Hoàng Linh - Ai "lợi dụng dịch bệnh" để làm xói mòn lòng tin, thưa bộ trưởng Long?

Hình ảnh những tình nguyện viên phía sau chiếc xe bán tải dưới trời Sài Gòn mưa ngút ngàn, thưa thốt "tụi em Bạch Mai Hà Nội ạ", làm chảy nước mắt bạn bè tôi khi xem clip.

Vết hằn khẩu trang trên mặt bác sĩ.

Khoảnh khắc nghỉ ngơi của điều dưỡng...

Tất cả là ký ức đẹp không thể phai mờ, cho dù có những khủng hoảng tồi tệ như Việt Á.

Bộ trưởng không phải lo lòng tin của dân, mà lo cho những quả trứng mafia nở ngay trong lòng bộ Y tế.

Cấp vụ trưởng bị bắt.

Các CDC bị khởi tố,,,

Khủng hoảng lan rộng từ bộ đến 60 tỉnh thành.

Bộ Y tế thừa tiền cho Việt Á, Việt Á thừa quà cho cán bộ, tuyến đầu chậm tiền trợ cấp...Đó là câu hỏi mà nhân dân dành cho chính bộ trưởng.

Có vẻ bộ Y tế thừa tiền nên mới đem gần 20 tỉ công trình nghiên cứu "cho không" Việt Á, một công ty cắc ké kỳ nhông vô danh trong làng dược đầy những gã khổng lồ.

Có chăng là Việt Á "chịu chơi" với những khoản hối lộ hàng chục tỉ.

Trong lúc đó, lực lượng tuyến đầu, trong một khảo sát gần đây có đến 62% chưa nhận trợ cấp.

Với thông tin như vậy đủ cho sự xấu hổ chưa?

Vụ Việt Á cho thấy tham nhũng của Việt Nam đã tiến từ giai đoạn tham nhũng hành chính và tham nhũng chính sách sang một giai đoạn mới, có tính chất hoàn toàn khác, là lũng đoạn nhà nước (state capture).

Các loại hình tham nhũng nói chung là chúng vẫn thừa nhận một hệ thống luật pháp đã có sẵn. Kẻ tham nhũng chỉ thực hiện trục lợi thông qua quá trình thực thi hệ thống pháp luật đó, mà không có khả năng biến đổi nó theo ý mình.

“Lũng đoạn nhà nước” là một bước tiến về chất của những kẻ muốn trục lợi từ tài sản của nhà nước và công chúng. Điểm khác biệt chủ chốt là họ chủ động tác động vào quá trình hình thành nên các quy định pháp luật. Trên cơ sở đó, hệ thống quy định ấy được thực thi một cách chính danh và hợp pháp, đem lại quyền lợi cho những kẻ lũng đoạn ở quy mô lớn.

Tổ chức Minh bạch Quốc tế, dựa trên các nghiên cứu có thẩm quyền trong lĩnh vực này, đã xác nhận biểu hiện của lũng đoạn nhà nước qua ba dấu hiệu có hệ thống như sau:

(1) Quá trình có một mục tiêu chính sách rõ ràng; (2) Những kẻ lũng đoạn sẽ trục lợi khi tiến trình được thực thi; và (3) Quá trình hình thành chính sách, bao gồm cả luật và quy định, không còn hướng tới mục tiêu vì lợi ích công mà chỉ nhằm phục vụ lợi ích của nhóm lũng đoạn.

Nhóm lũng đoạn ở đây chính là các công ty tư nhân hoặc cá nhân, tập thể trong khu vực tư, cùng nhóm hợp tác là các quan chức hành chính hoặc chính trị gia. Tất cả hình thành một mạng lưới phối hợp chặt chẽ, phân chia nhiệm vụ một cách tỷ mỉ và chính xác, để trục lợi cho toàn bộ mạng lưới một cách hợp pháp.

Từ khung phân tích như trên, chúng ta có thể soi chiếu lại vụ việc kit xét nghiệm Covid-19 để thấy rằng đây là quá trình có tính chất lũng đoạn nhà nước.

TS Nguyễn Đức Thành phân tích:

- Hình thành các chính sách hạn chế nhập khẩu các bộ kit từ nước ngoài, nhằm chuẩn bị thị trường độc quyền cho sản phẩm.

- Tổ chức đề tài nghiên cứu cấp nhà nước, với nguồn vốn lớn từ ngân sách, do các cơ quan chính thống trong ngành y đồng tham dự, để tăng tính chính danh cho sản phẩm.

Việc các bộ và cơ quan chuyên môn cùng đồng loạt công bố thông tin về chất lượng sản phẩm (mà hiện nay đã bị phanh phui là sai) để xây dựng tính chính danh cho sản phẩm. Đồng thời tạo dự luận và nâng cao tinh thần dân tộc, sử dụng sản phẩm tự chế của người Việt, thậm chí trao Huân chương Lao động cho đơn vị tạo ra sản phẩm.

Việc ban hành các quy định yêu cầu xét nghiệm trên quy mô rộng, trong thời hạn ngắn, để việc bắt buộc phải sử dụng sản phẩm trên quy mô và thời gian tương ứng.

Với một bộ khung chính sách đã được chuẩn bị sẵn như vậy, một công ty Việt Á hay bất cứ một công ty nào đó đã được mạng lưới này chuẩn bị sẵn, chỉ việc thực hiện đúng quy trình chính sách để trục lợi.

Cần lưu ý rằng, việc Việt Á được phép bán sản phẩm, đồng thời nâng giá bán sản phẩm cao bất thường, chỉ là những diễn tiến tiếp theo của vụ việc, và về cơ bản, không vi phạm luật pháp hiện hành cũng như cơ chế thị trường – NẾU bộ khung chính sách và môi trường cho kit xét nghiệm như nói trên đã được chuẩn bị sẵn (và trên thực tế đã đi vào cuộc sống với hàng chục triệu cuộc xét nghiệm diễn ra trên toàn quốc).

Vì lý do đó, việc hiện nay các cơ quan chức năng hoặc cơ quan truyền thông có khuynh hướng chỉ quy kết vụ việc vào một nhóm nội dung là Công ty Việt Á sản xuất kit kém chất lượng, lừa dối trong công bố thông tin, và sau đó là thông đồng bán hàng với giá cao cho các CDC trên toàn quốc… như thể đó là một kịch bản do Việt Á là kẻ chủ mưu và đồng thời thực hiện, là cách tiếp cận chưa đầy đủ về bản chất sự việc.

Cần lưu ý rằng, đây không phải là một vụ việc vi phạm luật pháp đơn thuần, mà là một quá trình thay đổi có chủ đích hệ thống thông tin chính thống và quy định hiện hành, nhằm tạo cơ chế cho sản phẩm của Việt Á được đưa ra thị trường một cách chính danh và hợp pháp. Do đó, không thể coi đây là một vụ tham nhũng hay lừa đảo đơn thuần, mà cần xem xét nó như một vụ lũng đoạn nhà nước với đầy đủ đặc điểm và tính chất của nó.

(Hết trích)

Việt Á là một mắt xích trong cấu trúc hình chóp mà phần đáy là người dân và lực lượng tuyến đầu vật lộn với dịch bệnh còn phần đỉnh là mafia.

Đó là những tên khốn nào?

Bộ Công an đang làm rõ.

HOÀNGLINH 05.01.2022