Đàm Ngọc Tuyên - Đả đảo thực dân! Đả đảo đế quốc!

 

Năm 1893, nhờ sự giúp sức của Pasteur và Bộ trưởng Bộ Giáo dục Pháp, nhà bác học Yersin đã thực hiện nhiệm vụ (cũng là ước vọng của ông), thám hiểm vùng núi nằm giữ bờ biển miền Trung và sông Mêkông, vùng thượng nguồn sông Đồng Nai và Sêbangcan. Những nơi chốn mà trước đó, ít người biết đến.

Rời Sài Gòn, nhà bác học người Pháp, đã vượt qua thác Trị An, đến Tánh Linh. Rồi ông vượt qua sông La Ngà đến Di Linh. Từ đây, ông men theo một con đường mòn, (gần giống như con đường quốc lộ 20 hiện nay), tiến lên vùng cao nguyên theo hướng Tây - Tây Bắc.

Ngày 21 tháng Sáu năm 1893, nhà bác học đã đến thác Premn, tìm ra vùng đất Đà Lạt sương mờ phủ.

Và sau đó, đoàn người của ông - là đoàn người Pháp thứ hai - đặt chân lên đỉnh vùng núi, cách Đà Lạt khoảng 10 km đường chim bay, ở độ cao hơn 2140 mét so với mực nước biển. Trước đó, một đoàn thám hiểm người Pháp đã đến đây, dưới sự dẫn dắt của một sĩ quan quân đội Pháp quốc.

Vùng đỉnh núi này, được người Thượng bản địa, dân tộc K'Ho, đặt tên là Lang Biang.  Nhằm tôn vinh và khắc nhớ, tương truyền về một tình yêu sắt son bất tử, của chàng trai K'lang (tộc người Lát) và cô sơn nữ H'biang (tộc người Chil) - cả hai tộc này, đều thuộc dân tộc K'Ho. Vì lời nguyền, vì hủ tục, nên tình yêu của họ đã bị chính đồng tộc ngăn cấm.

Nhưng, họ quyết bên nhau, mặc kệ tất cả, mặc kệ đời. Còn đời thì mặc cả với tình yêu của họ, cái giá sự mặc cả là cả hai đã bị chính dòng tộc mình, hạ sát. Hạ sát hai nhân mạng, hạ sát đôi uyên ương, lại ươm mầm cho sự bất tử của tình yêu vĩnh hằng - giữa đất trời, ngàn mây, giữa núi đồi, cùng thông reo vi vút, đời đời.

Tính từ khi nhà bác học Yersin tìm ra Đà Lạt, đến nay, đà gần 130 năm. Ngần ấy thời gian, Đà Lạt trải qua bàn tay dựng xây của thực dân Pháp, đến đế quốc Mỹ, và bọn "ngụy quân ngụy quyền", nhưng rốt ráo, toàn thứ ăn hại, đái khai. Chỉ may mắn, khi người cộng sản Bắc Việt tiếp quản, thì thế giới phải nghiêng mình ngả mũ, khi biết đến Đà Lạt, có cả biển, nơi này.

Đả đảo thực dân! Đả đảo đế quốc!

Đảng Cộng sản Quang vinh Vĩ đại muôn năm!

ĐÀM NGỌC TUYÊN 02.09.2022