« Ngoại giao khẩu trang » của Trung Quốc gặp trắc trở vì hàng dỏm

Nhân viên y tế mang khẩu trang làm việc tại khoa hồi sức tích cực dành cho bệnh nhân virus corona tại dưỡng đường Ambroise Pare, ngoại ô Paris ngày 01/04/2020. © REUTERS/Benoit Tessier

Đôi lời: Bài này đã đăng trên RFI cách đây hai ngày, TM bận quá nên giờ mới đăng lại trên blog. Nhưng có người cũng đã nhanh tay cóp lại ý trong bài, thêm mắm thêm muối cho ly kỳ, cường điệu hóa vấn đề (dù thực tế cũng đã bi thảm) - và không phải là lần đầu. Rất mong những ai tự xưng là “nhà báo” nên trung thực hơn với người đọc, đừng làm nhiễu thông tin trong thời kỳ dịch bệnh khốn khó này.

 
Đăng ngày: 02/04/2020 - 09:43

Trung Quốc ra điều kiện cho bốn nước châu Âu muốn được cung cấp khẩu trang phải thay đổi quan điểm về Hoa Vi (Huawei), vận động các nước G7 chống lại việc Hoa Kỳ gọi con virus corona xuất phát từ Vũ Hán là « virus Vũ Hán ». Trang nhất báo chí Hoa lục tràn ngập hình ảnh những chuyến hàng y tế gởi đến các nước, tạo cảm giác Trung Quốc đang « cứu nhân độ thế »…  

Chiến dịch « ngoại giao khẩu trang » của Bắc Kinh có vẻ đang trên đà thành công rực rỡ, tuy nhiên mới đây lại trục trặc vì tai tiếng hàng dỏm.

Cuối tuần rồi, bộ Y tế Hà Lan đã phải cho thu hồi 600.000 khẩu trang FFP2, tức phân nửa lô hàng 1,3 triệu chiếc được Trung Quốc giao hôm 21/03/2020 vì không đạt chất lượng. Thứ Năm 26/3, chính quyền Tây Ban Nha rút lại 58.000 bộ xét nghiệm của công ty Trung Quốc Shenzhen Bioeasy Biotechnology vì độ tin cậy chỉ có 30%. Tại Cộng hòa Sec, các bộ xét nghiệm nhanh được giao cho một bệnh viện ở Ostrava cũng bị phát hiện chất lượng tồi.

Đây là những món hàng thuận mua vừa bán được giao theo đơn đặt hàng, chứ không phải là quà tặng của Bắc Kinh. (Trong khi lúc Trung Quốc khốn đốn vì con virus ở Vũ Hán, châu Âu đã viện trợ 56 tấn trang thiết bị y tế trong đó có khẩu trang nhưng không hề tuyên truyền, để giữ thể diện cho Bắc Kinh).

Trước những chỉ trích, các cơ quan ngoại giao Trung Quốc tỏ ra lúng túng. Le Monde cho biết đại sứ Trung Quốc ở Amsterdam nói rằng sẽ hợp tác với cuộc điều tra đang diễn ra. Tại Madrid, đại sứ quán Trung Quốc ra thông cáo giải thích công ty ở Thâm Quyến (Shenzhen) không nằm trong danh sách các nhà cung cấp được chuyển cho Tây Ban Nha.

Còn tại Bắc Kinh, tờ Global Times liên tục có những bài xã luận và ý kiến đổ cho phương Tây muốn « chính trị hóa » vấn đề, nhưng đồng thời cũng kêu gọi chính quyền kiểm soát kỹ hơn hàng xuất khẩu. Thứ Hai 30/3, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hoa Xuân Oánh tỏ ra không ngại miệng khi tuyên bố trong những tuần lễ đầu khi xảy ra nạn dịch, « có những nước gởi đến những vật liệu không hợp với tiêu chuẩn Trung Quốc ». 

Nhà nghiên cứu Antoine Bondaz thuộc Quỹ nghiên cứu chiến lược nhận xét những sự cố trên đây « thực sự tạo ra vấn đề cho hình ảnh của Trung Quốc. Bắc Kinh muốn tránh bị ảnh hưởng chung đến các khẩu trang sản xuất tại Trung Quốc và những món hàng trợ giúp của mình bị coi là đồ dỏm ». Theo ông, đa số có chất lượng tốt, tuy nhiên vấn đề là sản xuất ồ ạt tăng lên, và xuất hiện thêm những khuôn mặt mới. « Như thường lệ tại Trung Quốc, xảy ra hiện tượng tham nhũng, làm ăn gian dối, cơ hội, cho dù đã tăng cường thanh tra ». 

Trong lúc dịch bệnh hoành hành, chính quyền vừa ra chỉ thị vừa kêu gọi ngành kỹ nghệ và các doanh nghiệp sản xuất khẩu trang. Đủ loại nhà sản xuất, từ bình điện cho đến băng vệ sinh phụ nữ bèn lao vào cuộc chiến. Chuyên gia Bondaz cho biết : « Có đến 3.000 doanh nghiệp tham gia cùng với 4.000 công ty trong lãnh vực này », và sản lượng từ 20 triệu khẩu trang/ngày đến cuối tháng Hai đã tăng vọt lên 120 triệu chiếc/ngày, trong đó có 1,66 triệu khẩu trang loại FFP2.

Chiến dịch này nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước, không chỉ khẩu trang mà cả những bộ kit xét nghiệm và máy thở. Nhưng trước tốc độ lây nhiễm giảm xuống vào tháng Ba, nhiều nhà sản xuất quay sang thị trường quốc tế, ngay cả trước khi được phép bán tại Hoa lục.

Có 102 công ty sản xuất bộ xét nghiệm được cho xuất sang châu Âu, theo chủ tịch Hiệp hội chẩn đoán trong phòng thí nghiệm Trung Quốc, được South China Morning Post dẫn lại. Thế nhưng chỉ có 13 công ty trong số này được Hiệp hội sản phẩm y tế cho phép phân phối tại Trung Quốc. Tờ báo Hồng Kông nêu ra trường hợp một công ty ở Trường Sa (Changsha) chỉ có giấy phép sản xuất bộ xét nghiệm PCR (lấy mẫu thử ở mũi và họng) dành cho…thú vật, nhưng hôm 17/3 đã được sử dụng nhãn CE và chuẩn bị sản xuất 30.000 bộ xét nghiệm PCR Covid-19.

Coi mặt hàng khẩu trang là vũ khí địa chính trị, cơ quan tuyên truyền của đảng Cộng Sản Trung Quốc rục rịch tung ra tài liệu mang tên « Đại Quốc Chiến Dịch » để tự ca ngợi thành tựu chống dịch. Nhưng chừng như « ngoại giao khẩu trang » đang bị khựng lại vì cách làm ăn chụp giựt.

virus corona Covid-19 Trung Quốc Dịch bệnh Y tế Vũ Hán Châu Âu Quốc tế hàng giả tuyên truyền Ngoại giao Châu Á

http://www.rfi.fr/vi/ch%C3%A2u-%C3%A1/20200402-ngo%E1%BA%A1i-giao-kh%E1%BA%A9u-trang-c%E1%BB%A7a-trung-qu%E1%BB%91c-g%E1%BA%B7p-tr%E1%BA%AFc-tr%E1%BB%9F-v%C3%AC-h%C3%A0ng-d%E1%BB%8Fm