Tình trạng bạo lực, quá tải xét nghiệm Covid, hỗ trợ của Nhà nước cho
doanh nghiệp, làm cách nào thúc đẩy Made in France, đó là các chủ đề
thời sự trên trang nhất các báo hôm nay. Về quốc tế, quan hệ châu
Âu-Trung Quốc, phong trào phản kháng ở Belarus được chú ý nhiều nhất.
Hai chuyến công du để khuyến dụ châu Âu
Trong bài « Châu Âu không còn để bị Bắc Kinh dụ dỗ », Le Monde
nhận định vòng công du của hai nhà lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc -
trước cuộc họp thượng đỉnh giữa các nhà lãnh đạo Liên hiệp Châu Âu (EU)
và Tập Cận Bình ngày 14/09/2020 – đã kết thúc với những thất bại.
Sau Việt Nam, đến
Hồng Kông, Thái, Đài Loan... cũng bắt đầu vào chiến dịch tẩy chay phim Mulan (Hoa Mộc Lan) và
diễn viên Lưu Diệc Phi.
Hãng phim Disney
định làm lớn trong năm nay với phim Mulan, với kế hoạch đặc biệt khi có dịch Covid-19
diễn ra. Từ tháng Ba, hãng này dự định cho trình chiếu bán vé online, như một
cuộc cách mạng về điện ảnh trực tuyến. Thế nhưng đại tác phẩm điện ảnh mang câu
chuyện kể Trung Quốc đã vấp phải vô số điều xui rủi.
Nguyên do của
cuộc tẩy chay đang lan rộng ở nhiều quốc gia như
Thái Lan, Đài Loan, Hồng Kông… bởi diễn viên Lưu Diệc Phi trước đó đã cho đăng
một thông điệp trên mạng xã hội Weibo của Trung Quốc, có nội dung bằng tiếng
Anh là: “I also support Hong Kong police.
You can beat me up now”. (tạm dịch: Tôi cũng ủng hộ việc làm của cảnh sát
Hồng Kông đó. Có ngon thì đánh tôi đi”). Đã vậy, cô ta còn thêm “What a shame for Hong Kong.” (thật xấu
hổ cho cái đất Hồng Kông).
Trong lá thư đề ngày 01/09, các chuyên gia Liên Hiệp Quốc tố cáo Bắc
Kinh không tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế. Luật an ninh quốc gia đặc
biệt đe dọa các quyền « tự do tư tưởng, tự do ngôn luận, tự do hội
họp », hình sự hóa mọi chỉ trích đối với Trung Quốc.
Luật an ninh
quốc gia được Trung Quốc áp đặt mà không thông qua Nghị Viện Hồng Kông,
người dân không hề biết được nội dung trước đó. Luật này trừng phạt các
tội danh « nổi dậy, ly khai, khủng bố, thông đồng với thế lực nước
ngoài » với các định nghĩa mơ hồ, khiến các nhà đấu tranh dân chủ dễ
dàng bị quy chụp. Nhiều nước phương Tây nhất là Hoa Kỳ đã lên án luật
này, Bắc Kinh cho rằng đó là sự can thiệp vào chuyện nội bộ của Trung
Quốc.
"Nam phụ lão ấu" Hồng Kông xếp hàng mua số báo lịch sử của Apple Daily, 11/08/2020.
Đăng ngày:
Đang trong mùa hè, tuy nhiên chỉ có tuần báo L’Obs chọn chủ đề « Khi tình bạn cũng mạnh mẽ như tình yêu ». Hồ sơ của L’Express nói về « Dân túy châu Âu : Berlusconi, người nổi bật nhất », Courrier International phân tích « Mạng xã hội làm hủy hoại dân chủ ». Riêng Le Point đăng ảnh hai nhà hoạt động nổi tiếng của Hồng Kông là Hoàng Chi Phong (Joshua Wong) và Chu Đình (Agnes Chow), chạy tựa « Những ngày cuối cùng của Hồng Kông » với dòng tít nhỏ phía trên « Những nền văn minh đã chết đi như thế nào ».
Chu Đình (Agnes Chow) bị bắt tối 10/08/2020.
Các nhà hoạt động bị theo dõi ráo riết
Hồ sơ của Le Point mở đầu bằng bài viết về những cuộc theo dõi, các vụ bắt bớ người đối lập ngày càng nhiều với cáo buộc « thông đồng với thế lực nước ngoài », mà tuần báo Pháp gọi là « Những ngày cuối cùng của Hồng Kông ».
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, tổng thống Trump hồi tháng Bảy đã ký một sắc lệnh với nhận định Hồng Kông « không còn đủ quyền tự trị để có thể được đối xử khác với Trung Quốc ».
Trong
khuôn khổ các biện pháp thi hành quyết định của tổng thống, Washington
tuyên bố chấm dứt các hiệp định song phương liên quan đến « việc trao trả các tội phạm bị truy nã, giao lại những người bị kết án, và miễn thuế lẫn nhau đối với thu nhập từ các hoạt động vận chuyển hàng hải quốc tế ».
Đài Loan đã đề nghị đón nhận những người Hồng Kông muốn sang cư trú,
sau khi Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia mới tại đặc khu. Một văn
phòng đã được mở ra từ tháng Bảy để tư vấn cho người Hồng Kông. Tuy
nhiên các quan chức Đài Loan vẫn lo ngại nạn gián điệp Trung Quốc trà
trộn.
Hội đồng sự vụ Hoa lục cho biết các biện pháp mới nhằm
« củng cố việc quản lý » những người Hoa lục sống tại Hồng Kông và Macao
muốn di trú ở Đài Loan, nhằm tránh các hoạt động xâm nhập, gây rối, làm
gián điệp, phục vụ cho Mặt trận Thống nhất. « Mặt trận » này là cơ quan
của đảng Cộng Sản Trung Quốc, có nhiệm vụ tập hợp Hoa kiều ở hải ngoại.
An ninh bố ráp tòa soạn Apple Daily ngày 10/08/2020.
Ba ngày sau khi
Bộ Tài chính Hoa Kỳ áp đặt lệnh cấm vận đối với đặc khu trưởng Hồng Kông Lâm
Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) cùng 10 viên chức Hồng Kông “vì thực hiện các chính
sách đàn áp tự do và tiến trình dân chủ ở Hồng Kông ”, Bắc Kinh trả đũa
bằng việc cấm vận 11 người Mỹ, trong đó có các thượng nghị sĩ Marco Rubio, Ted
Cruz và Chris Smith.
Cùng ngày, chính
quyền Hồng Kông mở chiến dịch bắt bớ rầm rộ. Hai nhân vật nổi cộm – Lê Trí Anh
(Jimmy Lai) và Chu Đình (Agnes Chow) – đã bị áp giải vào thứ Hai 10-8, mở màn
cho chuỗi ngày đen tối đối với Hồng Kông.
Chiến dịch được
tính toán sao cho càng tạo “tiếng vang” càng tốt. Thông điệp rất rõ: già cũng
bắt, trẻ chẳng buông. Cùng với Lê Trí Anh và Chu Đình là khoảng chục người
khác, trong đó có hai con trai của ông Lê và bốn viên chức điều hành tập đoàn
truyền thông Next Digital do ông Lê sáng lập, vốn lâu nay là cái gai trong mắt
Bắc Kinh.
Một cộng sự thân cận cho AFP biết nhà tỉ phú 71 tuổi bị bắt giữ tại
tư gia vào khoảng 7 giờ sáng (giờ địa phương), cùng với một số thành
viên trong tập đoàn của ông. Cảnh sát thông báo có 7 người bị bắt giam
vì nghi ngờ thông đồng với thế lực nước ngoài và gian lận.
Luật an
ninh quốc gia mới được Trung Quốc áp đặt trừng phạt bốn tội danh : nổi
dậy, ly khai, khủng bố và thông đồng với nước ngoài. Luật này bị tố cáo
là đã kết liễu quy chế « Một quốc gia, hai chế độ » mà Bắc Kinh đã ký
với Anh quốc, bảo đảm nhiều quyền tự do cho người Hồng Kông đến năm
2047.
Thông tín viên Loubna Anaki tường trình từ New York :
« Tổng
cộng có 11 nhà lãnh đạo Hồng Kông bị Washington trừng phạt. Đứng đầu
danh sách là trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga, người đã bênh vực luật
an ninh do Trung Quốc áp đặt, cho rằng đây là công cụ chủ chốt để chấm
dứt tình trạng lộn xộn.
Trong số các quan chức bị nằm
trong tầm ngắm còn có cảnh sát trưởng, người đứng đầu ngành an ninh và
ngành tư pháp. Tất cả đều bị cáo buộc đã giúp cho Trung Quốc siết lại
quyền tự trị của đặc khu và hạn chế tự do của cư dân Hồng Kông.
Đại dịch corona là trọng tâm chính của các tuần san kỳ này, bên cạnh đó là mối đe dọa từ Trung Quốc. L’Express dành 30 trang báo cho việc « Tìm lại chỗ đứng »,
nói về cuộc chiến gay go trên lãnh vực kinh tế sau khi bị con virus từ
Vũ Hán phá hoại. Trong đó nước Pháp có nhiều ưu thế, với điều kiện có
chọn lựa đúng đắn, có lòng can đảm và phải tiến hành ngay lúc này. Le Point giải thích về mặt khoa học virus corona di chuyển trong không khí như thế nào, với hàng tựa « Những gì chúng ta đang hít thở thực sự ».Courrier International đặt vấn đề « Nếu chúng ta thay đổi cuộc sống » sau thời kỳ phong tỏa.
Bức màn sắt đã phủ xuống Hồng Kông
Riêng tuần báo L’Obs
có ảnh bìa đỏ chói với một con rồng màu đen đang cuộn mình, ẩn trong đó
những khuôn mặt Donald Trump, cảnh sát và người biểu tình Hồng Kông,
người Duy Ngô Nhĩ, Tập Cận Bình và những con virus corona…với hàng tựa
lớn : « Trung Quốc, siêu cường tự do tung hoành ».
Sinh viên Chung Hàn Lâm (Tony Chung) 19 tuổi, thủ lãnh nhóm Student Localism là người bị bắt đầu tiên theo luật an ninh quốc gia do Trung Quốc áp đặt lên Hồng Kông. Ảnh HKFP/Kris Cheng.
Đăng ngày:
Ba nam và một nữ sinh viên, tuổi từ 16 đến 21, bị cáo buộc « tổ chức
và xúi giục ly khai ». Một sĩ quan thuộc đơn vị an ninh quốc gia mới
được thành lập của cảnh sát Hồng Kông nói với báo chí là nhóm này gần
đây loan báo trên mạng xã hội việc thành lập một tổ chức đòi độc lập cho
Hồng Kông. Cảnh sát cũng tịch thu máy tính, điện thoại và một số tài
liệu.
Trong một thông cáo, Student Localism (Học Sinh Động
Nguyên), một nhóm đã tự giải tán vào tháng Sáu, cho biết cựu lãnh đạo
của nhóm là Chung Hàn Lâm (Tony Chung), 19 tuổi đã bị bắt giữ vào lúc 20
giờ 50 tối qua. Các hình ảnh trên mạng cho thấy sinh viên Chung Hàn Lâm
bị còng tay dẫn đi tại Nguyên Lãng (Yuen Long). Hai cựu thành viên khác
của nhóm cũng được báo chí nhận ra.
Trang nhất các báo Pháp hôm nay tập trung cho các vấn đề trong nước. Libération nói về « Bộ trưởng Nội Vụ Darmanin dưới áp lực », Le Monde quan tâm đến « Vấn đề đạo đức trong thụ tinh nhân tạo ở trung tâm tranh luận ». Về kinh tế, Les Echos phân tích « Những hướng để cứu vãn Made in France », La Croix đề cập đến việc chính phủ hạn chế các những trung tâm thương mại lớn. Le Figaro chạy tựa « Để tránh Covid bùng nổ trở lại, các nước châu Âu lại phải đóng cửa ».
Luật an ninh, hồi chuông báo tử cho Nhà nước pháp quyền Hồng Kông
Về châu Á, Le Monde có bài phỏng vấn ông Lê Trí Anh (Jimmy Lai) « Nhà tỉ phú Hồng Kông duy nhất dám đương đầu với Bắc Kinh ».
Đại gia này là chủ một tập đoàn báo chí uy tín, công khai chống cộng,
từ lâu vẫn nằm trong tầm ngắm của Trung Quốc, và chừng như đang là mục
tiêu của luật an ninh quốc gia mới do Bắc Kinh áp đặt lên Hồng Kông ngày
30/06.
Các ổ dịch xuất hiện tại nhiều địa điểm khác nhau. Cho dù Hồng Kông
chưa bao giờ bị phong tỏa, chính quyền đã phải áp dụng các biện pháp mới
nghiêm ngặt hơn.
Từ Hồng Kông, thông tín viên Florence de Changy cho biết thêm chi tiết :
Hôm nay, nhân
chuyện Hoa Kỳ dự định cấm toàn bộ đảng viên đảng cộng sản Trung Quốc nhập cảnh
Hoa Kỳ, tui muốn kể câu chuyện về Châu Nhuận Phát và Thành Long. Cả hai đều là
ngôi sao màn bạc nhưng nhân cách một trời một vực. Một bên cao thượng còn một
bên ti tiện.
Trước tiên tui
muốn nói đến Châu Nhuận Phát. Anh là một ảnh đế hàng đầu của làng điện ảnh Hoa
Ngữ. Người đẹp vây quanh như kiến, nhưng anh chỉ chung tình với một người vợ. Vợ không sanh được con, anh vẫn sống hạnh
phúc đến giờ.
Anh và vợ thuộc
nhóm siêu giàu. Anh góp 700 triệu USD cho từ thiện. Bản thân sống vô cùng giản
dị. Đi xe buýt, mang dép lê giống tui vậy.
Trang nhất các báo Paris hôm nay 13/07/2020 tập trung cho thời sự nước Pháp. Libération chú ý đến việc tân thủ tướng Jean Castex đi thăm lãnh thổ hải ngoại Guyane, nơi virus corona đang hoành hành. Le Monde đề cập đến Đảng Xanh trước thử thách quyền lực tại các thành phố lớn, La Croix dành hồ sơ cho vấn nạn một số thanh niên thích biểu diễn « bốc đầu xe » mô tô gây nguy hiểm. Les Echos nhấn mạnh « Chính sách thuế, hỗ trợ doanh nghiệp : Các hướng để tái thúc đẩy kinh tế ». Riêng Le Figaro nhìn sang nước Mỹ, chạy tựa « Đang yếu đi, ông Trump tìm kiếm một sức bật thứ hai ».
Nghị viện Hồng Kông sắp thành bù nhìn như Quốc hội Trung Quốc
Về châu Á, Libération quan tâm đến « Cuộc bỏ phiếu chớp nhoáng cuối cùng ở Hồng Kông trước khi phải quy phục ».
Trên 600.000 người Hồng Kông vào cuối tuần qua đã tham gia bầu cử sơ bộ
của đối lập, số lượng người đi bầu cho thấy tinh thần phản kháng trước
Bắc Kinh vẫn rất cao.
Cuộc bầu cử nhằm cố gắng gia tăng cơ hội giúp các ứng viên dân chủ
đạt đa số trên 35/70 ghế tại Nghị viện Hồng Kông vào ngày 06/09 tới, để
có thể ngăn chận các đề nghị của chính quyền. AFP ghi nhận, tuy 12 giờ
trưa các phòng phiếu mới mở cửa, nhưng trước đó nhiều người dân Hồng
Kông đã xếp hàng dài chờ.
Dù chỉ liên quan đến phe đối lập, nhưng
nhiều nhà quan sát nhận định số người tham gia sẽ cho thấy ý kiến của
người dân đối với luật an ninh của Trung Quốc. Lãnh tụ sinh viên Hoàng
Chi Phong tuyên bố, cuộc bầu cử sơ bộ là cơ hội đầu tiên để chứng tỏ
người dân Hồng Kông không bao giờ cúi đầu trước Bắc Kinh.
Hôm 2 tháng 9,
2019, một bạn Facebook đặt câu hỏi trong phần lời bình của bài Cơn Ác Mộng Của Tập Cận Bình: Hong Kong Trở
Thành Một Đài Loan: “Với nhãn quan và tầm nhìn của mình, chú cho rằng Tập
và Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ có những bước đi nào tiếp theo với nước Mỹ, thưa
chú?”
Nguyên văn câu
trả lời của tôi:
“Năm 2019 sắp
qua, trong năm 2020, mỗi bên, Trump và Tập đều có những ưu tiên cần phải hoàn
thành. Ưu tiên của Tổng thống (TT) Trump là tái đắc cử nhiệm kỳ hai, và ưu tiên
của Tập là phục hồi hay ít nhất giữ nền kinh tế không bị tụt nhanh hơn.
Việc khai trương rầm rộ nhằm chứng tỏ quyền kiểm soát của Bắc Kinh
ngày càng lớn rộng tại Hồng Kông. Địa điểm của văn phòng cũng rất ý
nghĩa : đặt tại một khách sạn nhìn ra công viên Victoria, nơi tập hợp
truyền thống từ nhiều năm qua để tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn.
Lá
cờ Trung Quốc được treo bên ngoài, tấm bảng tên cơ quan an ninh được
gắn lên với sự chứng kiến của chính quyền Hồng Kông và cảnh sát. Trưởng
đặc khu Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) tuyên bố đây là « thời điểm lịch sử ». Theo bà, cơ quan tình báo Trung Quốc sẽ là « đối tác quan trọng » để duy trì an ninh.
The Economist nhận định, luật an ninh quốc gia mà Trung Quốc áp đặt
tại Hồng Kông là một trong những vụ tấn công quy mô nhất vào một xã hội
dân chủ, kể từ sau Đệ nhị Thế chiến.
Sau thời gian dài phong tỏa, tuần báo L’Obs dành trọn kỳ này cho một « Nước Pháp vừa được tìm lại », giới thiệu những điểm đặc sắc của nhiều vùng miền. L’Express đăng ảnh tổng thống Emmanuel Macron, chạy tựa « Tám công trình để nâng dậy nước Pháp » sau cuộc bầu cử địa phương vừa qua, Le Point nói về « Những chú hề sinh thái và những chuyên gia » trước sự thắng thế của đảng Xanh. Hồ sơ của Courrier International tập trung cho chủ đề « Chống phân biệt chủng tộc ». Về châu Á, Hồng Kông là đề tài chính được nhiều tuần báo chú ý.
Luật an ninh, « quà sinh nhật » tẩm độc giết chết tự do của Hồng Kông
Dự luật được cả phe Cộng Hòa lẫn Dân Chủ ủng hộ, nhằm tăng cường áp
lực lên Bắc Kinh, ngoài những biện pháp đã được chính quyền Mỹ loan báo
từ khi Trung Quốc loan báo luật an ninh quốc gia về Hồng Kông. Một
thượng nghị sĩ Dân Chủ cho biết văn bản của Hạ viện chỉ có một ít thay
đổi về kỹ thuật, chắc chắn hôm nay được Thượng viện thông qua.
Theo
dự luật, Washington có thể trừng phạt « các lãnh đạo đảng Cộng Sản chịu
trách nhiệm về luật an ninh Hồng Kông », các đơn vị cảnh sát đàn áp
người biểu tình, và kể cả các ngân hàng có những « giao dịch đáng
kể » với các đối tượng bị trừng phạt. Ngoại trưởng Mike Pompeo hôm qua
còn đe dọa không loại trừ việc sẽ mạnh tay hơn nữa, sau khi đã rút lại
quy chế ưu đãi dành cho Hồng Kông.