Trong cơ cấu đảng cộng sản cầm quyền thì trưởng ban Tổ chức là nhân vật quyền lực thứ hai trong đảng. Đó là giai đoạn mà ông Lê Đức Thọ là trưởng ban Tổ chức.
Sau ông Thọ, vai trò trưởng ban Tổ chức của các ông Lê Văn Lương, Nguyễn Đức Tâm, Nguyễn Văn An, Trần Đình Hoan, Lê Phước Thọ, Hồ Đức Việt, Tô Huy Rứa đều bị hạn chế vì tương quan quyền lực, và hạn chế bởi uy thế thực sự của chính cá nhân họ.
Khi ông Phạm Minh Chính, một người được đào tạo cơ bản và kinh qua các vị trí then chốt của hệ thống đảng, an ninh, kiểm soát quyền lực, làm trưởng ban Tổ chức, ông đã phát huy thế mạnh tổ chức nhân sự của mình, đưa vị thế và vai trò của trưởng ban Tổ chức lên mức cao hơn.