Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Trong cuộc họp báo chung với đồng nhiệm Israel Yair Lapid tại Washington, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh ngoại giao vẫn là cách tốt nhất, nhưng bày tỏ thất vọng khi cho đến nay Teheran vẫn chưa ấn định thời điểm đàm phán nhằm cứu vãn hiệp ước nguyên tử, từ khi Iran có tổng thống mới vào tháng Sáu.
Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin tường trình :
Các thanh tra của AIEA trong vài ngày nữa sẽ thay thế các đĩa cứng cũng như các camera bị phá hoại hồi tháng Sáu. Từ Teheran, thông tín viên Siavosh Ghazi cho biết thêm chi tiết :
« Iran dường như đã nhân nhượng một phần các đòi hỏi của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế. Tân giám đốc chương trình nguyên tử của Iran đánh giá cuộc thảo luận với Raphael Grossi là tích cực. Ông nói thêm, thương thảo còn tiếp tục và tổng giám đốc AIEA sẽ phải quay lại Teheran để bàn bạc tiếp.
Ông Biden phát biểu như trên trong dịp tiếp đón thủ tướng Irak Moustafa al-Kazimi tại Nhà Trắng hôm qua, nhưng không nói cụ thể về lực lượng được triển khai tại Irak. Tổng thống Mỹ giải thích, vai trò của các quân nhân Mỹ tại đây là « huấn luyện » và « trợ giúp » quân đội Irak chống lại tổ chức thánh chiến Daech (IS).
Về phía thủ tướng Irak nói rằng quan hệ giữa hai nước « chưa bao giờ vững chắc như thế ». Ông Al-Kazimi đến Washington tìm kiếm một dấu hiệu hỗ trợ về chính trị nhằm củng cố vị trí khá bấp bênh, ba tháng trước cuộc bầu cử Quốc hội.
Reuters dẫn nguồn từ điện Elysée cho biết cả ba nhà lãnh đạo đều đồng ý là cơ hội đang mở ra, cần phải nắm lấy và hành động vì ổn định và hòa bình khu vực.
Hãng tin AFP trích tuyên bố của ngoại trưởng Đức Heiko Maas, tin rằng cuộc đàm phán hiện nay với Iran nhằm cứu vãn hiệp ước nguyên tử có thể đạt được kết quả « trong những tuần lễ tới », tuy nhiên không cho biết thêm chi tiết.
Phát ngôn viên quân đội Mỹ cho biết lính Mỹ đã bắn trả để tự vệ. Theo các nguồn tin của Reuters ở Deir al Zour, miền đông Syria, dân quân thân Iran đã bắn pháo vào xung quanh mỏ dầu Al Omar, do Lực lượng Dân chủ Syria (FDS) - được Washington hỗ trợ - quản lý.
Vụ tấn công này cho thấy nguy cơ leo thang tại khu vực, và Hoa Kỳ khó kiểm soát nổi phe dân quân thân Teheran, được cho là thường xuyên dùng drone để tấn công các cơ sở và nhân sự Mỹ ở Irak. Trước đó, ngoại trưởng Antony Blinken và Nhà Trắng nói rằng vụ không kích hôm Chủ nhật tại biên giới Irak và Syria là nhằm răn đe, giảm nguy cơ xảy ra xung đột.
Trong số 28,6 triệu phiếu đã kiểm, ông Raissi nhận được « trên 17.800.000 » phiếu. AFP dẫn tuyên bố của chủ tịch Ủy ban bầu cử quốc gia Jamal Orf cho biết như trên. Tướng Mohsen Rezai, cựu chỉ huy trưởng Vệ binh Cách mạng về nhì với 11,5% phiếu, dân biểu Amirhossein Ghazizadeh-Hachémi được 3,4%. Ông Orf không tiết lộ tỉ lệ cử tri đi bầu. Được biết năm nay có 59,3 triệu người Iran trong độ tuổi bầu cử.
Cuộc bỏ phiếu này khơi thêm hố sâu ngăn cách giữa chính quyền và dân chúng, vốn đã mất lòng tin nơi chính giới, và 99% ứng viên đã bị ủy ban bầu cử không cho tham gia tranh cử. Từ Teheran, đặc phái viên Oriane Verdier gởi về bài phóng sự :
Công báo của Liên hiệp Châu Âu đăng thông cáo trừng phạt 8 lãnh đạo các lực lượng an ninh Iran, trong đó có Hossein Salami, thủ lãnh Vệ binh Cách mạng, lực lượng vũ trang hùng hậu nhất. Bên cạnh đó còn có các thành viên của tổ chức Basij, được đặt dưới sự chỉ huy của Vệ binh Cách mạng.
Những người này bị cấm nhập cảnh và phong tỏa tài sản, quyết định trên có hiệu lực kể từ thứ Hai 12/04. Tài sản của ba nhà tù cũng bị phong tỏa, vì theo Bruxelles những người biểu tình bị giam tại đây bị cố tình tạt nước sôi và không được chăm sóc y tế.
Tựa trang nhất của Le Figaro hôm nay nói về « Luật khí hậu : Macron trước chiếc bẫy sinh thái cực đoan », Libération quan tâm đến cuộc tranh luận về khả năng đương kim tổng thống Macron chống lại phe cực hữu trong cuộc bầu cử lần tới. La Croix cho rằng cần phải « Hỗ trợ giới trẻ trong cuộc khủng hoảng », trong khi nhật báo kinh tế Les Echos nhấn mạnh « Tăng lãi suất : Thế trận mới gây lo ngại cho thị trường ». Riêng Le Monde dành tựa chính cho « Vụ Khashoggi : Washington cáo buộc thái tử Ả Rập Xê Út ».
Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian tiếp các đồng nhiệm Đức, Heiko Mass, và Anh, Dominic Raab, tại Paris, trong khi ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tham gia qua cầu truyền hình. Theo bộ Ngoại Giao Pháp, cuộc thảo luận chủ yếu « tập trung vào Iran và an ninh Trung Đông ».
Dấu hiệu cho thấy lo ngại đang tăng lên trong hồ sơ Iran: Thủ tướng Đức Angela Merkel hôm qua bày tỏ quan ngại về nhiều vụ vi phạm hiệp định nguyên tử của Teheran, trong cuộc điện đàm với tổng thống Iran. Về phía Iran, ông Hassan Rohani chỉ trích phương Tây lời nói không đi đôi với việc làm.
Trong bản báo cáo thường niên được các chuyên gia trình lên Hội Đồng Bảo An mà AFP tham khảo được, thì « theo một Nhà nước thành viên, Bắc Triều Tiên và Iran đã tái lập hợp tác trong các dự án phát triển hỏa tiễn tầm xa », trong đó có việc chuyển giao các bộ phận thiết yếu.
Trả lời câu hỏi của chuyên gia, Iran vào tháng 12/2020 cho rằng « các thông tin sai lạc và dữ liệu dàn dựng có thể đã được sử dụng trong cuộc điều tra ». Tuy nhiên nhóm chuyên gia phụ trách kiểm tra việc thực thi lệnh cấm vận khẳng định, Bắc Triều Tiên vẫn tiếp tục vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an.
Ngoại trưởng bốn nước Pháp, Đức, Anh, Mỹ hôm 05/02/2021 ra thông cáo chung khẳng định ý hướng « tái thúc đẩy » mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương, sau cuộc tiếp xúc đầu tiên tại Washington kể từ khi ông Joe Biden nhậm chức tổng thống.
Thông cáo cho biết « các ngoại trưởng đã thỏa thuận về ý định tái thúc đẩy mối quan hệ đối tác xuyên Đại Tây Dương vốn mạnh mẽ, và cùng đối đầu với những thách thức toàn cầu trong tương lai ». Cuộc trao đổi đầu tiên này diễn ra « trong không khí tin cậy và xây dựng ».
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo chủ yếu tấn công vào lãnh vực hàng hải, trong đó công ty IRISL của nước Cộng hòa Hồi giáo đã bị trừng phạt nặng nề từ tháng Sáu, do cáo buộc vận chuyển các mặt hàng có liên quan đến chương trình hỏa tiễn đạn đạo của Teheran.
Ông tuyên bố đã cảnh báo trước là những ai làm ăn với IRKSL, các chi nhánh của công ty này hay các công ty hàng hải khác của Iran đều sẽ bị trừng phạt, và nay thì bảy định chế và hai cá nhân vi phạm trở thành mục tiêu.
Có tường thuật cho biết có 6 đến 7 chiếc B-52 cất cánh ở Mỹ, nhưng chưa rõ số lượng cụ thể băng qua Đại Tây Dương cũng như đích đến của chúng.
Một số có thể cất cánh dự phòng trường hợp phải thay thế rồi trở lại căn cứ, nếu không có bất thường diễn ra.
AFP hôm nay 27/11/2020 dẫn tin từ Bộ Quốc phòng Iran cho biết Mohsen Fakhrizadeh, trưởng bộ phận nghiên cứu sáng tạo của bộ này đã tử thương sau khi bị « những kẻ khủng bố vũ trang » tấn công ở gần Teheran. Bộ Ngoại giao Iran cáo buộc Israel là thủ phạm.
Mohsen Fakhrizadeh « bị thương nặng » khi chiếc xe hơi chở ông ta bị tấn công, và sau đó ê-kíp y tế đã bó tay. Ngoại trưởng Iran, Mohammad Javad Zarif lên án vụ ám sát, nói rằng có những dấu hiệu quan trọng cho thấy có vai trò của Israel.
Fakhrizadeh từng được thủ tướng Israel Benjamin Netanyahou gọi là cha đẻ của chương trình vũ khí nguyên tử Iran.
Đăng ngày:
Tựa chính các báo Paris hôm nay 18/11/2020 tập trung vào thời sự nước Pháp. Libération chạy tít « Doanh nghiệp nhỏ và cuộc chiến Black Friday ». Le Figaro quan tâm đến việc hai bộ trưởng Nội Vụ và Tư Pháp giới thiệu dự luật nhằm « củng cố các nguyên tắc cộng hòa » chống Hồi giáo cực đoan. « Covid : Làm thế nào chống lại thuyết âm mưu » là tựa chính của Le Monde. Les Echos nói về « Kế hoạch mới của bộ Tài Chính cho những lãnh vực bị thiệt hại » vì đại dịch.
Riêng La Croix băn khoăn trước việc hai nước thành viên phủ quyết kế hoạch tái thúc đẩy và ngân sách châu Âu, chạy tựa « Ba Lan, Hungary : Liên hiệp Châu Âu bị kẹt vào bẫy ». Ở các trang trong, mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và các nước khác trong thời gian sắp tới được đề cập nhiều nhất.
Teheran hồi hộp chờ loạt trừng phạt mới của ông Trump
Những quyết định gây tranh cãi của các tổng thống mãn nhiệm
Năm 2021, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ kéo dài với những bất thường, khủng hoảng, tranh chấp, rốt cuộc sẽ chấm dứt, nhưng chính quyền Trump vẫn còn đó. Đây là một trong những đặc thù của hệ thống Mỹ : trong giai đoạn chuyển tiếp hơn hai tháng, chính quyền mãn nhiệm vẫn có đầy đủ mọi quyền lực như trước bầu cử. Đã có những tổng thống một khi không còn bị những ràng buộc chính trị, đã có những quyết định gây tranh cãi vào khoảng thời gian này.
Chẳng hạn tổng thống Gerald Ford ân xá cho người tiền nhiệm Richard Nixon đã từ chức. Tổng thống Ronald Reagan khởi đầu đối thoại với Tổ chức Giải phóng Palestine, chủ đề cho đến lúc đó vẫn là cấm kỵ. Tổng thống George H.W.Bush can thiệp quân sự vào Somalie, hay Barack Obama để cho Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thông qua nghị quyết tuyên bố các lãnh thổ Israel chiếm đóng là bất hợp pháp.
 |
 |
| Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran và tổng giám đốc AIEA Rafael Grossi họp báo, 25/08/2020. |
