn đi.

Seif Al Islam và 36 bị cáo khác bị xét xử vì vai trò của họ trong việc đàn áp đẫm máu cuộc nổi dậy đã kết thúc chế độ Kadhafi năm 2011. Họ bị buộc các tội danh sát nhân, cướp bóc và phá hoại, hành động xâm hại đoàn kết quốc gia, đồng lõa xúi giục cưỡng hiếp và tuyển mộ lính đánh thuê châu Phi.

Thường được cho là người kế vị nhà độc tài Kadhafi, Seif Al Islam vắng mặt trong phiên xử. Từ khi bị bắt vào tháng 11/2011, Seif bị giam giữ tại Zenten, trong tay các nhóm ngày nay đối lập với chính quyền đang kiểm soát Tripoli.

Hơn ba năm sau khi chế độ Kadhafi sụp đổ, Libya rơi vào tình trạng hỗn loạn với hai Quốc hội và hai chính phủ đối địch. Một chính phủ đặt tại Tripoli dưới quyền của liên minh dân quân Fajr Libya, chính phủ thứ hai ở miền đông – đây là chính quyền duy nhất được cộng đồng thế giới công nhận.

Trong số 37 bị cáo, có 29 người hiện diện tại phòng xử ở trung tâm Tripoli, được canh gác nghiêm ngặt. Tòa án cũng kết án tử hình Thủ tướng cuối cùng thời Kadhafi là Badhdadi Al Mahmoudi, cũng như cựu giám đốc tình báo Abdallah Senoussi, có mặt tại tòa. Chỉ có bị cáo bị án tử hình mới được kháng cáo, còn những bản án tù thì được áp dụng ngay lập tức.

Tổng cộng có chín bị cáo bị kết án xử bắn, tám người bị tù chung thân, bốn người được trắng án và một bị cáo được miễn tố nhưng đưa vào bệnh viện tâm thần. Các bị cáo khác lãnh án từ 1 đến 12 năm tù.

Phiên tòa mở ra từ tháng 4/2014, đã bị các tổ chức bảo vệ nhân quyền chỉ trích, trong khi Tòa án Hình sự Quốc tế (CPI) muốn xét xử Seif Al Islam. Liên Hiệp Quốc lấy làm tiếc về các bản án tử hình, cho rằng « các tiêu chuẩn cho một phiên tòa công bằng rõ ràng không đạt được », và tòa án Libya không đạt được việc « truy cứu trách nhiệm hình sự cá nhân ». Amnesty International cho rằng phiên xử « đầy dẫy các sai sót về thủ tục ». Human Rights Watch nhận xét, nhiều bị cáo không được biện hộ đúng nghĩa, kêu gọi Tòa án Tối cao « xem xét lại kỹ lưỡng và một cách độc lập ».

Tổng thư ký Hội đồng Châu Âu Thorbjorn Jagland tố cáo các án tử hình, cho rằng vụ này « lẽ ra phải được đưa ra Tòa án Hình sự Quốc tế La Haye để đảm bảo xét xử vô tư ». Phái bộ Liên Hiệp Quốc tại Libya chỉ trích phiên tòa không có cả nhân chứng lẫn tài liệu.

Seif Al Islam, đã ra tòa ba lần qua cầu truyền hình từ Zenten, không còn được trông thấy từ tháng 6/2014 và hiện nay không ai biết đang ở đâu. Cũng như Abdallah Senoussi, Seif bị CPI truy nã vì tội phạm chiến tranh. Senoussi bị Mauritanie, nơi ông ta ẩn trốn, cho dẫn độ vào tháng 9/2012. Tháng 5/2014, CPI sau nhiều lần đòi dẫn độ Seif Al Islam, đã bác yêu cầu của chính quyền Libya đòi xét xử Seif trong nước, nhưng cho phép xử ông Senoussi.