Đỗ Hòa - Gorbachev, người khởi xướng phong trào perestroika đã qua đời

Dù bạn cho đó là một sáng kiến tốt hay tồi, là công hay tội, thì ông cũng là người đã tạo ra sự thay đổi to lớn đối với chính trị và xã hội thế giới, ảnh hưởng đến hàng triệu người.

Gorbachev nhận ra sự bất cập của nền kinh tế kế hoạch tập trung. Các nhà máy sản xuất theo kế hoạch từ trung ương phân bổ xuống, không làm hơn không làm kém. Hàng hóa sau đó được trung ương phân phối xuống các địa phương theo quota, người dân được cấp tem phiếu để mua.

Ông đề nghị cải tổ, điều chỉnh nó theo hướng kinh tế thị trường. Theo đó, ngoài nghĩa vụ đáp ứng các kế hoạch của nhà nước, các nhà máy được sản xuất để cung cấp cho thị trường bằng công suất dư thừa của mình.

Ông cũng đề xuất mô hình kinh tế tập thể sở hữu đa thành phần. Đánh dấu sự ra đời của các hợp tác xã.

Không có perestroika, có khi giờ này kinh tế của chúng ta vẫn là kinh tế kế hoạch tập trung. Nhưng có lẽ đã vào "giai đoạn quá độ".

Tôi và các bạn có lẽ vẫn phải mỗi tuần một lần thức dậy thật sớm để đi đến cửa hàng thực phẩm quốc doanh mà đứng xếp hàng để mua nhu yếu phẩm.

Và có lẽ bây giờ chúng ta đã nghĩ ra cách khác hay hơn để xếp hàng thay cho xếp cục gạch hay chiếc dép nhựa.

Tôi nghĩ chúng ta vẫn còn được cấp phiếu mua vải đủ may mỗi năm 2 bộ áo quần. Nhưng có lẽ nhà máy dệt Nam Định, Thành Công và các nhà máy dệt quốc doanh khác bây giờ đã có thể dệt được những loại vải tốt hơn kaki thô và polyester sột soạt như hồi đó.

Tôi nghĩ xăm (ruột) lốp xe đạp Sao Vàng thì có lẽ không còn chỉ dành ưu tiên cho cán bộ, mà nhân viên quèn và người dân vẫn được phân phối mà không cần phải bốc thăm.

Mô hình kinh tế chủ đạo của đất nước vẫn là các doanh nghiệp nhà nước như bây giờ, các hợp tác xã (hợp tác xã nông nghiệp, hợp tác xã cơ khí các loại) thì vẫn do nhà nước thống nhất quản lý.

Các bạn nếu không đi học nước ngoài hoặc lao động xuất khẩu, thì 99% khả năng các bạn sẽ là viên chức nhà nước, thuộc khối chính quyền hay kinh tế, trung ương hay địa phương gì đó.

Và yên tâm là bia thì vẫn có bia để uống, bia tươi hay bia chai, được phục vụ ở các cửa hàng thực phẩm mậu dịch quốc doanh. Nhưng có lẽ vẫn phải mua bia kèm lạc.

RIP Mr. Gorbachev !

ĐỖ HÒA 31.08.2022