Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Trong hai ngày 26 và 27.07.2022 tại Hà Nội đã diễn ra Đại hội đại biểu lần thứ 13 Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội.
Sáng 27/07, ngày khai mạc chính thức được mở đầu với vài tiết mục văn nghệ, trong đó có bài hợp xướng “Sau lời tuyên thệ” của nhạc sĩ Lân Cường (phổ nhạc từ bài thơ “Lời tuyên thệ” của Lê Cảnh Nhạc).
Chiều 27/07/22, trả lời với báo giới, nhạc sĩ Lân Cường khẳng định bài hợp xướng như một lời cảnh tỉnh cho tất cả Đảng viên không trừ một ai.
Nói ra thì lại tự ái, chứ văn nghệ sĩ thủ đô tưởng thế nào !
Hóa ra cũng chả hơn gì anh chị em văn nghệ ao làng, không chuyên vùng sâu vùng xa, thậm chí xa tít mù.
Đại hội văn nghệ gần chục chuyên ngành, gần nghìn đại biểu tinh hoa, rốt cục vẫn chấp nhận để một ông nhạc sĩ ít tiếng tăm (nhắc đến tên ông này có nhẽ rất ít người biết, cứ hỏi một trăm người từ khu 4 trở vào có khi chỉ 0,01 người biết) lên dàn dựng tiết mục ca ngợi đảng, nịnh thối.
Ông Tô Văn Lai, một trong những người có ảnh hưởng lớn đến đời sống âm nhạc và văn hóa ở hải ngoại, mới qua đời ở tuổi 85. Ông để lại cho đời một sân khấu mang tên 'Thúy Nga Paris by Night' như là một tài sản tinh thần của hàng trăm triệu khán giả trong và ngoài nước.
Kỷ niệm những ngày đầu xa quê
Dạo đó (đầu thập niên 1980), tôi mới định cư ở Úc và quần quật làm lại cuộc đời ở quê hương mới, nên ít khi nào chú ý đến nhu cầu văn nghệ. Bạn bè gặp nhau ngày cuối tuần thì chủ yếu là ăn uống và ca hát theo kiểu 'cây nhà lá vườn'. Người cầm đờn, kẻ nghêu ngao ca hát những ca khúc nổi tiếng thời trước 1975 hay những ca khúc thương nhớ về quê nhà mà chúng tôi nghe được từ bên trại tị nạn. Đời sống âm nhạc và văn hóa của người Việt xa xứ thời đó chỉ có vậy.
Nhưng năm 1983 thì xuất hiện cái video VHS ca nhạc có tựa đề là "Paris by Night" (chữ màu vàng), và không ngờ rằng đó là thởi điểm làm thay đổi sinh hoạt ca nhạc ở hải ngoại một cách vĩnh viễn.
Ông Tô Văn Lai (1937-2022), người sáng lập trung tâm Thúy Nga Paris vừa qua đời vào ngày 19 tháng Bảy tại California, hưởng thọ 85 tuổi.
Cuộc đời của ông Tô Văn Lai là một câu chuyện độc đáo của một người yêu văn nghệ. Ông mang niềm đam mê dựng lại sân khấu cùng một nền ca nhạc kịch đã có, bên ngoài Việt Nam, và rồi dần góp phần trở thành cột trụ văn hóa của người Việt tự do trên toàn thế giới.
Cũng như Trung tâm Asia, Thúy Nga Paris ở hải ngoại không chỉ đem lại những chương trình giải trí. Mà nó còn là phần vinh danh và xoa dịu vết thương lòng của giới văn nghệ sĩ miền Nam Việt Nam, suốt một thời gian dài bị chìm trong bóng tối bởi định kiến và những sự cấm đoán.
Có vài ý về pháp lý thế này:
1. Từ năm 2020, Việt Nam đã bỏ quy định các ca khúc sáng tác trước năm 1975 ở miền Nam Việt Nam thì cần phải được xin cấp phép lưu hành, phổ biến. Quy định này xuất hiện sau nhiều phản đối từ xã hội, liên quan đến việc cơ quan nhà nước khá lúng túng và tùy tiện khi cấp phép lưu hành bài hát, chẳng hạn như vụ cấm lưu hành bài "Con Đường Xưa Em Đi".
2. Điều đó có nghĩa là bài Gia Tài Của Mẹ của Trịnh Công Sơn không phải là bài hát bị "cấm lưu hành" vì không còn có khái niệm đó nữa. Tuy nhiên, nếu ca sĩ hát bài hát có nội dung vi phạm điều cấm của pháp luật, ví dụ như kích động bạo lực, xuyên tạc lịch sử v.v... thì cơ quan Nhà nước có thể phạt hành chính. Tức là cơ quan Nhà nước không cấm bài hát, nhưng ai hát thì sẽ bị phạt.
Tôi không hứng thú xem phim vì nhiều lý do. Tôi cũng không quá mê nhạc Trịnh như đa số bạn bè cùng lứa. Nhưng có ba thời khắc trong đời mà không hiểu sao đến giờ tôi vẫn không thể nào quên, gắn liền với nhạc Trịnh.
Lần đầu là hồi khoảng cuối năm 2 đại học. Một đứa ở nhà nhiều hơn tới lớp như tôi bỗng dưng nổi hứng đi chơi với các bạn cùng lớp nhân một buổi học được nghỉ đột xuất. Nhớ là đi về quê một bạn trai gầy gầy rất lanh miệng. Nhà không xa Sài Gòn, đi trong ngày là về nhưng vẫn phải qua một con đò.
Giờ không nhớ rõ đó là đâu nhưng nhớ cả đám mấy chục đứa lên tới bờ bên kia đi vô một khu vườn măng cụt thì trời đổ mưa. Tất cả vội tìm chỗ trú. Mưa buổi trưa nặng, ẩm thấp. Cười giỡn lát cũng mệt, mạnh đứa nào đứa nấy ướt sũng lạnh run đứng dưới mấy tàng cây.
Nhạc phẩm này do nhạc sĩ Trịnh Công Sơn sáng tác, bị nhà cầm quyền Việt Cộng cấm không cho hát.
Bài này nói về cái nền “hòa bình” lừa lọc giả dối sau Hiệp Định Paris năm 1973. Mỹ rút quân và sau đó cộng sản Bắc Việt xua quân thôn tính miền Nam. Thêm hàng trăm ngàn người ngã gục nữa vì tham vọng chiếm đoạt vơ vét.
Bài hát còn thấm thía xót xa hơn, vì cái gọi là “hòa bình” sau năm 1975 khiến hàng triệu người miền Nam bị lùa vào trại tù cải tạo và mấy triệu người khác vượt biên tìm tự do, hàng trăm ngàn người bỏ thây trong lòng đại dương. Vợ mất chồng, con mất cha.
“Một ngàn năm nô lệ giặc Tầu,
Một trăm năm đô hộ giặc Tây”
Hai câu này sai quá.
“Hai mươi năm nội chiến từng ngày”
 |
Sự kiện ca sĩ Khánh Ly hát tại Đà Lạt ca khúc "Gia tài của mẹ" bị các nhà quản lý văn hóa phản ứng đã lại dội sóng dư luận.
Muốn Dân tộc hòa giải thì phải cùng mở lòng chia sẻ và cùng biết tiệm cận sự thật.
"Gia tài của mẹ" là bài ca sự thật.
Hổm rày báo chí và mạng xã hội bàn nhiều về phim Em và Trịnh. Yêu cũng có mà ghét cũng nhiều.
Lắm người xúi tui viết một bài bày tỏ ý kiến, tui bảo người trong và ngoài cuộc viết nhiều rồi, tui viết thêm cũng bằng thừa. Nhưng rồi nhiều người xúi giục, tui cũng xin viết vài câu ngăn ngắn thế này.
Nhạc của ông thì người ta nghe nhiều quá rồi nên không nói về nhạc mà chỉ nói về phim. Chỉ nói thêm một chút như có người đã từng nêu là bài hát Tiến thoái lưỡng nan là bài đúng tâm trạng và tính cách của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, người đứng hàng hai. Và theo tôi, một trong những bài ca dở nhất của ông là bài Em ở nông trường, em ra biên giới. Bài hát có mùi xu thời là bài Huyền thoại mẹ.
Đó là một bộ phim có âm nhạc hay và hình ảnh khá đẹp, đậm chất thơ (trừ những cơn mưa giả trân).
Kịch bản thì…chắc cũng không thể đòi hỏi gì hơn. Chỉ là sự dàn trải lướt qua những mối tình (hay thứ gì đó tương tự vậy) bởi cái tên phim đã nói lên rồi. Nhưng theo tôi, Các Em và Trịnh có lẽ sẽ đủ đầy hơn hehe.
Nói chung, bộ phim ổn. Trừ dàn diễn viên. Đã từng có dịp ngồi với anh Sơn, ấn tượng sâu đậm nhất của tôi là một người đàn ông điềm đạm, nho nhã và hiền từ. Nhưng tất cả những tính cách nổi bật nhất này, cả hai nam diễn viên thể hiện anh lúc trẻ lẫn khi về già, đều không lột tả được.
Nhạc sĩ Cung Tiến sinh năm 1938 tại Hà Nội vừa qua đời tại Mỹ. Năm 1953 lúc mới 15 tuổi ông đã gây chấn động giới âm nhạc với hai ca khúc Thu Vàng và Hoài Cảm.
Ông chính là ước mơ sang trọng suốt thời trai trẻ của một thằng con trai giang hồ Xóm Lách như tôi.
Tôi chỉ biết tiễn ông bằng bài thơ được ghép lại từ 10 tựa bài hát mà ông sáng tác, trong đó có các bài phổ thơ Thôi Hiệu, Quang Dũng, Nguyễn Đình Tiên, Thanh Tâm Tuyền, Phạm Thiên Thư…
Tất cả những ai yêu nhạc miền Nam đều biết các bài hát Thu Vàng, Hoài Cảm, Hương Xưa của ông. Lạ lùng thay, ba ca khúc đó đều viết khi ông còn ở tuổi thiếu niên (14 đến 16 tuổi).
Sau này ông có nói là do bị ảnh hưởng Đường thi và các nhà thơ Việt Nam thời tiền chiến, chớ không phải được chắt lọc từ những ký ức thật trong cuộc sống của mình.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn, ông cho biết:
Hình như sau sự ra đi của nhà thơ Tô Thùy Yên, sự ra đi lần này của nhạc sĩ Cung Tiến mới lại gây ra một làn sóng cảm xúc ngập tràn như thế.
Nhất là với những người sinh ra và trưởng thành tại miền Nam từ những thập niên 1940-1950 trở đi, những người đang sống với bao hoài niệm cuối đời.
Ít có nhạc sĩ nào viết nhạc ở tuổi 16-17 mà tác phẩm lại khắc sâu vào lòng người, âm vang mãi trong những tâm hồn đa cảm, yêu nghệ thuật như Cung Tiến. Cũng không có nghệ sĩ nào chỉ sáng tác một số nhạc phẩm ít ỏi mà tầm vóc và tiếng vang lại vút cao và lan rộng như thế.
Hổm nay Sài Gòn đổ mưa dầm dề khiến nhiều tâm hồn ướt sũng. Tui cũng vậy.
Chẳng hiểu sao, năm nào cũng mưa, mỗi năm một mùa, lặp lại ngàn năm, mà đến thời khắc này lòng người chùng xuống.
Chẳng hiểu vì sao cơn mưa làm cho cây cối xanh tươi, ruộng lúa được mùa mà lại kéo theo nỗi buồn hoài niệm nhiều hơn những cảm xúc khác. Chỉ có những đứa trẻ trâu như tui ngày nào, mới vui đùa dưới cơn mưa qua những trận banh, hay chia phe đánh lộn. Còn người lớn thì suy tư và trầm tưởng.
Đêm 14.05.2022, ban nhạc Kalush Orchestra của Ukraine đã giành giải nhất cuộc thi ca khúc truyền hình châu Âu Eurovision Song Contest 2022 (ESC) tại Turin, Ý.
Không phải là dân sành nhạc nên tôi thấy ca khúc "Stefania“ của Kalush Orchestra không có gì đặc sắc, ngoài ấn tượng về trang phục dân tộc mà họ mặc. Thực tế, đêm qua ban giám khảo cũng không chấm cho Stefania điểm cao nhất. Nhưng khán giả của hơn 50 quốc gia đã tặng tiết mục của Kalush Orchestra số điểm cao nhất là 631, cách xa ban nhạc Anh xếp thứ nhì (466) điểm.
Thắng lợi của Ukraine trong cuộc thi ESC năm nay thực chất là thắng lợi của tình cảm mà người dân châu Âu dành cho dân tộc này. Người ta thậm chí không biết các nghệ sĩ Ukraine có đến dự được không.
Họ từng hy vọng, thậm chí khát khao hát khúc ca chiến thắng trên phương diện âm nhạc tại cuộc thi nhạc quan trọng nhất ở châu Âu, Eurovision 2022 tại Turin, Ý.
Kết quả, ban nhạc Kalush Orchestra đã xứng đáng dành giải nhất, dẫu không hề dễ khi Vương quốc Anh và Thụy Điển luôn vượt trội trên bảng chấm điểm của ban giám khảo các quốc gia. Theo cách tính điểm này, vấn đề chuyên môn về âm nhạc được đánh giá hàng đầu. Ukraine bị qua mặt bởi cả Tây Ban Nha!
Tuy nhiên, theo bảng chấm điểm của khán giả châu Âu thì cuộc chiến tranh tàn khốc tại Ukraine và vấn đề Ukraine đã hoàn toàn chinh phục trái tim người Âu châu khi trao cho quốc gia này 439 điểm, một con số khủng và kỷ lục trong lịch sử Eurovision, đưa Ukraine về nhất, vượt qua Vương quốc Anh và Thụy Điển.
Tối thứ Bảy 14/05/2022 cuộc thi Eurovision (Tiếng hát truyền hình châu Âu) năm nay đã diễn ra tại Torino (Ý). Nhóm nhạc Kalush Orchestra của Ukraina đã vượt qua Anh và Thụy Điển, đoạt được giải thưởng với số điểm cao ngất nhờ phiếu bầu của khán giả.
Check out Kalush Orchestra's reaction to winning #Eurovision! #ESC2022 pic.twitter.com/IBR9uNWmlV
— Eurovision Song Contest (@Eurovision) May 14, 2022
Phần trình diễn của nhóm phối hợp giữa hip hop và nhạc truyền thống. Cả sáu ca sĩ được đặc cách đi dự thi, xong lại về nước chiến đấu.
“…Tách cà-phê ấm môi,
Mình ngồi ôn lại những phút vui trôi qua mất rồi…”
Bè bạn đi lính về phép lại kéo nhau ra quán nhậu. Nhậu đã rồi tới quán cà phê Chiêu đường Cao Thắng. Ở quán nhậu thì tranh nhau nói, tới quán cà phê, chẳng thằng nào buồn nói. Cà phê và khói thuốc. Cà phê nhỏ giọt. Giọt có buồn không? Mờ quá không thấy giọt, nhưng nỗi buồn thì thấy.
Thằng bạn ở Thụy Sĩ về chơi Việt Nam, trên đường tới Hội An, ghé quán cà phê ven đường, Cho ly cà phê đá Sài Gòn đi bà chủ. Cà phê mang ra, chưa nếm, y đã lắc đầu, Không phải. Cà phê là cà phê kiểu Sài Gòn, có biết không? – Dạ, dạ… biết. Dân miền Trung nhẫn nại. Cái gì cũng biết, trừ những cái không biết. Ly cà phê khác mang ra. Cũng không phải!
Ngày 26-3 những nghệ sĩ Ukraine biểu diễn hòa nhạc dưới hầm trú bom
Hầm trú bom cũng là ga xe điện ngầm thành phố
Không giống “người phu quét đường dừng chổi đứng nghe” trong nhạc Trịnh Công Sơn
Ở Kharkiv đêm nào bom cũng nổ
