Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Giáo sư Claverie cho rằng rất đáng ngạc nhiên khi nguyên nhân của đại dịch đã làm 3,3 triệu người chết và làm tê liệt kinh tế toàn cầu từ một năm qua vẫn chưa được làm rõ. Dưới áp lực của vài chính phủ và tập thể các nhà khoa học, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) rốt cuộc cũng tổ chức một đoàn kiểm tra bị Bắc Kinh kiểm soát chặt chẽ. Đặc biệt mọi ý định điều tra về trách nhiệm của Viện Virus học ở Vũ Hán, nơi xuất phát đại dịch, đều bị ngăn chận.
Báo cáo hoàn chỉnh và một bản tóm tắt sẽ được công bố cùng lúc trong tuần lễ từ ngày 15/03. Ban đầu WHO định đưa ra một báo cáo sơ khởi, nhưng rốt cuộc đã từ bỏ ý định mà không giải thích. Ông Tedros khẳng định chưa đọc bản báo cáo.
Ngay sau cuộc họp báo của Tổ chức Y tế Thế giới, phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết tổng thống Mỹ Joe Biden « coi đây là một dấu hiệu tích cực, vì không thể công bố một báo cáo trong đó chúng ta nghi ngờ về xuất xứ dữ liệu, sự thiếu minh bạch (…), đưa ra những thông tin sai lạc về nguồn gốc đại dịch ».
Về đại dịch Covid, chuyên gia địa chính trị François Heisbourg khi trả lời phỏng vấn Le Figaro khẳng định « Virus corona, đó là một Tchernobyl của Trung Quốc lũy thừa 10 ». Ông nhấn mạnh, cuộc tranh luận về xuất xứ của con virus vẫn để ngỏ, và việc đặt vấn đề về trách nhiệm của chính quyền Trung Quốc là chính đáng.
Ngày 14.1.2020, khi người dân Vũ Hán và toàn bộ giới chức y tế Trung Quốc biết thừa vi rút Vũ Hán lây từ người sang người, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn mạnh miệng tuyên bố không có bằng chứng rõ ràng về việc lây từ người sang người.
Ngày 30.1, WHO tuyên bố không nên cấm đi lại với người dân Trung Quốc trên thế giới. Gần hai tháng sau, khi vi rút đã lây ra 123 nước, WHO mới miễn cưỡng tuyên bố “đại dịch toàn cầu”.
Một năm sau, sau khi những nỗ lực bưng bít và xóa dấu vết của Trung Quốc được ghi nhận rõ ràng, WHO mới tổ chức một đội điều tra đến Vũ Hán, với sự cho phép của Bắc Kinh.
Ông Peter Ben Embarek, trưởng đoàn chuyên gia tuyên bố việc virus corona lây từ loài vật thứ nhất sang loài vật thứ hai trước khi truyền sang con người là giả thiết đáng tin nhất, tuy nhiên cần phải có những nghiên cứu chuyên biệt và tập trung hơn. Còn giả thiết virus thoát ra từ phòng thí nghiệm khó có khả năng diễn ra.
Trưởng nhóm chuyên gia Trung Quốc Lương Vạn Niên (Liang Wannian) phát biểu trước đó, nói rằng việc lây nhiễm từ một con vật là rất có thể, nhưng vẫn chưa tìm thấy được vật chủ của virus corona. Ông Lương cũng nhấn mạnh là « không có đầy đủ bằng chứng để xác định SARS-Cov-2 đã lan tràn ở Vũ Hán trước tháng 12/2019 ».
Bị chỉ trích là phản ứng quá chậm trễ trước những ca Covid ban đầu, Bắc Kinh hầu như im lặng về chuyến thăm hết sức nhạy cảm này. Lịch trình cụ thể của các chuyên gia WHO cũng không rõ ràng, nguồn thông tin chỉ là các tweet của thành viên trong đoàn hoặc của WHO trên mạng xã hội.
AFP ghi nhận, sau 14 ngày cách ly, sáng nay các nhà điều tra đến bệnh viện Kim Ngân Đàm (Jinyintan) ở Vũ Hán, được hộ tống chặt chẽ và không cho báo chí tiếp cận.
Trong đại dịch Vũ Hán, Việt Nam là một trong những nước đầu tiên đóng cửa biên giới với Trung Quốc.
Trong hành động “từ thiện” cung cấp vaccine cho các quốc gia khác (liên quan đến dự án “Vành đai con đường”) của Trung Quốc, hoàn toàn không có Việt Nam.
Trong nỗ lực có vaccine để tiêm chủng cho toàn dân, Việt Nam đã không chọn vaccine của Trung Quốc, mà chọn con đường độc lập là tự nghiên cứu (đã thành công bước đầu) và tìm các đối tác khác.
Bộ Ngoại giao Mỹ vừa tung thêm một quả bom hẹn giờ liên quan đến nguồn gốc vi rút Vũ Hán, với fact sheet nêu ra những nghi vấn cần làm rõ về sự dính líu của Viện Vi rút học Vũ Hán.
Những thông tin này đa số những ai quan tâm đến giả thuyết về sự rò rỉ từ Viện Vi rút học Vũ Hán có lẽ đều đã đọc qua. Chẳng hạn như sự tương đồng của vi rút được nghiên cứu ở Vũ Hán với vi rút gây bệnh, mối quan hệ bí mật của Viện Vi rút học Vũ Hán với quân đội Trung Quốc...
Tuy nhiên, có thông tin mới đáng chú ý là đoạn "Chính phủ Mỹ có lý do để tin rằng một số nhà nghiên cứu ở Viện Vi rút học Vũ Hán bị bệnh vào mùa thu 2019, trước khi ca bệnh đầu tiên được nhận diện, với những triệu chứng vừa giống cả Covid-19 vừa giống bệnh thông thường".
Chuyến thanh tra của 10 chuyên gia Tổ chức Y tế Thế giới (trong đó có một người Việt) vô cùng nhạy cảm đối với chế độ Bắc Kinh, vốn luôn muốn phủi mọi trách nhiệm về đại dịch đã làm cho 1,8 triệu người chết trên toàn thế giới. Trung Quốc đã khiến cuộc điều tra này giống như một đặc vụ bí mật, ngay cả thời điểm cũng không được thông báo cụ thể.
AFP ngày hôm nay, 05/01/2021 cho biết, đoàn chuyên gia quốc tế sẽ bị cách ly hai tuần, sau đó lưu lại từ ba đến bốn tuần để điều tra. Đoàn có thể đến Vũ Hán vào khoảng ngày 20/01, đúng một năm sau khi đô thị 11 triệu dân này bị phong tỏa (ngày 23/01/2020).
Trong dịp nghỉ lễ cuối năm, trong số các tuần báo Pháp chỉ có Le Point xuất hiện trên quầy, ngoài số đầu năm của nguyệt san Le Monde Diplomatique.
2021 : Năm của sự thật cho con virus ở Vũ Hán ?
Le Point đặt câu hỏi trên trang web « Trung Quốc : Liệu 2021 sẽ là năm của sự thật về Covid ? ». Các chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phụ trách điều tra về nguồn gốc con virus sắp đến Vũ Hán. Tuy nhiên một thanh tra viên có vấn đề đã làm ảnh hưởng đến sự khả tín của phái đoàn.
Hơn một năm kể từ ca nhiễm virus corona ở người đầu tiên được ghi nhận, một cuộc điều tra của AP cho thấy chính phủ Trung Quốc kiểm soát chặt chẽ tất cả các nghiên cứu về nguồn gốc của virus. Họ chặn một số thông tin, trong khi lại tích cực thúc đẩy các giả thuyết cho rằng nguồn gốc của virus có thể là từ bên ngoài Trung Quốc.
AP thấy rằng chính phủ Trung Quốc tài trợ hàng trăm nghìn đô la cho các nhà khoa học nghiên cứu về nguồn gốc của virus ở miền nam Trung Quốc. Nhưng theo các tài liệu nội bộ mà AP thu thập được, chính phủ giám sát các kết quả nghiên cứu. Và yêu cầu rằng việc công bố bất kỳ dữ liệu hoặc kết quả nghiên cứu nào cũng phải được sự chấp thuận của một lực lượng chuyên trách mới do nội các Trung Quốc quản lý, nhận lệnh trực tiếp của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Nhờ một vụ lộ thông tin hiếm hoi từ nội bộ chính phủ Trung Quốc, hàng chục trang tài liệu chưa từng được công bố đã xác nhận điều mà nhiều người đã nghi ngờ từ lâu: Có cuộc trấn áp thông tin theo lệnh từ cấp cao nhất.
Nỗi lo xảy ra một đợt dịch thứ ba, kinh tế sau Brexit, Trung Quốc một năm sau khi Bắc Kinh chính thức thông báo về một loại virus corona chủng mới là các đề tài chính của báo chí Pháp hôm nay 29/12/2020.
Trong bài xã luận « Covid-19 : Trung Quốc, một hình mẫu sai lạc », Le Figaro nhắc lại ngày 31/12/2019 – mới một năm mà như là đã xa xưa lắm – Trung Quốc báo với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã có xuất hiện một « bệnh viêm phổi lạ » tại Vũ Hán. Tuy nhiên Bắc Kinh nói không có bằng chứng nào về lây nhiễm từ người sang người, và bịt miệng tất cả những tiếng nói công dân.
Nguyên lý vaccin phải được phát triển từ virus gốc mới có khả năng tạo miễn dịch tiêu diệt tất cả các dòng virus biến thể. Nếu phát triển vaccin từ một dòng virus đã biến thể sẽ không tạo được miễn dịch tiêu diệt một số dòng virus biến thể khác.
Hiện tại Anh và Mỹ đang cấp tập cung cấp vaccin ra cộng đồng. Song số lượng người cần tiêm vaccin quá lớn so với khả năng cung cấp vaccin của các hãng bào chế, nên còn rất lâu mới có thể chủng ngừa trên 70% dân số hai nước để tạo miễn dịch cộng đồng.
Đối với những nước chưa phát triển được vaccin thì chẳng biết đến bao giờ mới mua đủ vaccin chủng ngừa để tạo miễn dịch cộng đồng toàn cầu ?
Sáng hôm qua, vào sân bay quốc tế tiễn một người bạn. Sân bay vắng lạnh. Chợt nhớ bài thơ xưa của Cao thị Vạn Giả:
Mù sương phi cảng não nề
Thôi anh. Ở lại buồn về em mang
Tiễn anh một chén rượu tàn
Một bàn tay nắm. Một hàng lệ mau
Cuộc cờ thế sự binh đao
Phút giây tái ngộ ngàn sau biết còn !
Một người bạn cùng đi đón tôi ở sân bay trong một buổi sáng trời rất lạnh, khi tôi tới Mỹ lần đầu tiên, vừa mất vì Covid-19 tại Sạn Jose .Đó là anh Hoàng ngọc Phan (Hà Túc Đạo), người từng về Việt Nam mở trường dạy tiếng Anh một thời.
Đăng ngày:
Luật an ninh toàn diện, vaccin Covid và tiền ảo bitcoin lên giá đến gần 20.000 đô la là các chủ đề chính của các nhật báo Pháp hôm nay 02/12/2020.
Liên quan đến Trung Quốc, trong bài « Úc, mục tiêu mới của ngoại giao hiếu chiến Bắc Kinh », La Croix nhận xét nay Trung Quốc thẳng thừng đe dọa bất kỳ ai phản đối mình. Vì là quốc gia đầu tiên loại Hoa Vi (Huawei) khỏi mạng 5G, và đòi hỏi mở điều tra độc lập về xuất xứ của con virus corona Vũ Hán, Úc đã bị Trung Quốc trừng phạt về kinh tế lẫn ngoại giao.
Một nhóm nghiên cứu ở Thượng Hải mới công bố một bài báo khoa học [1] cho rằng SARS-Cov-2 aka virus Vũ Hán có nguồn gốc từ ... Ấn Độ ! Hay chưa ?
Ông Tập sẽ hân hoan chào đón kết quả này. Ông Trump sẽ giơ tay lên trời và văng tục "What the hell?" và sẽ tham vấn các giáo sư Mỹ. Ông thủ tướng Úc của tôi sẽ gãi đầu nói "Sao nó nói Úc cũng là nguồn gốc virus này cà?"
Nhưng trước khi chấp nhận kết quả của họ, chúng ta phải tìm hiểu xem cách họ nghiên cứu ra sao.
Le Figaro và Libération hôm nay dành tựa chính cho vấn đề di dân tại châu Âu. Le Monde tỏ ra lo lắng khi tốc độ tan băng ở Bắc cực tăng nhanh. La Croix quan tâm đến quy định dùng thuốc trừ sâu đối với nhà nông, còn Les Echos nói về việc sáp nhập các tập đoàn Veolia và Suez.
Về quan hệ quốc tế, Les Echos cho biết « Donald Trump tấn công mãnh liệt Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc ». Dù tổng thư ký António Guterres bày tỏ lo ngại thế giới rơi vào một cuộc chiến tranh lạnh mới, sự đối địch Mỹ-Trung chiếm lĩnh ngày khai mạc Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc lần thứ 75, lần đầu tiên được tổ chức qua video do đại dịch.
Tổng thống Donald Trump lại tố cáo « virus Trung Quốc »
Dịch virus corona lại tăng lên ở châu Âu và nhất là tại Pháp, xung đột với Thổ Nhĩ Kỳ với Hy Lạp và Pháp, giữa Nga với châu Âu, phiên tòa xử vụ khủng bố Charlie Hebdo là những chủ đề được các báo Paris đề cập nhiều ngày 10/09/2020.
Về châu Á, Le Monde tố cáo « Các phóng viên ngoại quốc là mục tiêu của ngoại giao Trung Quốc ». Mới đây, do sợ bị bắt, hai thông tín viên Úc đã phải trốn khỏi Bắc Kinh.
Lần đầu tiên kể từ năm 1973, báo chí Úc không còn thông tín viên nào ở Trung Quốc. Sau vụ nhà báo nữ Úc gốc Hoa, Thành Lôi (Cheng Lei), làm việc cho kênh CGTN bị bắt, hai phóng viên Bill Birtles của kênh truyền hình ABC và Mike Smith của nhật báo The Australian Financial Review được cơ quan ngoại giao Úc khuyên nên ra đi.
