Chương trình phát thanh RFI ngày 11.11.2025

 

Lưu Trọng Văn – Hãy bắt đầu như thế, không hoa hoét, không khẩu hiệu, không lê thê kính thưa

 

Ngày Nhà giáo 20.11 thường diễn ra các cuộc gặp gỡ lãnh đạo các cấp với các nhà giáo. Nào là hoa, khẩu hiệu đỏ choét, nào là những lời ngợi ca nghề dạy học lên mây.

Nhưng lần này tại TPHCM, sự kiện ngày nhà giáo đã biến thành cơ hội có chủ đích kết nối giới tinh hoa và lắng nghe giới tinh hoa của bí thư Trần Lưu Quang cùng chủ tịch Nguyễn Văn Được.

Gã ủng hộ cách tiếp xúc chuyển từ lễ nghi hình thức mang tính tuyên truyền lãng phí qua cách kết nối nội dung để chất xám tham gia mang tính lợi ích nhân các lễ lạt này.

Mai Quốc Ấn – Làm sao bí thư TPHCM tiếp nhận thông tin ?

 

Bí thư TPHCM Trần Lưu Quang nói ông cần một “cơ chế” để lãnh đạo thành phố tiếp nhận đầy đủ thông tin góp ý và hiến kế để TPHCM thay đổi theo hướng tốt hơn.

Khá lạ ! Vì xưa nay chỉ có người dân và khối doanh nghiệp tư nhân, hội/đoàn thể mới đi xin cơ chế từ công môn. Nay ông Trần Lưu Quang “xin” dân góp ý như sau :

“Tôi mong mọi người 'dũng cảm' hơn trong việc góp ý và hiến kế. Hiện nay thể chế đã khác nhiều so với trước, và điều kiện để TP.HCM thay đổi theo hướng tốt hơn là rất lớn. Điều trước tiên và quan trọng là mọi người xây dựng giúp tôi một 'cơ chế' làm sao để lãnh đạo thành phố tiếp nhận đầy đủ thông tin. Từ đó, chúng tôi sẽ chọn ra những giải pháp tốt nhất cho sự phát triển của TP.HCM".

Chương trình phát thanh RFI ngày 10.11.2025

 

Lê Đức Dục - Hoàng Sa nhắn gì với chúng ta ?

 

(Sau câu chuyện "phép mầu Lý Sơn")

Mỗi lần nhắc đến Lý Sơn tôi lại nhớ hình ảnh ngư phủ Nguyễn Đản. Mười lăm năm trước, khi con tàu của Mai Phụng Lưu  đang lặn bắt hải sâm ở Hoàng Sa thì bị Trung Quốc bắt đưa về đảo Trụ Cẩu và giam ở đó.

Con tàu được thả [đuổi] ra vào một ngày giữa tháng 10, đúng vào lúc biển động dữ dội.

Ngày đó, ở Chilê cũng diễn ra vụ giải cứu 33 thợ mỏ bị sập hầm sau hơn 2 tháng trời bị  mắc kẹt dưới lòng đất.

Đặng Chương Ngạn - Tự tử, nhưng họ đều không muốn chết!

 

Ba ngư dân Lý Sơn được cứu sống giữa biển khơi như một phép màu. Họ đã lập nên kỷ lục thế giới về thời gian sinh tồn trên biển chỉ với chiếc phao cá nhân. Trong đó, ông Lê Quang Cường, 43 tuổi, đó là kỷ lục 51 giờ 10 phút.

*** Trường hợp ông Lê Quang Cường thật thú vị. Ông ấy vì mâu thuẫn gia đình nên đi nhảy cầu tự tử, được hai người làng cứu đưa lên thuyền thúng. Đúng theo logic tâm lý, ông sẽ là người buông tay sớm nhất khi gặp nạn. 

Ông đang tự tử vậy khi bị sóng cuốn lẽ ra ông nên buông tay luôn để chết. Nhưng thật lạ, ông đã chiến đấu rất kiên cường trong 51 giờ 10 phút để giành lại sự sống cho mình: uống nước mưa, ăn cá, tôm tép sống... Thật nghịch lý: Người “muốn chết” đã chiến đấu bền bỉ, vật lộn với sóng gió như một chiến binh cô độc để giành giật từng giây sự sống.

Đặng Chương Ngạn - Kỷ lục sinh tồn trên biển chỉ với áo phao

 

Sống sót sau hai ngày trôi trên biển của ba ngư dân Lý Sơn là một câu chuyện kỳ diệu, may mắn, thần kỳ... Không những thế họ đã lập kỷ lục thế giới về sinh tồn trên biển chỉ với áo phao.

*** Trước ngày 8 tháng 11 năm 2025, kỷ lục sinh tồn trên biển chỉ với áo phao cá nhân không ngờ cũng thuộc về ba người gốc Việt: Nguyễn Luân, Lê Phong và Nguyễn Sơn.

Ngày 8 tháng 10 năm 2022, ba người bạn đi câu cá trên Vịnh Mexico, ngoài khơi Louisiana, Mỹ. Thuyền nhỏ bị sóng lớn đánh chìm lúc 10 giờ sáng. Cả ba mặc áo phao cứu sinh loại tự thổi, bám vào hai thùng đá buộc lại bằng khăn quàng làm bè tạm.

Văn Công Hùng - Ghi chép ngày 09.11.2025

 

Tin sáng

1. Tất nhiên rồi, báo chí mạng xã hội cả nước đều đang hân hoan với tin này: "Hàng ngàn dân Lý Sơn đón 3 người thoát chết trên biển kỳ diệu trở về, đốt pháo hoa tưng bừng".

Nhà cháu, hôm qua đưa chậm cái ảnh cu Sanh lúc được phát hiện trên biển, đang bơi không phao không quần áo (bị sóng đánh tụt cmn tự hồi nào) lẫm liệt như một thủy thần, sáng nay đã thấy có tới 1,3 ngàn like và 1,2 ngàn bình luận, 149 chia sẻ... Nghe lệnh đây: Sau hân hoan tập thể, về, đẻ ngay 3 thằng cu nữa, rồi cứ thế nhân ra nhé.

2. Nhưng tin này thì lại ái ngại: "Bão Phượng Hoàng mạnh lên cấp 15, khả năng thành siêu bão hôm nay". Dự báo hôm nay bão có khả năng mạnh lên thành siêu bão trước khi đổ bộ vào đảo Luzon (Philippines). Sao năm nay ông bão nào cũng sẵn sàng trong tư thế siêu bão thế hả giời? Tin vui là, bão đi... ngược hướng với thường lệ, nên khả năng bỏn... tránh nước ta.

3. "Dự án BOT Bắc Giang - Lạng Sơn: Dự toán sai làm tăng tổng mức đầu tư 309 tỉ đồng"- Phù, nhưng phát hiện muộn quá. Từ 2015, 10 năm sau mới phát hiện, các bác thời ấy hạ cánh cmn hết roài. 

Ngô Nguyệt Hữu - Em !

 

1. Mùa Xuân, em nhắn tin.

Không đào không mai, không chúc không tụng, em thẳng thắn như đã từng,

“Có tiền hem, ủng hộ chút đi”.

2. Mùa Hạ, em nhắn tin.

Không nắng không mưa, không ve không phượng, em vào đề như vốn dĩ,

Nguyễn Thông - Chọn người lãnh đạo

 

Ở xứ này, việc chọn người làm lãnh đạo đã được quy định phải do đảng, chứ quốc hội cũng chỉ có nhiệm vụ giơ tay đồng ý, nhất trí thôi.

Mà không chỉ quốc hội, các tổ chức, cấp hành chính khác cũng vậy, chỉ được "quyền" nhất trí; sự đề cử, bầu bán chỉ mang tính hình thức cho ra vẻ dân chủ.

Nói đâu xa, bà Bùi Thị Minh Hoài được đảng bổ về Mặt trận Tổ quốc làm bí thư đảng bộ. Theo thông lệ mới, bí thư sẽ kiêm luôn chủ tịch (giám đốc, hiệu trưởng, bộ trưởng...), nên Mặt trận Tổ quốc hôm qua đã bầu bà Hoài làm chủ tịch, với số phiếu nhất trí trăm phần trăm. Nói thật, tôi đố dám không bầu, không nhất trí trăm phần trăm.

Nguyễn Ngọc Chu - Điều kiện "tự sát"

 

1. Điều kiện "tự sát"

Không có quốc gia, tập đoàn kinh tế hay ngân hàng hợp pháp nào trên thế giới chấp nhận rủi ro đến 100 % để cho tư nhân vay:

• 80 % giá trị dự án,

• Dự án trên 1 tỉ USD,

• Lãi suất 0 %,

• Thời hạn 30 năm,

• Không có tài sản thế chấp.

Nguyễn Thông - Phần khuất chưa được rờ đến (2)

 

Lại nhắc về khu đất kim cương tại địa chỉ số 1 Lý Thái Tổ (đồng thời cũng là số 2 Hùng Vương) quận 10, TPHCM. Tôi biên theo địa chỉ cũ cho bà con dễ hình dung.

Chứ cứ như mấy hôm bão số 13 vào hoành hành những tỉnh ven biển Trung Bộ (Quảng Ngãi, Phú Yên, Bình Định, Bình Thuận) nhưng nhà nước và báo chí lại đưa tin nó diễn ra ở Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng khiến nhiều người ngớ ra. Chẳng hạn báo Vietnamnet có bài “Làng chài ở Gia Lai tan hoang sau bão số 13”.

Vẫn biết cái gì cũng có thể quen, nhưng nhẽ ra buổi giao thời phải ghi rõ theo địa chỉ cũ để người ở nơi xa dễ theo dõi tình hình quê mình, các nhóm từ thiện cũng dễ xác định mà tới giúp đỡ.

Huỳnh Ngọc Chênh - Thương Phi Luật Tân

 

Cứ bão từ Thái Bình Dương vào thì Phi gánh trước, gánh thật nặng. Toàn siêu bão, phá cho tan hoang hết rồi yếu một chút mới vào Biển Đông, rồi yếu đi lần nữa mới vào Việt Nam.

Ta đón nhận bão đã yếu, thế mà mỗi năm trên chục trận cũng xấc bấc xang bang huống chi bạn Phi đứng đầu gió mà cũng chẳng cứng cáp gì. Bạn ấy còn thêm động đất và núi lửa nữa, lâu lâu nổ ra một lần cũng gây ra biết bao tang thương.

Vì thế mà bạn Phi độc lập dân chủ đã lâu nhưng không vươn lên kịp mấy anh Thái Mã Indo.

Chương trình phát thanh RFI ngày 09.11.2025

 

Văn Công Hùng – Ghi chép ngày 08.11.2025

 

Tin sáng

1. "Chúng ta cần giải thưởng hay cần đào tạo nhân tài ?"- Câu hỏi cực hay. Nhà cháu chả giỏi giang gì nhưng cũng vài lần bàn về việc này, cũng từ lâu rồi. Lâu nay chúng ta đào tạo người được giải thưởng theo kiểu nuôi gà chọi. Con gà chọi, được nhốt, được tắm rửa xoa bóp hàng ngày, được bón cho ăn thức ăn riêng, được... rửa đít, được mài cựa... chỉ để đá nhau. Thả ra đời là chết. À mà vào nồi chứ, nhiều quán bán món gà chọi.

"GS Thái ví việc giải bài toán trong kỳ thi học sinh giỏi giống như việc đào tạo vận động viên chạy cự ly ngắn 100 m trong khi đào tạo nhân tài, và nhà khoa học thì giống như đào tạo vận động viên chạy marathon suốt cuộc đời". Liên quan : "Kiến nghị bỏ xếp hạng học tập, không công khai điểm thi, kiểm tra của học sinh". Theo ông Nguyễn Quang Huân, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, là nhằm "giải quyết triệt để bệnh thành tích trong giáo dục".

2. "Sơ tán khẩn 70 hộ dân vì nguy cơ vỡ hồ thủy lợi 1,7 triệu m³ ở Lâm Đồng"- Tới tối qua thì các tỉnh ven biển miền Trung mới bắt đầu có điện lại. "Công ty điện lực, cây xanh ở Đà Nẵng chi viện cho Gia Lai sau bão số 13".

Lê Thiếu Nhơn - Danh nhân Lê Quý Đôn và đạo đức giới cầm quyền

 

Unesco đã thông qua Nghị quyết vinh danh và tổ chức kỷ niệm 300 năm ngày sinh danh nhân văn hóa Lê Quý Đôn (1726-1784) vào năm 2026.

Như vậy, danh nhân Lê Quý Đôn là gương mặt thứ 8 của Việt Nam được Unesco vinh danh, sau danh nhân Nguyễn Trãi, danh nhân Hồ Chí Minh, danh nhân Nguyễn Du, danh nhân Chu Văn An, danh nhân Hồ Xuân Hương, danh nhân Nguyễn Đình Chiểu và danh nhân Lê Hữu Trác.

Có tầm vóc một nhà bác học, danh nhân Lê Quý Đôn có những kiến giải bao quát về mọi mặt đời sống. Trong di sản Lê Quý Đôn, dễ dàng nhận diện thái độ cống hiến của ông :

Nguyễn Văn Tuấn - Tâm lý vọng ngoại và « Bụt nhà không thiêng »

 

Chuyện thời sự là anh Hùng Cao được các giới chức lễ tân Việt Nam đề danh xưng là « ông », trong khi đó sếp của anh ấy Pete Hegseth là « ngài ». Sự việc làm tôi liên tưởng đến câu nói « bụt nhà không thiêng » như là một căn bệnh tâm lý của chúng ta.

Chúng ta cần phải phân biệt những khái niệm như danh hiệu danh xưng, chức danh, chức vụ, và tâm lý vọng ngoại.

■ Danh hiệu và danh xưng

Danh hiệu (honorific) thể hiện sự kính trọng và lịch sự đối với những người có địa vị cao trong xã hội. Danh xưng (title) thể hiện vị trí, học vị hay nghề nghiệp. Ví dụ danh hiệu là His Excellency, The Honorable, The Right Honorable, Her Majesty, His Majesty, Sir (ngài) … Còn danh xưng là Mister, Miss, Doctor, ông, bà, anh, chị, v.v…

Võ Xuân Sơn – Vấn nạn quảng cáo

 

Hôm qua tôi có một bài viết về vấn nạn bạo lực trong xã hội ngày nay, cùng với những biểu hiện liều mạng chỉ vì tính tò mò cho những việc không đáng đánh đổi bằng sự nguy hiểm liên quan đến tính mạng.

Nhưng đó mới chỉ là một trong những điều tồi tệ của xã hội ngày nay. Một điều tồi tệ nữa, xuất phát từ mong muốn làm giàu, bất chấp đạo đức, bất chấp liêm sỉ, đó là quảng cáo, dưới những thuật ngữ mỹ miều : PR, Marketing… Quảng cáo không chỉ quấy rầy, mà đôi khi, nó như một biện pháp trả thù. Tôi đã phải bỏ một số điện thoại chỉ vì quảng cáo, và sau khi tôi phản ứng gay gắt, thì thường gọi vào lúc 1, 2 giờ sáng.

Bạn không được yên với quảng cáo. Bạn đến các trung tâm mua sắm như Vạn Hạnh Mall, Mega Mall… bạn sẽ bị hàng loạt các em nam thanh nữ tú chèo kéo, nhiều nhất là ghế massage, rồi nồi nấu, bếp nấu, các loại trà, các loại thực phẩm… Khi bạn từ chối, các em bắt đầu ca bài khổ hạnh, rằng các em không có lương, làm như bạn phải chịu trách nhiệm về việc các em không có lương. Nếu bạn động lòng, thì gần như ngay lập tức sau đó, số điện thoại của bạn sẽ bị quấy rối không ngừng.

Mai Quốc Ấn – Sự thật không cập nhật

 

Ngày 07/11/2025, báo VnExpress đưa thông tin “Số ca ung thư ở Việt Nam tăng gấp đôi sau một thập kỷ”.

Con số 180.000 ca mắc ung thư mới mỗi năm là một con số ám ảnh tôi năm năm nay. Rất đơn giản là từ năm 2020 đến khi VnExpress vào ngày 07/11/2025 lại đưa con số 180.000 ca mắc ung thư mới mỗi năm là một “vòng lặp” thông tin.

Trong bài viết này cũng như nhiều bài viết trên các báo khác, con số ca ung thư mắc mới bị “đóng khung” ở mức 180.000, trừ năm 2024 với thông tin từ GSTS Lê Văn Quảng, Giám đốc bệnh viện K trung ương là 200.000 ca/năm. Nghĩa là các năm 2020, 2021, 2022, 2023 luôn chứng kiến con số ca ung thư mắc mới được “đóng khung” ở 180.000 ca (Các bạn có thể dễ kiểm chứng nếu tra lại các bài báo khác hay chính VnExpress trên Google).

Đặng Chương Ngạn – Đã không còn là bạo lực học đường

 

Xem video một học sinh lớp 8 ở Lào Cai dùng dao đâm bạn nhiều nhát rồi hất bạn qua lan can xuống sông, tôi thực sự rùng mình !

Đó không còn là bạo lực học đường - không còn là những vụ “xích mích”, “va chạm”, hay “đánh nhau do hiểu lầm”. Đó là một vụ giết người có chủ ý, là hành vi ra tay sát hại bạn học.

Bạo lực học đường đã đi đến giới hạn cuối cùng của cái ác !