Bông Lau - Văn hóa thù dai

Nhiều người Việt không biết mình bị tiêm nhiễm văn hóa thù dai, đã được hun đúc cả ngàn năm qua. “Tru di tam tộc” là một điển hình. Lịch sử Việt Nam đã có những nhân vật lấy thủ cấp của đối phương làm cái bô đi tiểu để trả thù một cách tiểu nhân.

Dẫn đầu văn hóa thù dai là Trung Hoa. Thù dai đi đôi với tiểu nhân. Người Việt coi phim và đọc truyện kiếm hiệp Trung Hoa nên quen dần phong cách phi quân tử của người Tàu như lén lút đầu độc, phóng phi tiêu ám sát khi đối phương lơ là, và quánh hội đồng, là hình ảnh bình thường trong các truyện phim kiếm hiệp của người Tàu.

Quánh hội đồng vì tinh thần bầy đàn cuồng phe nhóm, cũng là đặc điểm của rất nhiều người Việt. Hỏng biết bạn mình đúng hay trật, nhưng thấy có người cãi lộn hay quánh bạn mình là mù quáng nhảy vào binh vực, và quánh hội đồng người đã uy hiếp người bạn vàng.

Người Âu Châu khá hơn Á Châu nhưng vẫn mắc bịnh thù dai. Khi mà đã ghét rồi thì khó mà thương trở lại. Có lẽ điều kiện lịch sử và địa lý của Âu Châu tạo nên đặc tính đó. Âu Châu là một lục địa cổ xưa như Á Châu với quá trình chiến tranh xung đột lẫn nhau triền miên, nên người dân Âu Châu khó quên nước nào đã từng quánh và cai trị nước mình trong quá khứ. Điển hình là hầu hết Âu Châu không thích nước Đức vì Đức đã từng là một hung thần.

Tuy nhiên Âu Châu có một nền văn minh cao hơn Á Châu, và cũng nhờ đạo Thiên Chúa dạy con chiên phải bao dung, nên dân Âu Châu tương đối ít thù dai và tiểu nhân như người Á Châu.

Người Mỹ được coi là ít thù dai và bao dung nhiều hơn các quốc gia khác. Không biết phân tích như thế nào cho chính xác sự bao dung của người Mỹ. Có lẽ là Hoa Kỳ là một vùng đất mới và có lịch sử non trẻ chỉ vài trăm năm, nên dân Mỹ không mang theo mối thù truyền kiếp như người Á Châu và Âu Châu. Dân Mỹ lại là di dân trốn chạy từ những bất công ở quê nhà, nên người Mỹ trở nên cởi mở đón nhận những người bạn mới có cùng chung số phận. Đa số người Mỹ theo đạo Thiên Chúa, nên cũng góp phần vào đức tính bao dung tha thứ.

Sự bao dung tha thứ của người Mỹ được thể hiện trong cuộc nội chiến, và nhờ thế mà vết thương chiến tranh mau lành, để công dân hai miền Nam Bắc đoàn kết xây dựng lại quốc gia và biến Hoa Kỳ thành một cường quốc.

Trong cuộc bầu cử Tổng Thống Mỹ vừa qua, chúng ta đã được thấy lại sự bao dung và đoàn kết của dân Mỹ. Tổng Thống Joe Biden vui vẻ tiếp Tổng Thống đắc cử Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc, sẵn sàng chuyển giao quyền lực ôn hòa và nhân văn. Đã hỏng có bạo loạn vốn là một sự ô nhục của nền dân chủ của nước Mỹ.

Dân Mỹ còn có đức tính mã thượng là không quánh người ngã ngựa. Hầu như không thấy người Mỹ cổ võ hành động chọc quê một cách lố lăng người ngã ngựa là bà Phó Tổng Thống Kamala Harris. Trong khi đó người Việt và nhứt là người Việt trong nước vốn tiêm nhiễm văn hóa trả thù tiểu nhân của Trung Hoa, nên đã lan truyền các hình ảnh và bài viết chế giễu người thua cuộc Kamala Harris. Có khác gì khi Vi Xi làm nhục người thua cuộc Việt Nam Cộng Hòa đâu.

Tóm lại sức mạnh của quốc gia là sự bao dung, lòng vị tha, và tình đoàn kết. Không quánh người ngã ngựa là một trong những nét son của văn hóa Mỹ. Khi nào nhà cầm quyền Vi Xi thôi trả thù người miền Nam, thì khi ấy mới có hy vọng hòa hợp hòa giải.

BÔNG LAU 14.11.2024