Việt Nam : Biểu tình chống Trung Quốc đã gây thiệt hại nhân mạng

Một nhân viên an ninh trước cổng nhà máy Trung Quốc sản xuất giày bị đốt phá ở Bình Dương.

Bài đăng : Thứ năm 15 Tháng Năm 2014 - Sửa đổi lần cuối Thứ năm 15 Tháng Năm 2014 

Theo AFP hôm nay 15/04/2014, một người Trung Quốc làm việc tại Việt Nam đã bị thiệt mạng và 149 người bị thương trong những vụ nổi dậy hiếm khi xảy ra tại Việt Nam, gây quan ngại biểu tình bạo lực chống Trung Quốc xâm lược Biển Đông sẽ tăng lên. Còn hãng tin Reuters dẫn nguồn tin y tế và báo chí cho biết có khoảng hai chục người chết tại miền Trung, nơi tâm lý thù địch với bành trướng Bắc Kinh đang lan rộng.

Reuters dẫn nguồn tin từ một bác sĩ làm việc tại Hà Tĩnh cho biết có khoảng hai chục người thiệt mạng, trong đó 5 người Việt và 16 người được cho là Trung Quốc. Qua điện thoại, bác sĩ này nói rằng tối qua có khoảng một trăm người đã được đưa đến bệnh viện trong đó có nhiều người Trung Quốc, và sáng nay cũng có nhiều người khác nhập viện. 

Các cuộc nổi dậy đã bắt đầu từ hôm thứ Ba 13/5 tại miền Nam Việt Nam, bùng nổ sau khi Bắc Kinh triển khai giàn khoan khổng lồ ngay tại vùng đặc quyền kinh tế trên biển của Việt Nam. Chính quyền loan báo bạo động đã lan ra 22/63 tỉnh thành, và hiện đang phải đối phó với các vụ nổi dậy chưa từng thấy từ nhiều thập kỷ qua. 

Hà Nội vốn không chấp nhận các phong trào phản kháng, đã hứa hẹn sẽ ra tay để nắm lại tình hình trước khi các sự cố này làm cho các nhà đầu tư ngoại quốc phải lo ngại. Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh tuyên bố : « Tôi đã đề nghị Thủ tướng có những biện pháp nghiêm khắc », nêu ra con số tổng cộng có 400 doanh nghiệp bị thiệt hại. 

Sau các vụ bạo động và hôi của tại Bình Dương mà theo Reuters thì nạn nhân là nhiều doanh nghiệp Đài Loan vì bị lầm với Trung Quốc, sự kiện mới nhất diễn ra tại Vũng Áng, Hà Tĩnh. Những người nổi dậy hôm qua đã tấn công vào một nhà máy thép của tập đoàn Formosa Plastics, nhà đầu tư Đài Loan lớn nhất tại Việt Nam. 

Reuters trích thông cáo của Formosa Plastic Group cho biết nhà máy bị phóng hỏa. Vụ tấn công đã làm một người chết và 90 người bị thương trong số các công nhân viên người Hoa, không có thiệt hại đối với người Việt và người Đài Loan. Còn AFP dẫn lời một viên chức địa phương nói rằng một nhân viên người Trung Quốc bị thiệt mạng, ba tòa nhà nơi công nhân người Hoa của Formosa ở bị đốt. 

Huang Chih Peng, một nhà ngoại giao Đài Loan nói với AFP : « Tổng cộng có khoảng 100 công nhân Trung Quốc bị thương…Những người nổi dậy đã bỏ đi, nhưng tất cả chúng tôi đều lo sợ họ sẽ quay lại ». Một bác sĩ khoa cấp cứu ở Hà Tĩnh xác nhận với AFP có nhiều người Trung Quốc bị thương phải nhập viện. 

Những người biểu tình chống Trung Quốc xâm lược Biển Đông hôm thứ Ba đã phóng hỏa trên 10 nhà máy tại các khu công nghiệp ở Bình Dương. Reuters nói thêm, chỉ riêng tại Bình Dương đã có 460 công ty bị ảnh hưởng, và trên 40 công an bị thương vì bị ném gạch đá. Cảnh sát chống bạo động đã được triển khai và theo chính quyền thì tình hình đã trở nên yên tĩnh. 

Hàng ngàn công nhân làm việc tại các khu công nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, nhân tố quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, đã tham gia các vụ nổi dậy (theo chính quyền con số này là 20.000 người), khiến một số nhà máy phải tạm đóng cửa trong đó có một nhà cung cấp cho các tập đoàn Mỹ Nike và Adidas. Công an hôm qua loan báo có 500 người bị câu lưu. 

Bắc Kinh bày tỏ « quan ngại sâu sắc ». Phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney kêu gọi đối thoại. Còn các nước ASEAN tuần này cho biết « rất lo lắng » về các vụ tranh chấp tại Biển Đông với Trung Quốc. 

Căng thẳng Việt-Trung tăng lên cao độ từ đầu tháng Năm, khi Bắc Kinh loan báo việc đưa giàn khoan nước sâu khổng lồ vào vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế của Việt Nam theo Công ước quốc tế về Luật Biển (UNCLOS), một hành động bị Hoa Kỳ đánh giá là « khiêu khích ». 

Việt Nam tố cáo đây là một quyết định « bất hợp pháp » và đòi hỏi phải rút giàn khoan đi. Hà Nội cũng gởi các tàu đến khu vực này. Nếu Bắc Kinh nói rằng các tàu của mình bị tàu Việt Nam « tông vào », thì phía Hà Nội cũng công bố các hình ảnh cho thấy những chiếc tàu Việt Nam nhỏ bé bị tàu Trung Quốc uy hiếp bằng vòi rồng và những cú đâm thẳng thô bạo. 

Tại Việt Nam, đã có mấy chục cuộc biểu tình chống Trung Quốc xâm lược Biển Đông kể từ cuối năm 2007, nhưng chưa bao giờ đạt tầm cỡ như hiện nay. Nhiều người dân bức xúc vì trước đây khi xuống đường chống Trung Quốc thì bị chính quyền ngăn trở. Theo các chuyên gia, chính quyền Việt Nam làm ngơ cho một số vụ biểu tình để bày tỏ sự bất bình cực độ đối với Bắc Kinh, nhưng có thể phong trào đã vượt quá tầm kiểm soát.

Ông Nguyễn Đức Hùng, một người dân Hà Tĩnh cho biết sơ qua về những gì chứng kiến trước bệnh viện tỉnh tối qua :

Ông Nguyễn Đức Hùng - Hà Tĩnh

(00:41)

Tôi ở thành phố Hà Tĩnh chứ không ở trong Vũng Áng, nhưng tôi thấy tình hình như thế lộn xộn quá đi. Trung Quốc nó có đưa cái giàn khoan vào thì đó là chính phủ Trung Quốc sai, chứ không phải là những người lao động sai, họ không có lỗi mà chính phủ của họ mới có lỗi. 

Tối qua nghe ở trên đấy bảo là bệnh viện Kỳ Anh quá tải phải đưa ra bệnh viện tỉnh. Lúc 10 giờ rưỡi tối hôm qua, thấy như thế vì nhà tôi gần bệnh viện nên tôi ra xem sao. Tôi thấy có một cái xe mới chở bệnh nhân vào – nạn nhân chứ không phải bệnh nhân, vào trong bệnh viện tỉnh. Lúc đấy công an vây kín, dân cũng rất đông, có nghĩa là công an bảo vệ không cho dân tràn vào để hành hung tiếp. 

Tôi trông thấy ba xe, khoảng tầm sáu, bảy chục người, phải dùng xe công an chở phạm nhân với xe của bộ đội biên phòng để đưa họ ra ngoài này.

Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh nhận định :

Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh - Hà Nội

(01:55)

Về tình trạng khu vực Formosa ở Vũng Áng, Kỳ Anh vừa qua, một số thông tin mà tôi nhận được khi vụ bạo loạn xảy ra hôm qua, thì có vài chi tiết như sau. Sáng hôm qua biểu tình được tổ chức một cách « đón đầu », có nghĩa là cuộc biểu tình trong vòng kiểm soát để tránh những chuyện đụng độ. Nhưng trước đó đã có những mâu thuẫn âm ỉ khá lâu giữa những người công nhân Việt, người dân ở khu vực đó với những người Trung Quốc nhập cư để lao động.

Trên báo chí nhà nước đã có những con số về những người lao động bất hợp pháp tại Vũng Áng, Kỳ Anh đến hàng ngàn người - mà có lần nào đó tôi đọc là đến sáu nghìn mấy trăm người. Điều đó tạo ra nhiều mâu thuẫn với người dân. Đồng thời người ta cũng cho biểt rằng những người đến lao động bất hợp pháp ở Kỳ Anh lại là những thành phần bất hảo, tạo ra nhiều bức xúc cho người dân tại chỗ.

Xa hơn một chút nữa trong lịch sử, người ta kể với tôi rằng, từ khi giải phóng mặt bằng, rồi người Đài Loan đưa người Trung Quốc vào trong đó làm ăn, thì thậm chí có những cảnh rất là bệ rạc, khó thể chấp nhận đối với văn hóa Việt Nam. Dự án đó là của Đài Loan, nhưng lao động lại là rất nhiều lao động bất hợp pháp của Trung Quốc. Những điều đó tổng hợp lại tạo cho người dân địa phương những bức xúc nhất định.

Cách đây khoảng hơn một tháng tôi đi qua vùng Kỳ Anh, Hà Tĩnh, thì thấy các biển hiệu tiếng Trung Quốc là chính. Đây là vùng dân nghèo khổ xưa nay, người ta bám biển, bám rừng để sống. Bây giờ Formosa vào, buộc người dân phải di chuyển ra khỏi nơi chôn nhau cắt rốn của mình, phải đến vùng chó ăn đá gà ăn sỏi không thể sinh sống được. Người dân trở thành những kẻ ăn xin, thất nghiệp…trên quê hương. 

Tất cả những điều đó tạo nên bức xúc cho người dân, và chính thời điểm ngày hôm qua, những bức xúc dồn nén lại đã bộc phát ra. Chứ tôi không nghĩ là chủ nghĩa dân tộc cực đoan hay cái gì khác tạo ra bạo loạn ngày hôm qua.

tags: Bạo động - Biển Đông - Biểu tình - Châu Á - Phản đối - Trung Quốc - Việt Nam - Xã hội

http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20140515-viet-nam-bieu-tinh-chong-trung-quoc-gay-thiet-hai-nhan-mang