Lưu Trọng Văn - Tiếng nước tôi

 

Các khách sạn lớn ở Phnom Penh không ai biết tiếng Việt. Gã đi xe hơi từ Phnom Penh đến Siêm Riệp dừng lại các trạm nghỉ, nhân viên trẻ cũng “no no Việt Nam”.

Đến Ang Ko Wat vào trung tâm dịch vụ, mặc dù ông chủ là người gốc Việt, các nhân viên đều lắc đầu “no no Việt Nam.”

Phải chấp nhận sự thật này thôi. Cuộc chiến qua 45 năm rồi, thế hệ lớn lên sau 1979 hầu như không còn quan tâm tới ai đã cứu cha mẹ, ông bà họ khỏi nạn diệt chủng nữa. Với họ, lúc này ai làm chủ nền kinh tế, thương mại, ai nhiều tiền là đối tượng họ tôn kính và hết mình phục vụ.

Lưu Nhi Dũ – Hình thức kỷ luật nào cho ông Thái Minh ?

 

Theo bạn, ông Trúc Thái Minh (tôi chỉ gọi là ông) xứng đáng nhận hình thức kỷ luật nào?

Theo Tỳ Ni Mẫu Kinh (tập 2), có hai loại tấn xuất : a) Vĩnh tấn : Khai trừ vĩnh viễn; b) Điều phục : Không được tham gia pháp sự hoặc bị trừng phạt bằng hình thức gọi là Mặc Tấn, bị Tăng chúng xa lánh, không trò chuyện, giao tiếp.

Vương Trung Hiếu : “Tấn xuất” là gì ?

Nguyễn Thông - Trâu và người (2)

Lại nói chuyện con trâu ở sân bay Nội Bài. Lúc 11 giờ 30, trưa 22.01, nhằm ngày 12 tháng chạp Quý Mão, tức trước Tết hơn hai tuần, nghĩa là thời điểm sân bay rất đông người, đồng chí trâu đã nghênh ngang đủng đỉnh theo đường ô tô vốn lắp đầy camera theo dõi, lên tới tận tầng 2 nhà ga.

Ai đã từng tới sân bay Nội Bài đều biết lối lên ấy không hề ngắn, rất nhộn nhịp, chỉ ô tô được mò lên. Sự kiểm soát an ninh cực kỳ chặt chẽ. Xe vừa dừng đã có người tới nhắc nhở. Nhưng đồng chí trâu leo tới tận nơi thì những nhà chức việc, nhất là lực lương canh gác, bảo vệ mới biết có kẻ xâm phạm.

Sau khi dư luận báo chí và mạng xã hội ồn ào, chủ yếu là ngạc nhiên và chê cười, đại diện sân bay quốc tế Nội Bài đã thừa nhận có “event trâu”. Nhưng vớt vát rằng sau khi phát hiện thì một nam nhân viên an ninh hàng không đã nhanh chóng đuổi con trâu ra khỏi khu vực này, “vụ việc không gây ảnh hưởng đến an toàn giao thông, di chuyển của các phương tiện tiếp cận cảng hàng không quốc tế Nội Bài".

Nguyễn Chương - Ngớ ngẩn mà đòi lòe bịp !

 

Ai muốn học thứ tiếng, thứ chữ gì, thuộc quyền cá nhân, đây không bàn.

Nhưng có những kẻ biện minh cho thói tôn sùng "chữ Hán", "tiếng Hoa" như ri: Hiện tại người Hàn, Nhật vẫn sử dụng chữ Hán song song với hệ thống chữ viết của họ sáng tạo ra / ở Malaysia, quốc ngữ hiện tại của họ là tiếng Hoa, Anh, Hindu...

Ai biểu nói ra (đại loại như trên), nên thiên hạ biết tỏng là "dốt mà đòi nói chữ"! 

Cần phải phân định "văn tự chính thức" dùng ở cấp quốc gia, với tiếng nói / chữ viết của các tộc người sống ở quốc gia đó.

Nguyễn Thông - Góp ý với các nhà báo : Hoạn lộ hay quan lộ ?

 

Sau khi thằng đầu đảng ở Bến Tre là Lê Đức Thọ (nghe cái tên rất kinh, rất sáu búa) bị bắt, có những tờ báo mậu dịch nhìn ra ngay nội dung thời sự nóng sốt, câu được bạn đọc, kiếm viu (view) dễ, liền khai thác mở rộng, kể chuyện đời tư, chuyện y làm quan.

Tờ Tiền Phong đăng bài “Đường quan lộ của ông Lê Đức Thọ”, còn tờ Người Lao Động thì “Quan lộ của ông Lê Đức Thọ”… Tiền Phong sau đó thấy chối tỉ quá, giật tít lại, bỏ chữ “đường”, giống như Người Lao Động, cứ nghĩ thế là ổn.

Lỗi dùng sai này trên báo mậu dịch dốt đã khá phổ biến và cũng từ lâu rồi chứ không phải bây giờ. Vừa nhầm lẫn, vừa cẩu thả, vừa dốt khi họ không phân biệt được “hoạn lộ” và “quan lộ”, phải dùng thế nào, trong trường hợp nào mới đúng.

Huy Đức - Người Việt có thực sự hiểu Trung Quốc

 

Cho đến bây giờ, vốn tiếng Hoa của tôi, chỉ còn có thể nói gần đúng một câu: “Wo shi ba nian ji xue sheng 我是八年级学生 (Tôi là học sinh lớp Tám)”. Vì, năm tôi học lớp Chín, quan hệ Việt - Trung đã rất căng thẳng.

Trường có hai giáo viên dạy tiếng Trung Quốc thì thầy Cát phải nhập ngũ còn cô Thủy phải chuyển sang làm thủ thư kiêm đánh trống. Thầy hiệu trưởng cũng gặp không ít khó khăn do họ "Quách" của mình.

Sáng 17-2-1979, “Trung Quốc nổ súng gây chiến tranh trên toàn tuyến Biên giới”, tôi bỏ học, đi bộ đến thẳng Ủy ban Thị trấn Nông trường Thạch Ngọc, nộp đơn xung phong nhập ngũ.

Nguyễn Chương - Tiếng "Trung" không phải là "ngôn ngữ toàn cầu"

Ở Việt Nam chúng ta nghe quá nhàm tai trước việc khua chiêng gióng trống học “tiếng Trung” - tức là tiếng nước Giữa (trung quốc).

Bao đời nay, người Việt gọi một cách bình thường như "phố Tàu", có ai nói "phố Trung" không? Không. Gọi "món ăn Tàu", có ai nói "món ăn Trung" không? Cứ nói giản dị là "Tàu", và ngôn ngữ của người Tàu, ta gọi là tiếng Tàu.

Luận điệu gióng trống khua chiêng cho rằng “tiếng Trung là một ngôn ngữ toàn cầu” (?). Đây là cách giải thích rất hàm hồ. Xin mời đọc thủng thẳng phần giải ảo dưới đây.

Nguyễn Chương - Hãy cùng nhau yêu tiếng Việt hơn

(Xin mượn chuyện trong nhà tôi để nói lai rai nhiều thứ khác)

Con gái tôi hiện nay đã đi làm cho một công ty nước ngoài. Trước đây cháu theo học trường RMIT (The Royal Melbourne Institute of Technology), điểm IELTS 8.0, ghi vậy để biết cháu không xa lạ gì với việc nói năng bằng tiếng Anh.

Một lần, cách đây mấy năm, khi tôi hỏi: "Con học ngành design thấy sao...". Chưa hỏi dứt câu thì nó nói ngay: "Ba, nói tiếng Việt đi ba! Sao ba không nói "thiết kế" mà phải chêm tiếng Anh "design" vô làm gì?". May là bị con gái mình sửa lưng, chớ không phải người ngoài, nên tôi cũng đỡ "quê".

Nhưng kể từ đó trở đi, tôi ráng rèn giũa ý thức về tiếng Việt: người Việt thì phải hiểu, phải biết tiếng Việt!

Nguyễn Mỹ Khanh - Trả lại tên cho em

 

Hồi bé tí tui được dạy vầy:

- Cái gì có động cơ, chạy trên đường/ mặt đất là XE.

- Cái gì có động cơ,  chạy trên sông, biển là TÀU.

- Cái gì có động cơ chạy trên không là MÁY BAY.

Nguyễn Chương - Nạn chêm tiếng Anh ba rọi

 

Nhiều người ở ngoài Bắc, hoặc các em các cháu sinh ở miền Nam sau 1975 đã KHÔNG biết sự thật như sau:

Ở Miền Nam Việt Nam trước 1975, trên phần lớn báo chí đều DÙNG TIẾNG VIỆT, không chêm tiếng Anh ngang xương. Nên nhớ: miền Nam hồi đó người Mỹ, lính Mỹ đầy nhóc - NHƯNG chớ hề "hội nhập" theo kiểu lai căng, ba rọi như hiện nay!

Hiện nay, thấy gì? Nói, viết một câu, một đoạn tiếng Việt thể nào cũng phải "chêm" vài chữ tiếng Anh. Cái lối chêm như rứa, người miền Nam, người Sài Gòn trước 1975 gọi là "Anh ba rọi", "Mỹ bồi".

Nickie Tran - Du lịch Đài Loan, nghĩ về chữ Quốc Ngữ

Trong tất cả các nước đã từng đặt chân đến thì tôi thích Đài Loan nhứt. Một đất nước mà món ăn thì ngon và phong phú, phong cảnh thì đẹp như bồng lai tiên cảnh. Lên núi nhìn xuống thấy biển, và dưới biển nhìn lên thấy núi.

Nhìn bằng góc độ đầu bếp tham ăn thì tôi thích món ăn đường phố của Đài hơn tất cả mọi nước, tính luôn cả nước Việt.

Streetfood của họ vừa cầu kỳ vừa đơn giản. Vừa truyền thống vừa hiện đại. Túm lại là họ hoàn toàn có thể là một ngôi sao sáng trong làng du lịch Châu Á. Tuy nhiên khách du lịch người Âu Mỹ lại ít hiện diện ở đây. Tôi cứ luôn tự hỏi tại sao họ lại không ngập tràn khách du lịch, với nền tảng văn hóa rất vững chắc và nhiều món ăn đường phố phong phú như họ.

Tuấn Khanh - Hán hóa Tây Tạng

Chính quyền Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm nói tiếng Tây Tạng trong việc giảng dạy cho tất cả các môn học trong các trường công lập ở các khu tự trị Tây Tạng Kardze và Ngaba (tỉnh Tứ Xuyên), bắt đầu từ bắt đầu học kỳ mùa thu, tháng Chín này.

Tổ chức vận động cho người Tây Tạng (The International Campaign for Tibet - ICT), có trụ sở tại Đức loan báo tin với sự lo ngại.

“Việc cấm sử dụng tiếng Tây Tạng làm ngôn ngữ giảng dạy trong các trường học ở miền đông Tây Tạng, được coi là bước quan trọng, hướng tới việc xóa bỏ ngôn ngữ và văn hóa Tây Tạng. Cộng đồng quốc tế phải hành động ngay bây giờ, không được tiếp tục đứng yên khi chính phủ Trung Quốc thúc đẩy chính sách Hán hóa đối với người Tây Tạng, người Duy Ngô Nhĩ, người Mông Cổ và những người khác mà không ngần ngại gì”, Giám đốc điều hành ICT Đức Kai Müller cho biết.

Chu Mộng Long - Bài tập nâng cao Sờ-cu-rờ-ty

 

Tôi nhiều lần lên tiếng yêu cầu bãi bỏ ngay quy định phiên âm tiếng nước ngoài trong sách giáo khoa. Cách phiên âm trên sách giáo khoa trước đây và cho đến bây giờ rất tùy tiện, thậm chí đọc lên nghe rất tục tĩu, phản văn hóa, vô giáo dục.

Thực chất đó là tiếng bồi của kẻ vô học ở ngoài Bắc, chứ tiếng bồi vô học ở trong Nam trước 1975 cũng không kinh dị như vậy.

Cách đây vài mươi năm, có thể chấp nhận cách phiên âm đó để thầy và trò dễ đọc. Nay chính Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện Đề án ngoại ngữ quốc gia rồi phổ cập tiếng Anh từ lớp 1 đến lớp 12. Riêng học đại học, sau đại học và chuẩn năng lực thầy cô giáo đều bắt buộc phải có trình độ và chứng chỉ ngoại ngữ tiêu chuẩn châu Âu hoặc bậc của khung trình độ quốc gia. Vậy mà hà cớ gì cứ phải đọc tên nước, tên địa phương, tên người của người ta bằng thứ tiếng bồi của đứa vô học?

Tạ Duy Anh - Sự tráo trở của ngôn ngữ

"Kinh tế thị trường" là sản phẩm của chủ nghĩa Tư bản. Suốt cả thời học trò, đây là cụm từ bị miệt thị nhiều nhất.

Nhưng rồi không thể nào thoát được Nó, trừ phi cứ định nghèo đói mãi. Tuy vậy, cần có Nó nhưng không được phép vinh danh Nó! Cụm từ "Kinh tế thị trường (tư bản) định hướng xã hội chủ nghĩa" giải quyết được yêu cầu đó.

Vẫn là Tư bản một trăm phần trăm, nhưng đa số người dân sẽ không nghĩ đó là Tư bản. Thậm chí người ta đang chứng minh Nó là sản phẩm có từ thời Cộng sản nguyên thủy!

Nguyễn Thông - Góp ý với các nhà báo (1)

Người làm báo, giỏi cái gì (nghề chẳng hạn) chưa cần bàn, nhưng trước hết phải giỏi, thạo về ngôn ngữ.

Ngôn ngữ là công cụ chuyển tải những điều họ chứng kiến, suy nghĩ, bày tỏ thái độ. Cũng như người nông dân phải thạo dùng cái cày mới có đường cày sá cày thẳng thớm vậy. Nhà báo kém về ngôn ngữ không chỉ đẻ ra tác phẩm báo chí tệ, mà nguy hại nhất là làm hỏng ngôn ngữ - thứ sản phẩm tinh túy của con người.

Ông hàng xóm nhà tôi rất nhiều lần phàn nàn về trình độ tiếng Việt của các nhà báo xứ này, có lần còn nói tục (tôi xin phép ghi lại), đèo mẹ, làm hỏng, phá nát tiếng Việt không phải ai khác chính là đám nhà báo, bọn báo in, báo điện tử, bọn phát thanh, truyền hình.

Nguyễn Gia Việt - Quốc khánh và Tết, hai nghĩa hoàn toàn khác nhau

 

Thấy tự dưng giờ truyền thông xọ ngày quốc khánh là ngày "Tết độc lập" (?)

Cái này rất bậy về chữ nghĩa, con chữ nó vốn đã có nghĩa quy định trong tự điển riêng biệt hết rồi, xọ vô tầm xàm.

- Tết :

Chữ "Tết" trong văn hóa Việt Nam được một số người lý giải Tết là do Việt đọc trại từ Tiết trong Tiết Nguyên Đán của Tàu mà ra. Tuy nhiên chưa đúng. Ai cũng biết Tết và Tiết cũng một chữ 節 thôi. Nhưng lịch sử Việt tộc chứng minh rằng, cái chữ "Tết" xuất hiện trước “Tiết”.

Trần Đức Anh Sơn - Năng Bố Cái Đại Vương

 

Những hình ảnh trong bài được đăng trên website www.didulich.net, giới thiệu về Lăng Phùng Hưng (Bố Cái Đại Vương) tọa lạc ở phố Cát Linh, phường Giảng Võ, quận Đống Đa, Hà Nội, được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia.

Theo bài giới thiệu về di tích này trên website trên, thì:

"Phía trước lăng là tấm bình phong có khắc nổi hàng chữ: 陵王大馮 (Lăng Vương Đại Phùng, tức là Lăng Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng).

Đàm Ngọc Tuyên - Chuyến bay cấp cứu

 

Đang ngồi đợi chuyến bay cấp cứu, à không, chuyến bay giải cứu, nên tiện thể kể mấy chuyện vụn vặt ở phi trường hầu bạn đọc.

Mỗi lần ra phi trường, là mỗi lần mắc cười, vì đọc mấy câu như: "Cửa ra tàu bay", thiệt hài hước.

Thực ra thì, chỉ có ngôn từ của người cộng sản mới gọi như vậy. Miền Nam trước 1975, gọi là phi cơ, trực thăng, phi đạo, phi trường...

Người cộng sản thấy phi trường giống sân phơi lúa, mà có phi cơ bay lên nên họ gọi là sân bay. Còn trực thăng không cần phi đạo để lấy đà, mà cất cánh thẳng lên, thế là thành tàu bay lên thẳng.

Nguyễn Thông - Ngôn ngữ hình sự thời công an trị (kỳ 3)

 

Nói tiếp về từ “đối tượng”. Như đã kể, ngoài việc để chỉ những người, nhóm người được các tổ chức chính trị (đảng), chính trị xã hội (đoàn, đội, hội, mặt trận) để ý nhằm kết nạp, thì nó trong rất nhiều năm, nhất là thập niên 60 - 80 ở miền Bắc được dùng nói về người đang được yêu, bất kể trai hay gái.

Thêm nghĩa nữa cũng rất phổ biến trong chính quyền cộng sản, nhất là vào thời hậu chiến, từ đối tượng để chỉ những nhóm người được ưu tiên, gọi là “đối tượng chính sách”.

Ném biết bao xương máu vào cuộc chiến ý thức hệ nồi da xáo thịt, huynh đệ tương tàn, sau khi chiến thắng, bên thắng cuộc đã bù đắp cho phe mình bằng sự ưu tiên. Họ gọi đó là công bằng, nhân văn, nhân đạo, uống nước nhớ nguồn. Nhưng cần nói rằng đã ưu tiên thì sẽ vứt bỏ quy định chung, thứ quy định mà tất cả mọi người đều phải tôn trọng.

Nguyễn Thông - Ngôn ngữ hình sự thời công an trị (1)

 

Những ngày qua, báo chí mậu dịch và mạng xã hội sốt sắng thông tin về vụ Tây Nguyên.

Đã có khá nhiều “đương sự” phây búc cơ bị phạt do sự nhanh nhảu láu táu. Báo thì bị lỗi 404 rồi thay bằng tin “chính thống”, mạng thì bị lôi lên chỗ nhà chức việc phạt cho dăm bảy triệu để chừa cái thói “cầm đèn chạy trước ô tô” về tội… xuyên tạc.

Ông bạn tôi vốn lâu nay trùm chăn trước mọi sự, rụt rè bảo mày ạ, cứ phải đợi tin chính thống, lệch là chết. Lại nhớ, thời cải cách ruộng đất thập niên 50, tin chính thống là tin của “đội”, hễ nói sai thì bị xử lý, thậm chí đập đầu, bắn bỏ. Khi sửa sai, thì tin chính thống lại thành tin phản động. Chả biết thế nào mà lần.