Nguyễn Tiến Tường - Metro Hà Nội, nhìn từ Trung Quốc

Ảnh đường ray Cát Linh – Hà Đông của Chi Trần.

Ghi chú của Thụy My : Tác giả có đôi chút nhầm lẫn về tên gọi. « Metro » (thường ở những nước không dùng tiếng Anh) hay « subway » đều như nhau, được định nghĩa là « phương tiện vận chuyển công cộng ở đô thị, thường đi ngầm dưới lòng đất, nhưng vẫn có thể chạy trên cao, và hiếm khi trên mặt đất – thường dành cho tramway ». 

Đến 900 triệu đô cho 13 km đường sắt trên cao, tương đương 69 triệu đô/km. Đây là mức tiệm cận suất đầu tư Metro của thế giới (70-80 triệu đô/km). Đương nhiên, đó là suất đầu tư đi ngầm dưới lòng đất tốc độ cao, công nghệ hiện đại và các công trình phụ trợ. 

Trườn với vận tốc 35 km/h uốn lượn khúc khuỷu xé không gian thủ đô, bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói tàu Cát Linh – Hà Đông êm hơn tàu Thống Nhất. Bộ trưởng Thể thật là khéo hoài cổ. Giữa thời 4.0, so sánh con rùa xanh với con ốc sên đỏ Pháp thuộc để ru ngủ nhân dân.

Tiến sĩ Phạm Sanh, chuyên gia quy hoạch hạ tầng nói với tôi: Cái vô lý nhất của Cát Linh – Hà Đông là làm trên cao nhưng chi phí ngang với làm ngầm. Và nữa, với tốc độ như vậy, nó hoàn toàn không thể thay thế xe bus trong giao thông đô thị. 

Có 681 nhân sự cho 13 km, tức là 52 người phục vụ 1 cây số. Cụ thể nữa, cứ gần 20 mét đường, ta lại có một vị la hán. Để phục vụ tuyến này, có tổng cộng 55 bác tài. Đây là tiêu chuẩn của Trung Quốc chuyển giao sang. 

Chúng ta vẫn phải đợi thời gian nữa để thấy các bác tài cau có vắt chéo chiếc khăn lau mồ hôi trên vai sẽ lái những con trâu sắt dọc ngang thủ đô. Trong khi bốn tháng trước, Thượng Hải vừa vận hành Metro không người lái. Có ba đô thị Trung Quốc đã vận hành hệ thống Metro không người lái. Hoàn toàn tự động.

Thượng Hải, vừa tăng mạng lưới tàu điện ngầm lên đến 672 km. Bắc Kinh, có hệ thống tàu điện ngầm lên đến 900 km dưới lòng đất sẽ được vận hành bằng công nghệ tự động cấp 4, cấp cao nhất đối với hệ thống đường sắt đô thị. Tuyến tàu điện ngầm của BK đã có gần 50 năm trước. 

Không phải Metro, Subway mới là xu hướng chủ đạo của thế giới. Nỗ lực của Trung Quốc là ngầm hóa đường sắt đô thị. Tại sao họ lại tư vấn chuyển giao cho Việt Nam  thứ công nghệ thời Napoleon ở truồng với giá ngất ngưỡng như vậy? 

Lại nữa, ngó nghiêng quy hoạch 8 tuyến Metro của Hà Nội, chủ yếu trên cao, có tuyến vừa ngầm vừa trên cao. Nếu cứ đội vốn kinh khủng như vậy, Hà Nội sẽ mất bao nhiêu tiền? Với công nghệ và tốc độ như vậy, nó có trở thành lựa chọn của người dân đô thị. Hay là dốc cả núi tiền để xây một hệ thống mạng nhện hoang phế? 

Quan trọng là, vừa chắp vá, vừa cuốn chiếu 8 tuyến Metro này, Hà Nội sẽ mất 50 thậm chí cả trăm năm nữa. Lúc đó, nhân loại đã tự tiến hóa, mọc cánh bay giữa trời rồi. Đặc biệt, 50 hoặc 100 năm nữa, Hà Nội sẽ phải giải quyết vấn đề ngầm hóa, mà Trung Quốc đã giải quyết hôm nay. 

Hiện tại của Trung Quốc bắt nhịp thế giới. Và tương lai của Việt Nam là đuổi bắt quá khứ của Trung Quốc. Thật là một đỉnh cao nham hiểm !

FB NGUYỄN TIẾN TƯỜNG 15.08.2018